کنش افتراقی سوال

این مطالعه قصد داشت تا در آزمون بزرگی چون کنکور کارشناسی ارشد آموزش زبان انگلیسی در ایران، سوالاتی که حاوی کنش افتراقی جنسیتی باشند را با استفاده از دو نمونه از کاربردی ترین و مفیدترین روش ها (رگرسیون لجیستیک و منتل-هنسزل) پیدا کند. به علاوه، یک تحلیل محتوایی از سوالات پیدا شده ی حاوی کنش افتراقی انجام شد تا منابع زبانی چنین سو گیری هایی مشخص شوند. داده ها از پایگاه داده های سازمان سنجش ایران به دست آمد. پاسخ نامه های 2217 زن و 735 مرد در کنکور سال 2015 برای یافتن سوالاتی که حاوی رفتارهای انحرافی بودند بررسی شدند. نتایج حاصل از روش رگرسیون لجستیک نشان داد که هشت سوال شامل کنش افتراقی بودند. چهار سوال از این سوالات به نفع آقایان و چهار سوال هم به نفع خانم ها سو گیر بودند. یازده سوال توسط روش منتل-هنسزل به عنوان سوالات حاوی کنش افتراقی شناخته شدند که شش مورد از آن ها به نفع آقایان و پنچ مورد به نفع خانم ها سو گیری داشتند. تحلیل محتوایی سوالات حاوی کنش افتراقی، هیچ دلیل زبانی خاصی را برای رفتار افتراقی سوالات نشان نداد.

در چند دهه اخیر، بررسی سطح توانایی در آزمون های سرنوشت ساز از دیدگاه سنجش تشخیصی شناختی مورد توجه محققان ارزشیابی و سنجش و اندازه گیری قرار گرفته است. در این راستا، مدل های تشخیصی شناختی میزان تسلط و عدم تسلط آزمودنی ها را با خصیصه های چندگانه مورد بررسی قرار می دهد. بدین منظور، هدف تحقیق حاضر بررسی کنش افتراقی سوال و کنش افتراقی خصیصه در آزمون ورودی زبان عمومی مقطع دکترای زبان انگلیسی می باشد. بنابراین، 3220 آزمودنی دختر و پسر از جامعه آماری شرکت کننده در آزمون سازمان سنجش کشور به صورت تصادفی انتخاب شدند. در مدل اکتشافی داده ها، مراحل کیفی و کمی به ترتیب اجرا شده است. سپس از ماتریس کیو ساخته شده به وسیله پروتکل تفکر با صدای بلند استفاده شد تا داده ها با استفاده از بسته آر استودیو تجزیه و تحلیل شوند. مدل جی دینا تحت سنجش تشخیصی شناختی قرار گرفته و نتایج بدست آمده از کنش افتراقی سوال، سوگیری در سوالات را گزارش داده است.

یکی از ابزارهای بررسی عملکرد آزمون، کنش افتراقی سوالات (Differential item functioning) می باشد. این روش، می تواند عوامل تاثیرگذار بر عملکرد آزمودنی ها را پیدا کرده و از بروز سوگیری در آزمون جلوگیری نماید. طی دو دهه گذشته ، روش های زیادی برای تشخیص پیشنهاد شده است. تعدد روش های تشخیص عملکرد افتراقی سوال گاه باعث سردرگمی پژوهشگران می شود. از سوی دیگر، امکان مقایسه یافته های پژوهش هایی که با روش های مختلف به بررسی کنش افتراقی سوال پرداخته اند را دشوار می سازد. مطالعه حاضر به بررسی و مقایسه نتایج به دست آمده از سه روش تشخیص کنش افتراقی سوال پرداخته است: مدل رش ، رگرسیون لجستیک و منتل-هنزل (MH). داده های استفاده شده در تحلیل ها برگرفته از آزمون توانش انگلیسی دانشگاه تهران (UTEPT) می باشد که یک آزمون با اهمیت ویژه است و سالانه برای داوطلبان دکترا برگزار میشود. تجزیه و تحلیل کنش افتراقی یکنواخت با سه روش فوق الذکر نشان داد که سوال ها در عملکرد خود تفاوت های زیادی ندارند. نتایج تحلیل رگرسیون لجستیک، دو سوال را برای وجود کنش افتراقی پیدا کرد که مشابه روش منتل-هنزل می باشد. همچنین سوالاتی به عنوان نشانگر های کنش افتراقی قوی در مدل رش شناسایی شده بودند همان سوالات بودند که در دو مدل دیگر نیز معرفی گردیده بودند. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که استفاده از روش های مختلف برای بررسی وجود کنش افتراقی سوال الزاما نتایج متفاوتی را در پی ندارد و می توان از هر یک از روش های استفاده شده در این پژوهش بهره گرفت.