رفتارهای دلبستگی

دلبستگی یک پیوند عاطفی پایدار بین مادر و کودک است که می توان آن را پدیده ای شگفت انگیز و منحصر به فرد شمرد. رابطه اولیه بین مادر و جنین قبل از تولد تحت عنوان دلبستگی مادر به جنین توصیف شده است. شواهدی از رشد دلبستگی بین مادر و جنین در دوران بارداری وجود دارد که در رفتارهای مادران منعکس می گردد. مادری که در طی بارداری به جنین خود دلبستگی پیدا می کند، آماده است تا پس از زایمان ارتباط لذت بخشی را با نوزاد برقرار کند و به نوزادش فرصت دهد تا دلبستگی ایمن و سالمی را ایجاد کند. بر خلاف تصور همگان که دلبستگی نخستین، از 6 ماهگی آغاز می شود، پژوهش ها نشان می دهد که نه تنها دوران بارداری زمان شکل گیری دلبستگی است، بلکه می توان با ارائه آموزش های مناسب در این دوران پر اهمیت، بستر مناسبی جهت رشد دلبستگی مادر به جنین ایجاد نمود و به مادران کمک کرد تا از این دوران پر استرس و اضطراب، لذت ببرند. در زمینه آموزش تکنیک های دلبستگی مادر به جنین، بسته جامعی که به آموزش ابعاد دلبستگی و تقویت جزئیات آن بپردازد، موجود نیست. با این حال، در مقاله حاضر برنامه مداخله رشد دلبستگی سالم با تأکید بر ابعاد دلبستگی مادر به جنین که کرانلی (1981) مطرح کرده است، معرفی شده است.

هدف پژوهش تعیین ویژگی های روان سنجی مقیاس رفتارهای دلبستگی در افراد متأهل است. روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری کلیه افراد متأهل ایران بود. با توجه به مسئله پژوهش، محقق جامعه هدف خود را افراد متاهل در مراکز دانشگاهی شهر تهران تعیین نمود که از میان آن ها به شیوه ی نمونه گیری در دسترس 271 نفر (اعم از کارکنان و دانشجویان) از دو مرکز مطالعات راهبردی دانشگاه امام حسین و خوابگاه دانشگاه الزهراء (156 زن و 115 مرد) انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش، مقیاس رفتار های دلبستگی سندبرگ، نووَک، جانسون و یوشیدا (2012) و پرسشنامه ی زوجی اینریچ فورز و السون (1989) است. داده ها با استفاده از روش تحلیل عاملی تاییدی تحلیل گردید. یافته ها نشان داد که رفتارهای دلبستگی خود و رفتارهای دلبستگی همسر، دو عامل جدا از هم هستند و شاخص های برازش تحلیل عاملی تاییدی نیز به جز، شاخصِ ریشه ی میانگین مربعات خطای برآورد در الگوی خود در محدوده ی قابل قبول بودند. ضریب آلفای کرونباخ برای زیرمقیاس خود و زیرمقیاس همسر، به ترتیب 71/0 و 82/0 بود. با توجه به ویژگی های روان سنجی مقیاس رفتارهای دلبستگی و تمرکز آن به رفتارهای عینی در روابط افراد متأهل، استفاده از این مقیاس در کارهای پژوهشی و طرح ریزی مداخلات دقیق تر و کارآمدتر به منظور تقویت پیوندهای دلبستگی در افراد متأهل به مشاوران و روا شناسان خانواده، پیشنهاد می شود.

هدف این پژوهش بررسی اثربخشی برنامه آموزشی "مرا محکم بگیر" بر صمیمیت، رفتارهای دلبستگی و رضایت زناشویی در دانشجویان متاهل دانشگاه علامه طباطبائی است. پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون- پیگیری با گروه کنترل است. جامعه آماری شامل تمام دانشجویان متاهل دانشگاه علامه طباطبائی است که 40 نفر (20 زوج) از آن ها به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در 2 گروه جای گذاری شده اند (10 زوج در گروه آزمایش و 10 زوج در گروه کنترل). آزمون صمیمیت باگاروزی (MINQ)، رفتارهای دلبستگی (BARE) و سازگاری زناشویی اسپاینتر (DAS) بر روی شرکت کنندگان اجرا شد. گروه آزمایش در 8 جلسه 2 ساعته با استفاده از برنامه "مرا محکم بگیر" مورد مداخله قرار گرفتند و برای گروه کنترل مداخله ای صورت نگرفت. در پایان مداخله و 6 ماه بعد مجدداً آزمون های صمیمیت، رفتارهای دلبستگی و سازگاری زناشویی اجرا گردید و نتایج با استفاده از تحلیل کواریانس تحلیل شد. نتایج نشان داد که برنامه آموزشی "مرا محکم بگیر" بر صمیمیت، رفتارهای دلبستگی و رضایت زناشویی در دانشجویان متاهل دانشگاه علامه طباطبائی تأثیر معناداری داشته است (05/0p<). نتایج آزمون پیگیری نشان می دهد که اثر برنامه مرا محکم بگیر بر رفتارهای دلبستگی همسر، رضایت زناشویی و صمیمیت در مدت 6 ماه باقی مانده است. بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که برنامه "مرا محکم بگیر" برای بهبود روابط زوجین به طور کلی و برای افزایش صمیمیت، رفتارهای دلبستگی (پاسخگری، در دسترس بودن و مشارکت) و رضایت زناشویی (سازگاری بین زوجین) برای دانشجویان و جمعیت عمومی استفاده کرد.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی میانجیگری رفتارهای دلبستگی در ارتباط بین تعامل با خانواده ی اصلی با کیفیت زناشویی و افسردگی بود. روش: طرح پژوهش همبستگی و از نوع تحلیل مسیر بود. جامعه ی پژوهش حاضر شامل کلیه ی دانشجویان متأهل دانشگاه شهید چمران اهواز در سال تحصیلی ۱۳۹۹-۱۳۹۸ بود که از این میان، 200 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. به منظور اندازه گیری متغیرها از مقیاس خانواده ی اصلی (هاوشتاد و همکاران، 1985)، مقیاس کوتاه دسترسی پذیری، پاسخ گویی و همدم طلبی (سندبرگ و همکاران، ۲۰۱۲)، فرم تجدید نظر شدهی مقیاس سازگاری زوجی (باسبی و همکاران، ۱۹۹۵) و سیاهه ی افسردگی بک (۱۹۷۲) استفاده شد. داده ها با استفاده از روش های ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر و نرمافزارهای 26-SPSS و 24-AMOS تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج تحلیل همبستگی نشان داد میان همه متغیرها همبستگی معنادار وجود دارد. شاخص های برازندگی حاکی از تایید مدل پژوهش با یک شاخص اصلاح بود. همچنین، نتایج نشان داد رفتارهای دلبستگی به طور معناداری در ارتباط بین تعامل با خانواده اصلی با افسردگی و کیفیت زناشویی میانجی گری می کند. نتیجه گیری: براساس نتایج، می توان نتیجه گرفت که نوع و شدت رفتارهای دلبستگی همسران نقش تعیین کنند ه ای در سهم تجارب قبلی آنها در خانواده اصلی شان بر افسردگی و کیفیت زندگی زناشویی شان دارد.

زمینه و هدف: هدف اصلی این مطالعه بررسی نقش واسطه ای تعدیل شده ی رفتارهای دلبستگی خود و همسر (شامل همدم طلبی، پاسخ گویی و دسترسی پذیری) در رابطه ی بین سبک های دلبستگی (شامل ایمن، اجتنابی و اضطرابی) و رضایت زناشویی در بین زنان و مردان متأهل شهر تهران بود. مواد و روش ها: ۴۰۰ نفر از زنان و مردان متأهل شهر تهران با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و سپس پرسشنامه های فرم کوتاه شده ی پرسشنامه رضایت زناشویی (ENRICH)، مقیاس کوتاه دسترسی پذیری، پاسخگویی و همدم طلبی (BARE) و مقیاس تجدیدنظرشده تجارب روابط نزدیک (ECR-R) برای جمع آوری داده ها بین آن ها توزیع شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-26 و با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه تجزیه وتحلیل شد. یافته ها: نتایج رگرسیون نشان داد که رفتارهای دلبستگی خود و همسر می توانند رضایت زناشویی را پیش بینی کنند. همچنین در رابطه ی بین دلبستگی اضطرابی و رضایت زناشویی، همدم طلبی و دسترسی پذیری همسر نقش تعدیل گر داشته است. نتیجه گیری: با وجود دسترسی پذیری، پاسخگویی و همدم طلبی در زندگی زناشویی، شریک زندگی می تواند به فردی حامی و محافظت کننده تبدیل شود و به همسر خود احساس آرامش القا کند که این امر می تواند نیازهای روانی، عاطفی و جنسی زوجین را در کانون خانواده برآورده سازد و رضایت آن ها را افزایش دهد.

زمینه: توانایی ایجاد و حفظ روابط صمیمانه ایمن و پایدار در شروع زندگی مشترک به زوج ها کمک می کند تا سبک دلبستگی ایمن را در ارتباط عاطفی تجربه کنند. سبک دلبستگی ناایمن از مهم ترین عوامل بروز مشکلات بین فردی در روابط زوج های جوان است. مطالعات نشان داده است، ایمن سازی زوج ها در بهبود رفتارهای دلبستگی و افزایش رضایت جنسی آنان مؤثر است. جستجوی پژوهشگران نشان داد تاکنون هیچ گونه مداخله مبتنی بر ذهنی سازی و بسته آموزشی ساخت یک پیوند پایدار بر روی رفتارهای دلبستگی و رضایت جنسی همسران ناایمن در سال های ابتدایی زندگی زناشویی انجام نشده است. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی مداخله تلفیقی ذهنی سازی و بسته آموزشی ساخت یک پیوند پایدار بر رفتارهای دلبستگی و رضایت جنسی در همسران با سبک دلبستگی ناایمن انجام شد. روش: طرح پژوهش حاضر، نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون، پس آزمون با گروه گواه و پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی زوج های مراجعه کننده به مراکز خدمات مشاوره و روانشناختی شمال شهر تهران در سال 1401 بود که در پنج سال اول زندگی مشترک خود بسر می بردند. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، 24 زوج دارای سبک دلبستگی ناایمن به عنوان نمونه آماری مطالعه حاضر شناسایی شده و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (در هر گروه 12 زوج) جایگزین شدند. مداخله تلفیقی ذهنی سازی و بسته آموزشی ساخت یک پیوند پایدار به مدت 12 هفته آموزش هفتگی 120 دقیقه ای برای گروه آزمایش اجرا شد ولی زوج های گروه گواه، هیچ گونه مداخله ای دریافت نکردتد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های مقیاس های رابطه (بارتولومیو و هوروتیز، 1991)، رضایت جنسی (لارسون و همکاران، 1998) و رفتارهای دلبستگی (سندبرگ و همکاران، 2012) استفاده شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بنفرونی و نرم افزار SPSS25 تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: یافته های این پژوهش نشان داد مداخله تلفیقی ذهنی سازی و بسته آموزشی ساخت یک پیوند پایدار بر رفتارهای دلبستگی و رضایت جنسی زوج ها تأثیر مثبت و معناداری دارد (01/0 p<) و نتایج بعد از دو ماه پیگیری، تداوم داشته است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، به نظر می رسد زوج درمانگران می توانند از مداخله تلفیقی ذهنی سازی و ساخت یک پیوند پایدار برای افزایش پایدار رضایت جنسی و بهینه سازی رفتارهای دلبستگی در زوج های دارای سبک دلبستگی ناایمن که در سال های آغازین زندگی مشترک هستند، استفاده کنند.

زمینه و هدف: رضایت زناشویی با برخی متغیرهای روان شناختی ازجمله رفتارهای دلبستگی مرتبط است؛ بنابراین، هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر رفتارهای دلبستگی بر رضایت زناشویی زنان با نقش میانجی نظارت آنلاین بود. مواد و روش ها: طرح پژوهش حاضر، طرح همبستگی از نوع الگویابی معادلات ساختاری است که یک روش همبستگی چند متغیری بود. جامعه آماری در این پژوهش کلیه ی زنان متأهل استان خوزستان بودند که همسران آن ها از شبکه های اجتماعی استفاده می کردند. با استفاده از روش نمونه گیری روش گلوله برفی بدون تبعیض 350 نفر از زنان متأهل باسواد الکترونیکی و مسلط به استفاده از شبکه های اجتماعی، انتخاب شدند. آزمودنی ها به مقیاس نسخه اصلاح شده مقیاس رفتارهای دلبستگی ساندبرگ و همکاران 2012، مقیاس نظارت آنلاین نسخه اصلاح شده الیسون 2007 و مقیاس رضایت زناشویی پاسخ دادند. از نرم افزار آماری SPSS نسخه 27 و الگویابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Amos نسخه 24 برای ارزیابی مدل پیشنهادی استفاده گردید. یافته ها: نتایج یافته ها نشان داد که اثر مستقیم رفتارهای دلبستگی بر نظارت آنلاین و اثر مستقیم نظارت آنلاین بر رضایت زناشویی معنی دار است 05/0>p. همچنین اثر مستقیم رفتارهای دلبستگی بر رضایت زناشویی معنی دار است 05/0>p. اثر غیرمستقیم رفتارهای دلبستگی بر رضایت زناشویی به واسطه ی نظارت آنلاین نیز معنی دار است 05/0>p. با توجه به معنادار بودن اثر رفتارهای دلبستگی بر رضایت زناشویی در مدل، باید گفت نظارت آنلاین نقش میانجی گری جزئی در رابطه بین رفتارهای دلبستگی با رضایت زناشویی ایفا می کند. نتیجه گیری: با توجه به یافته های به دست آمده از پژوهش حاضر، می توان گفت که رفتارهای دلبستگی از طریق نظارت آنلاین بر رضایت زناشویی زنان متأهل اثرگذار است.