فرهنگ ایثار

هدف: نویسندگان در این پژوهش، نقش «باورهای دینی» را در تقویت و اعتلای فرهنگ ایثار، با وجود بی عدالتی های اجتماعی بررسی کرده و در صدد یافتن پاسخی علمی به این پرسش بوده اند که آیا باورهای دینی می توانند رابطه میان بی عدالتی های اجتماعی و تضعیف فرهنگ ایثار راتعدیل کنند. روش : روش پژوهش، توصیفی- پیمایشی و جامعه آماری، دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان بود. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه طبقه بندی و برای تحلیل آنها از نرم افزار آماری اسمارت پی.ال.اس. استفاده شد. یافته ها:</span> </strong>«بی عدالتی های اجتماعی» و «باورهای دینی»، متغیّرهای برون زایی اند که توانسته اند بخشی از «فرهنگ ایثار» را پوشش دهند؛ بنابر این، رابطه «بی عدالتی های اجتماعی» با «فرهنگ ایثار» رابطه ای منفی و رابطه «باورهای دینی» و «فرهنگ ایثار» رابطه ای مثبت است. نتیجه گیری: نتایج حاصل از پژوهش، در بر گیرنده اثبات سه فرضیه بود: نخست، میان بی عدالتی های اجتماعی و تضعیف فرهنگ ایثار، رابطه مستقیم وجود دارد؛ دوم، بین باورهای دینی و اعتلای فرهنگ ایثار، رابطه معناداری مشاهده می شود؛ سوم، در صورت بروز بی عدالتی های اجتماعی، باورهای دینی و پیش انگاره های دینی با ایفای نقش تعدیل گر، موجب تقویت و اعتلای فرهنگ ایثار در جامعه می شوند.

گسترش فرهنگ ایثار مستلزم شناسایی متغیرهای مؤثر در این حوزه است. مدیریت این روابط نیازمند کسب درکی عمیق از پیشران های تأثیرگذار بر شکل گیری آن بوده که هدف اصلی تحقیق بر این استوار شده است. فرایند تحقیق مشتمل بر چهار فاز شناسایی، صورت بندی ساختاری، تحلیل متغیرها و تعیین متغیرهای کلیدی بود؛ بنابراین، با مراجعه به خبرگان علمی و نیز استفاده از روش تحلیل ساختاری اثرات متقاطع با نرم افزار میک مک، تعداد 20 متغیر در قالب الگوی پستل شناسایی و برای تعیین متغیرهای کلیدی با هدف مدیریت آینده روابط فیمابین تحلیل گردید. بر این اساس از بین متغیرهای 20 گانه، «شهادت طلبی» به عنوان پیشران و متغیرهایی چون «انجام مناسک دینی»، «نقش دانشگاه در ترویج دینداری»، «پایداری از ارزش ها»، «رفتار دینی»، «تفکر بسیجی» متغیرهای کلیدی آن هستند که بیشترین قابلیت را در اعمال مدیریت در جهت گسترش فرهنگ ایثار و مقاومت دارند.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی نقش و جایگاه فعالان زن حوزه رسانه در اشاعه و ترویج فرهنگ ایثار انجام شده است. روش تحقیق مبتنی بر فن تحلیل محتوای کمی است و جامعه آماری شامل کلیه پست ها و مطالب ارائه شده توسط فعالان زن حوزه رسانه در زمینه ایثار و شهادت در شبکه اجتماعی اینستاگرام در نیمه نخست سال 1399 است. با توجه به محدودیت جامعه آماری، از روش تمام شمار استفاده شده و از این رو کلیه مطالب و محتوای مطرح شده در حوزه فرهنگ ایثار در پست های ارائه شده توسط فعالان زن حوزه رسانه به عنوان نمونه آماری مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته های آماری بیانگر آن است که بین نوع مطالب و محتوای ارائه شده توسط فعالان زن حوزه رسانه در خصوص فرهنگ ایثار و میزان استقبال کاربران از این مطالب ارتباط معناداری وجود دارد. در این راستا، بین نوع متن (ساده، شعر، نقل قول و...) و میزان استقبال کاربران رابطه معناداری مشاهده می شود. علاوه بر این، نوع تصویر ارائه شده (عکس، فیلم، کلیپ و ...) و استقبال کاربران رابطه معناداری وجود دارد. همچنین بین هشتگ های استفاده شده در این پست ها و میزان استقبال کاربران ارتباط معناداری مشاهده می شود. در مجموع، به عنوان یک دستاورد کلی از پژوهش حاضر می توان گفت که محتوا و مطالب ارائه شده توسط فعالان زن حوزه رسانه قادر است زمینه های توجه و نگرش کاربران در خصوص فرهنگ ایثار را فراهم نماید و در نتیجه بر ترویج این فرهنگ در جامعه اثرگذار باشد.

فعالیت زنان در عرصه های مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه اسلامی، از صدر اسلام تاکنون از واقعیت های غیرقابل انکار تاریخ اسلام و ایران است. هرچند اسلام با حضور زنان در جنگ ها به عنوان رزمنده مخالف است، اما در مواردی که این اقدام به منظور دفاع از جان خویش یا دفاع از وجود مبارک پیامبر (ص) انجام شده، مخالفتی ابراز نشده است. از همان صدر اسلام، زنان شهادت طلب و ایثارگر حتی در بحرانی ترین شرایط از بذل جان و فداکاری در راه اسلام دریغ نداشتند. حماسه پرشور کربلا و ایثارگری های زینب (س) و دیگر زنان چون مادر وهب (دختر عبد، از بنی کلب، همسر عبدالله بن عمیر کلبی) جلوه ای از روح شهادت طلبی در زنان مسلمان است. هدف از این مطالعه بررسی نقش روحیه ایثار و شهادت زنان ایرانی در ادوار مختلف بود. روش پژوهش به شکل کتابخانه ایی بود که در آن برای یافتن مستندات، از مطالعه کتب مربوط و جست وجو در پایگاه های داده داخلی با استفاده از کلیدواژه های مرتبط انجام گرفت؛ که نتایج جست وجو نشان داد زنان ایران اسلامی چه در زمان مشروطه و چه در انقلاب اسلامی یا جنگ تحمیلی، با الگوپذیری از حضرت زینب (س) همواره در کنار مردان خود وگاهی جلوتر از آنان، از آزمون صبر و استقامت و ایثار و شهادت طلبی، سربلند بیرون آمده اند.