کنترل ورشکستگی

مدیریت کارای سبد اوراق بهادار از دیرباز تاکنون مورد توجه محققان حوزه مالی و مطلوب سرمایهگذاران بوده است. در این پژوهش به بررسی مسأله بهینهسازی سبد اوراق بهادار چنددورهای برای مدیریت دارایی و بدهی برای سرمایهگذاری که قصد دارد قبل از رسیدن به انتهای افق سرمایهگذاری خود، احتمال ورشکستگی را نیز کنترل نماید، پرداخته شده است. سبد اوراق بهادار مورد بررسی، شامل مجموعه ای از داراییهای ریسکی، دارایی بدون ریسک و نوعی از بدهی است. یک مدل میانگین- واریانس که دارای محدودیت کنترل ورشکستگی در افقهای زمانی مختلف است، ارائه شده است. رویکرد حل در نظر گرفته برای مدل پیشنهادی، روش لاگرانژ افزاینده بهمراه برنامهریزی پویا است که با توجه به درجه پیچیدگی آن، الگوریتم ژنتیک برای ارائه جواب پیشنهاد میشود. نتایج عددی مدل با سبدی متشکل از 10 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ، اوراق مشارکت به عنوان دارایی بدون ریسک و وام بانکی به عنوان بدهی سرمایهگذار، به عنوان خروجی مدل ارائه شده است. نتایج حاکی ازآنست که کنترل ورشکستگی اثر پر معنایی روی استراتژی بهینه سرمایهگذاری دارد، به عبارت دیگر هنگامی که محدودیت کنترل ورشکستگی اعمال میشود، نسبت به زمانی که در نظر گرفته نمیشود، تعداد دفعات رسیدن به ورشکستگی کاهش چشمگیری دارد.

در این پژوهش به ارائه یک مدل ریاضی برای بهینه سازی سبد اوراق بهادار چند دوره ای با رویکرد کنترل ورشکستگی پرداخته شده است. اهداف بهینه سازی سبد اوراق بهادار چند دوره ای:1- بیشینه سازی ارزش خروجی مورد انتظار سرمایه گذار 2- کمینه کردن ریسک انباشته 3- کمینه کردن عدم اطمینان بازده های سبد اوراق بهادار در طول دوره سرمایه گذاری در نظر گرفته شده است که دستیابی به این سه هدف تحت تأثیر دو محدودیت کنترل ورشکستگی و حداکثر و حداقل تعدیلات مقادیر سرمایه گذاری در طول دوره سرمایه گذاری بررسی شده است. الگوریتم ترکیبی بهینه سازی ازدحام ذرات ، به عنوان راه حل پیشنهادشده برای حل مدل در نظر گرفته شده است و نمونه ای عملی برای نشان دادن کاربرد مدل پیشنهادشده، ارائه گردیده است که شامل سبد اوراق بهاداری با 17 نوع سهام مختلف از شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بوده است که برای یک دوره سه ساله از سال 1393 تا سال 1395 بازده روزانه سهام این شرکت ها به عنوان ورودی مدل مورداستفاده قرارگرفته است. با استفاده از جدول تحلیل حساسیت، 3 حالت مختلف برای وزن های اهداف بهینه سازی سبد اوراق بهادار چند دوره ای تعیین شده است. درنهایت حالتی از سرمایه گذاری که سرمایه گذار به هر سه هدف بهینه سازی وزن برابر می دهد، مناسب ترین حالت برای بهینه سازی سبد اوراق بهادار چند دوره ای بوده است. به منظور اعتبار سنجی الگوریتم طراحی شده برای حل مدل، نتایج به دست آمده با دو الگوریتم دیگر مقایسه شده است. نتایج تجربی نشان داده است که الگوریتم پیشنهادشده توسط این پژوهش برای حل مدل، نسبت به دو الگوریتم مقایسه ای، مناسب تر بوده است.