استراتژی رقابت همکارانه

رقابت همکارانه که از تلفیق دو استراتژی رقابت و همکاری منتج می شود، نوع جدیدی از روابط بین سازمانی است که می تواند به وضعیتی برد - برد منتهی شود. در مقاله حاضر سعی شده است تا با استفاده از روش پژوهشی نظریه زمینه ای و استفاده از نظر خبرگان صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات، به یک مدل مفهومی از استراتژی رقابت همکارانه در این صنعت دست یابیم. بدین ترتیب با اتخاذ یک روش پژوهشی کیفی با ماهیت بنیادی و پس از انجام مصاحبه های عمیق و نیمه ساخت یافته با خبرگان این صنعت و انجام تحلیل های مرتبط با کدگذاری باز، محوری و انتخابی در نظریه زمینه ای، ضمن شناسایی گرایش به استراتژی رقابت همکارانه به عنوان پدیده محوری، سایر ابعاد مدل مفهومی شامل شرایط علی، مداخله گر و زمینه ای و نیز کنش ها، واکنش ها و پیامدهای رقابت همکارانه در صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات شناسایی شد. در انتها اجزای شناسایی شده برای مدل مفهومی با موارد مطرح شده در پیشینه تحقیق مقایسه تطبیقی و جمع بندی شده است.

بیشتر اعضای خوشه های صادراتی کشور را بنگاههای کوچک و متوسط تشکیل می دهند. بررسی پژوهش ها نشان می دهد تاکنون چارچوب منسجمی در خصوص توسعه بین المللی خوشه های صادراتی کشور ارائه نشده است، از این رو پژوهش حاضر با توجه به عدم موفقیت فراگیر خوشه های صادراتی کشور در بازارهای بین المللی با تاکید بر رویکرد اکتشافی و بهره گیری از نظرات خبرگان این حوزه و استفاده از روش مدل سازی ساختاری تفسیری، الگویی برای بکارگیری استراتژی رقابتهمکارانه در بین المللی سازی خوشه های صادراتی کشور ارائه نموده است. پژوهش حاضر در حوزه بکارگیری استراتژی رقابتهمکارانه هم از نظر توسعه چارچوب و هم به لحاظ روش شناسی دارای نوآوری است. این پژوهش در سال 1397 انجام گردیده و با معرفی پانزده عامل موثر، الگوی پیشنهادی را در سه سطح مختلف توسعه داده است. مطابق با این الگو با اولویتترین عوامل تاثیرگذار در توسعه بین المللی خوشه های صادراتی کشور دو عامل شناخت عمومی خوشهها از محیط بازارهای صادراتی و انعقاد قرارداد و تفاهمنامه های تجاری بین المللی توسط آنها می باشد که در سطح سوم الگوی پیشنهادی قرار دارند، درحالیکه سه عامل سطح دوم یعنی مدیریت تعارضات اعضای خوشه، تحلیل روندهای موجود در بازارهای بین المللی و تحلیل جذابیت های بازارهای بینالمللی توسط خوشه در درجه اهمیت بعدی نسبت به دو عامل قبلی قرار دارند. ده عامل تعیین شده در سطح اول الگوی پیشنهادی از جمله تدوین استراتژی و برنامه های عملیاتی صادرات، توسعه فرهنگ همکاری و کارگروهی و ... از اولویتهای بعدی در این زمینه محسوب میشوند.

هدف: رقابت همکارانه که از تلفیق دو استراتژی رقابت و همکاری منتج می شود، نوع جدیدی از روابط بین سازمانی است که می تواند به وضعیتی برد برد منتهی شود. در مقاله حاضر سعی شده است تا از طریق روش مطالعه چندموردی و بهره مندی از نظر خبرگان بخش ارتباطات ثابت و سیار ایران، مدل مفهومی از استراتژی رقابت همکارانه در این صنعت ارائه شود. روش: پس از طراحی پروتکل مطالعه موردی، دو نمونه برای رقابت همکارانه در صنعت ارتباطات ثابت و سیار انتخاب شد و با جمع آوری اطلاعات و شواهد از نمونه های پژوهش و تحلیل درون موردی و بین موردی، مدلی مفهومی برای استراتژی رقابت همکارانه در بخش ارتباطات ثابت و سیار به دست آمد. یافته   ها: بر اساس یافته های به دست آمده، محرک های درونی شرکت ها، رفتار ذی نفعان و ویژگی های صنعت، به عنوان متغیرهای اصلی گرایش به استراتژی رقابت همکارانه شناخته شدند. ضمن آنکه بر نقش قابلیت رقابت همکارانه به عنوان متغیر کلیدی در موفقیت این استراتژی تأکید شده است. تنش های این رابطه و راهکارهای مدیریت آنها و پیامدهای مالی و غیر مالی این استراتژی برای شرکت ها نیز بررسی شد. نتیجه   گیری: افزون بر انگیزه های مالی، نقش دولت و سازمان های تنظیم مقررات در شکل گیری فضای مساعد برای استراتژی رقابت همکارانه، انکارناپذیر است. برای موفقیت در استراتژی رقابت همکارانه، به چند عامل و قابلیت خاص نیاز است. برخی از این عوامل با ذهنیت و شرایط خاص مدیران آن شرکت و برخی دیگر با توانمندی ها، منابع و ویژگی های سازمانی مرتبط است که می تواند موجب متعادل سازی تنش ها و جلوگیری از بروز پیامدهای منفی این استراتژی شود.