خودکارآمدپنداری تحصیلی

زمینه و هدف:خودکارآمدپنداری تحت تأثیر برخی عوامل فردی، خانوادگی، و اجتماعی شکل می گیرد. هدف از انجام پژوهش حاضر، ارائه مدل پیش بینی خودکارآمدپنداری تحصیلی بر اساس ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده با نقش میانجی گری ویژگی های شخصیتی دانش آموزان بود. روش: روش پژوهش حاضر، یک مطالعه توصیفی -همبستگی بود که از مدل تحلیل مسیر استفاده شد. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان پایه اول دوره دوم متوسطه شهرستان محمودآباد در سال تحصیلی 94-1393 بود و نمونه شامل 284 دانش آموز که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای، انتخاب شده اند. ابزارهای پژوهش شامل پرسش نامه تجدیدنظر شده الگوهای ارتباطی خانواده (2002)، پرسش نامه شخصیتی هگزاکو (2004) و پرسش نامه خودکارآمدپنداری تحصیلی (مورگان و جینکز، 1999) بود.

زمینه و هدف: با توجه به این که اختلال نارسایی توجه-فزون کنشی بر عملکرد تحصیلی و روابط اجتماعی دانش آموز، تأثیر منفی می گذارد، بنابراین عدم تشخیص و درمان آن موجب ایجاد مشکلات آسیب شناختی جدی در زندگی آنها می شود. بدین ترتیب پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی آموزش مدیریت خشم و قصه درمانی بر خودکارآمدپنداری و تاب آوری تحصیلی در دانش آموزان مبتلا به نارسایی توجه-فزون کنشی انجام شد. روش: روش این پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه بود. نمونه مورد مطالعه شامل30 دانش آموز پسر 11 الی 12 سال پایه پنجم و ششم ابتدایی مبتلا به نارسایی توجه-فزون کنشی شهرستان بندرانزلی در سال 1398 بود که با روش نمونه گیری در دسترس، انتخاب و به صورت تصادفی در 3 دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه (10 دانش آموز در هر گروه) جایدهی شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه های درجه بندی والدین (کانرز، 1990)، تاب آوری تحصیلی (مارتین، 2002) و احساس خودکارآمدپنداری تحصیلی (جینکز، 1999) استفاده شد. به گروه مداخله اول، مدیریت خشم در 12 جلسه60 دقیقه ای و به گروه مداخله دوم، قصه درمانی در 8 جلسه ٤٥ دقیقه ای آموزش داده شد، اما به گروه گواه آموزشی داده نشد. هر سه گروه در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون، و پیگیری مورد ارزیابی قرار گرفتند. به منظور تحلیل داده ها از تحلیل آنکوا و آزمون اندازه گیری مکرر استفاده شد. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد بین اثربخشی آموزش مدیریت خشم و قصه درمانی بر خودکارآمدپنداری تحصیلی (000/0>P ،2/403=F)، و تاب آوری تحصیلی (000/0>P ،992/789=F)، تفاوت معنادار وجود دارد. قصه درمانی نسبت به آموزش مدیریت خشم بر احساس خودکارآمدپنداری تحصیلی، (001/0>P)، وآموزش مدیریت خشم نسبت به قصه درمانی بر تاب آوری تحصیلی دانش آموزان، مؤثرتر بوده است (001/0>P). همچنین بین اثربخشی آموزش مدیریت خشم و قصه درمانی بر خودکارآمدپنداری (000/0>P ،407/116=F2/588)، و تاب آوری تحصیلی در مرحله پیگیری دوماهه (000/0>P ،648/385=F3/086)، تفاوت معنادار مشاهده شد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد قصه درمانی نسبت به آموزش مدیریت خشم در افزایش خودکارآمدپنداری تحصیلی، و آموزش مدیریت خشم نسبت به قصه درمانی در افزایش تاب آوری تحصیلی، مؤثرتر بود. قصه درمانی به دلیل تسهیل در آموزش وکمک به شکل گیری رفتار کارآمد و برآورده شدن نیازهای عاطفی دانش آموزان، مؤثر است. همچنین روش مدیریت خشم از طریق آموزش تکنیک های حل مسئله، به افزایش خودمهارگری، سازش یافتگی روان شناختی، روابط بین فردی سازش یافته، و عملکرد مثبت در تکالیف تحصیلی منجر شد.

زمینه: تحقیقات متعددی در خصوص عوامل مؤثر بر خودنظم جویی تحصیلی دانش آموزان انجام شده است، ولی پژوهشی که به صورت یکجا اثر تعاملی متغیرهای عملکرد خانواده، جو مدرسه، سرسختی روانشناختی و خودکارآمدپنداری تحصیلی را بر خودنظم جویی تحصیلی دانش آموزان بررسی نماید، انجام نشده است. هدف: مدل یابی خودنظم جویی تحصیلی دانش آموزان بر اساس عملکرد خانواده، جو مدرسه و سرسختی روانشناختی با نقش میانجی گر خودکارآمدپنداری تحصیلی بود. روش: پژوهش حاضر از نوع همبستگی و با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری انجام شد. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل کلیه دانش آموزان پسر مشغول به تحصیل در مقطع دوره دوم دبیرستان های تهران، در سال تحصیلی 1400-1399 بودند و 385 نفر، به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به پرسشنامه های راهبردهای یادگیری خودنظم جویی پینتریچ و دی گروت (1990)، عملکرد خانواده اپشتاین و همکاران (1983)، جو مدرسه زولیگ و همکاران (2009)، سرسختی کوباسا و همکاران (1982) و خودکارآمدپنداری تحصیلی غفور و اشرف (2007)، پاسخ دادند. یافته ها: نتایج حاکی از آن بودند که مدل فرضی پژوهش با انجام برخی اصلاحات از برازش مطلوبی برخوردار بود. )0/059 , RMSEA= 2/150, cmin/df= 0/929 , CFI= 0/901 , NFI= 0/907 . (GFI= همچنین ضرایب مسیر مستقیم میان عملکرد خانواده و جو مدرسه با خودنظم جویی تحصیلی معنادار بودند ولی ضریب مسیر مستقیم میان سرسختی روانشناختی با خودنظم جویی تحصیلی معنادار نبود. همچنین نتایج حاکی از آن بود که ضرایب مسیر غیرمستقیم میان عملکرد خانواده، جو مدرسه و سرسختی روانشناختی با خودنظم جویی تحصیلی معنادار بودند. نتیجه گیری: خودنظم جویی تحصیلی دانش آموزان از طریق ارتقاء فرآیندهای ارتباطی خانواده، بهبود روابط درون مدرسه ای و افزایش سرسختی روانشناختی و خودکارآمدپنداری تحصیلی دانش آموزان، می تواند ارتقاء یابد.

زمینه و هدف: نگرش دانش آموزان نسبت به توانایی های خود در فعالیت های آموزشی، پیش بینی کننده مهم پیامد تحصیلی محسوب می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی انتظارات آموزشی والدین در روابط بین اهداف پیشرفت و باورهای هوشی با خودکارآمدپنداری تحصیلی دانش آموزان متوسطه یکم انجام شد. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری مورد پژوهش شامل تمامی دانش آموزان متوسطه دوره یکم شهرستان فاروج (خراسان شمالی) در سال 1400 بود. نمونه مورد مطالعه شامل 329 دانش آموز متوسطه دوره یکم بود که از طریق نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل مقیاس خودکارآمدپنداری دانش آموز (جینگز و مورگان، 1999)، مفیاس اهداف پیشرفت (الیوت و مک گریگور، 2001)، مقیاس نظریه های ضمنی درباره هوش (عبدالفتاح و ییتس، 2006)، و مقیاس آرزوها و انتظارات آموزشی برای نوجوانان (جاکوب، 2010) بود. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار SPSS 22 و22 Amos تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین متغیرهای باو رهای هوشی افزایشی، اهداف پیشرفت، خودکارآمدپنداری تحصیلی، و انتظارات آموزشی والدین همبستگی معناداری وجود دارد (05/0> p). تأثیر اهداف پیشرفت به انتظارات آموزشی والدین (57/0)، هوش افزایشی به انتظارات آموزشی والدین (43/0)، و انتظارات آموزشی والدین به خودکارآمدپنداری تحصیلی ( 85/0) در سطح مثبت و معنادار است (001/0> p). همچنین در مدل ارائه شده، اثرات باورهای هوشی افزایشی و اهداف تسلط گرایشی به واسطه انتظارات آموزشی والدین بر خودکارآمدپنداری تحصیلی از نظر آماری معنادار و مدل از برازش مطلوبی برخوردار است. نتیجه گیری: باورهای انگیزشی و شناختی دانش آموزان گرچه به طور مستقیم بر خودکارآمدپنداری تحصیلی آنها تأثیر می گذارند، که همچنین می توانند به واسطه تأثیرگذاری بر انتظارات آموزشی والدین، بر خودکارآمدپنداری تحصیلی آنها اثرگذار باشند.