سوگیری پیش توجه

مقدمه: امروزه، سوء مصرف مواد به یکی از مشکلات اساسی در جوامع تبدیل شده و شیوع آن در بین جوانان بیشتر شده است. هدف: هدف از مطالعه حاضر تعیین رابطه ی الگوهای شخصیتی مبتنی بر سیستم های مغزی - رفتاری با سوگیری توجه و پیش توجه در بیماران وابسته به مت آمفتامین بود. روش: طرح پژوهش از نوع علی - مقایسه ای بود. جامعه آماری شامل تمامی بیماران مرد وابسته به مت آمفتامین شهرستان تکاب بود که از بین آنها تعداد ۳۰ نفر به شیوه ی نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه آماری انتخاب و با همین تعداد از افراد گروه کنترل مورد مقایسه قرار گرفتند. هر دو گروه از لحاظ برخی متغیرهای جمعیت شناختی همتاسازی شدند. ابزار پژوهش شامل آزمایه «پروب دات»، پرسشنامه شخصیتی گری - ویلسون (GWPQ) ، مصاحبه بالینی ساختارنایافته و پرسشنامه اطلاعات جمعیت شناختی بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها علاوه بر آماره های توصیفی از ضریب همبستگی پیرسون و آزمون t مستقل استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد بیمارانی که نمرات بالایی در سیستم فعال سازی رفتاری به ویژه خرده سیستم سائق و جستجوی لذت بدست آورده اند در مقایسه با بیماران دیگر، سوگیری توجه بیشتری نسبت به کلمات محرک مربوط به مواد از خود نشان می دهند. در ارتباط با سوگیری پیش توجه تفاوتی بین افراد مشاهده نشد. نتیجه گیری: با توجه با اینکه سو گیری توجه و سیستم های مغزی – رفتاری نقش مهمی را در ابتلا به عود و مصرف مجدد مواد دارند، شناسایی و فهم این عوامل در درمان ضروری به نظر می رسد.

مقدمه: سال هاست که بر نقش سوگیری توجه در اختلالات مرتبط با اعتیاد از جمله نقش آن در وسوسه و لغزش تأکید می شود. در پژوهش حاضر به بررسی اثربخشی اصلاح سوگیری توجه بر سوگیری توجه، سوگیری پیش توجه و وسوسه در معتادان در حال ترک پرداخته شد. روش کار: سه گروه (اصلاح سوگیری توجه، اصلاح سوگیری توجه به همراه تقویت و تنبیه و کنترل) در سه مرحله زمانی (پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری) از لحاظ میزان سوگیری توجه، سوگیری پیش توجه و وسوسه مورد سنجش قرار گرفتند. بین پیش آزمون و پس آزمون گروه کنترل مداخله ای خنثی دریافت کرد، در حالی که گروه اصلاح سوگیری توجه با روش اصلاح سوگیری متداول مورد مداخله قرار گرفت و گروه دیگر از طریق اصلاح سوگیری توجه با تقویت و تنبیه مورد دست کاری قرار گرفت. برای سنجش سوگیری توجه، سوگیری پیش توجه و همچنین مداخلات صورت گرفته از آزمون دات پروب و برای سنجش وسوسه از مقیاس کوتاه وسوسه مواد استفاده گردید. یافته ها: یافته ها حاکی از آن بود که هر سه گروه در متغیرهای سوگیری توجه در پس آزمون و پیگیری، سوگیری پیش توجه در پس آزمون و وسوسه در پس آزمون با یکدیگر تفاوت معناداری داشتند. در متغیر سوگیری پیش توجه در مرحله پیگیری گروه کنترل نمرات سوگیری پیش توجه بالاتری از هر دو گروه دیگر کسب نمود. همچنین در متغیر وسوسه در مرحله پیگیری گروه اصلاح سوگیری به همراه تقویت و تنبیه از هر دو گروه دیگر نمرات وسوسه کمتری را کسب نمود. نتیجه گیری: به نظر می رسد افزودن تقویت و تنبیه به مداخله کلاسیک اصلاح سوگیری توجه می تواند به بهبود اثربخشی این مداخله بینجامد. همچنین مداخلات مبتنی بر اصلاح سوگیری توجه، مداخله ای کارآمد هستند.