مهارت هیجانی اجتماعی

قلدری در میان دانش آموزان یک مشکل رایج با عواقب جدی و ناراحت کننده برای قربانیان است. هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی درمان گروهی متمرکز بر هیجان بر افزایش مهارت های اجتماعی – هیجانی، کاهش افسردگی وکاهش قلدری در دانش آموزان قلدر، بود. پژوهش به روش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل انجام پذیرفت. جامعه پژوهش شامل کلیه دانش آموزان قلدر مقطع تحصیلی متوسطه اول شهرستان بوکان در سال(95-1394). نمونه شامل 30 دانش آموز افسرده و قلدر با مهارت اجتماعی – هیجانی پایین بودند که به صورت نمونه گیری خوشه ای از جامعه پژوهش انتخاب، سپس با جایگزینی تصادفی به دو گروه آزمایش(15نفر) و کنترل(15نفر)، تقسیم شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه قربانی قلدری( ایلی نویز، مهارت اجتماعی – هیجانی (SEL) و پرسشنامه افسردگی کودکان و نوجوانان (CADS) بود. مداخله بر روی گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 2 ساعته انجام شد. پس از مداخله پرسشنامه ها دوباره به عنوان پس آزمون اجرا گردید. داده ها با تحلیل کوواریانس چند متغیره (مانکوا) تحلیل شد. نتایج نشان داد که درمان گروهی متمرکز بر هیجان باعث کاهش افسردگی و قلدری و افزایش مهارت های اجتماعی – هیجانی به طور معنادار (05/. p≤) شده است. نتیجه گیری می شود درمان متمرکز بر هیجان می تواند در کاهش افسردگی و رفتارهای قلدرانه مؤثر باشد و آموزشی مناسب برای افزایش مهارت های اجتماعی و هیجانی است.

هدف از این پژوهش بررسی شیوع میزان قربانی بودن قلدری؛ قلدری و ارتباط آن با مهارت های اجتماعی- هیجانی، مهارت حل مسئله و افسردگی در دانش آموزان پسر متوسطه اول بود. پژوهش حاضر از نوع همبستگی و توصیفی است. جامعه شامل کلیه ی دانش آموزان مقطع تحصیلی متوسطه اول شهرستان بوکان می باشد و نمونه به روش نمونه گیری خوشه ای 525 نفر انتخاب گردید و داده ها با استفاده از پرسشنامه های قلدری ایلی نویز، مهارت حل مسئله هپنر، افسردگی کودک و نوجوان (CADS)، مهارت های اجتماعی هیجانی (SEL)، جمع آوری شد. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی میانگین و انحراف استاندارد و ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه استفاده و به کمک spss17 انجام شد. نتایج نشان داد که رفتارهای قلدری با نمره کلی حل مسئله (29/0-r =، 001/0p=) و اعتماد به خود (21/0-r=، 000/0p=)، کنترل شخصی (25/0-r=، 002/0p=) گرایش به حل مسئله، (27/0- r=، 000/0p=) و نمره کلی مهارت های اجتماعی - هیجانی (13/0- r=، 02/0p=) و مؤلفه های سازمان دهی (14/0-r=، 009/0p=)، خودتنظیمی (12/0-r=، 003/0p=)، روابط با همسالان (10/0-r=، 03/0p=) رابطه منفی دارد اما با مؤلفه های افسردگی (16/0r=، 006/0p=) و اجتناب از حل مسئله (20/0r=، 005/0p=)، رابطه مثبت دارد؛ و نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که حل مسئله (19/.=β) و مهارت های اجتماعی هیجانی (71/.=β) و افسردگی (10/.=β) پیش بینی کننده های معتبری در مدل رگرسیونی بودند. یافته ها نشان دادند که قلدری را می توان بر اساس متغیرهای افسردگی (همبستگی مثبت)، مهارت های اجتماعی هیجانی (همبستگی منفی) و مهارت حل مسئله (همبستگی منفی) پیش بینی کرد. این نتایج را می توان در مداخله های بالینی برای دانش آموزان در نظر و به عنوان متغیرهای پیشگیری بکار گرفت.