بازداری بازگشت

تفاوت اصلی بین افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری و عملی و نمونه های غیر بالینی، وجود عقاید ناکارآمد مرتبط با وسواس است. تکرار اجبارگونه وسواسی با هدف خنثی سازی این افکار پریشان کننده صورت می گیرد. با توجه به علایم اصلی اختلال وسواس فکری و عملی نقص کنش بازداری شناختی در انجام اعمال وسواسی مطرح است. اما نتایج در این زمینه ناهمسو است. در پژوهش حاضر سعی در بررسی نقص احتمالی بازدرای شناختی در چارچوب پارادایم بازداری بازگشت ( IOR)در نمونه ای بالینی از مبتلایان به وسواس شستشو است. این مطالعه به روش علی مقایسه ای صورت گرفته است. سه مقیاس پرسشنامه افسردگی بک ویرایش دوم ( BDI- II)، پرسشنامه باورهای وسواسی ( OBQ-44) و آزمون IORهیجانی بر روی نمونه پژوهش شامل 47 فرد مبتلا به اختلال وسواس شستشو اجرا شدند. تحلیل داده ها با آزمون تحلیل واریانس چند متغیره نشان داد که بین دو گروه تفاوتی در میزان بازداری شناختی وجود ندارد( 045/0= 2η Partial ؛ 955/0= Wilk’s Lambda؛735/0= Pو 578/0= (42و4) F). از طرفی  بدون در نظر گرفتن عامل گروه بین زمان واکنش افراد در کوشش های معتبر و نامعتبر در فاصله زمانی 500 هزارم ثانیه تفاوت معنادار وجود دارد (01/0> P؛ 209/4= t) که نشان دهنده پدیده IORعمومی در آزمودنی ها است. نتایج پژوهش نقصی در بازداری شناختی در نمونه بالینی با توجه به باورهای وسواسی نشان نداد. به نظر می رسد مؤلفه های توجه برونزاد نمی توانند نشان دهنده وجود این نقص باشند.

هدف پژوهش حاضر، تعیین اثر نوع، صحت و زمان ارائه پیش نشانه بر زمان واکنش انتخابی کل بدن برمبنای نظریه بازداری بازگشت بود. تعداد 16 نفر از دانشجویان دختر رشته تربیت بدنی به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. در این مطالعه، از دستگاه زمان واکنش هشت جهته با قابلیت ارائه پیش نشانه استفاده شد و از پیش نشانه دیداری و شنیداری معتبر و نامعتبر با پیش دوره های 1000 و 500 ، 100 و 200 میلی ثانیه بین پیش نشانه و محرک با ترتیب تصادفی استفاده شد. تکلیف موردبررسی زمان واکنش انتخابی کل بدن در چهار جهت بود. شرکت کنندگان یک دسته پنج کوششی آشنایی و 18 دسته پنج کوششی آزمون را با ترتیب تصادفی انجام دادند. برای آزمون فرضیه ها از آمار استنباطی تحلیل واریانس با اندازه گیری تکراری استفاده شد ( P < 0.05 ). مطابق نتایج، زمان واکنش در شرایط پیش نشانه معتبر بهتر از شرایط نامعتبر و بدون پیش نشانه بود. زمان واکنش بین ناهم زمانی محرک و پاسخ ( SOA ) 100 و 200 میلی ثانیه، در شرایط پیش نشانه دیداری معتبر، دیداری نامعتبر، شنیداری معتبر و شنیداری نامعتبر تفاوت معناداری مشاهده نشد؛ اما بین سایر سطوح SOA تفاوت معنادار بود. افزون براین، زمان واکنش در شرایط پیش نشانه دیداری بهتر از شرایط شنیداری بود، زمان واکنش در شرایط دیداری نامعتبر بهتر از شنیداری نامعتبر بود و در شرایط دیداری معتبر بهتر از شرایط شنیداری معتبر بود. مطابق نتایج به دست آمده در شرایط دیداری و شنیداری معتبر این پژوهش تأییدکننده نظریه بازداری بازگشت است؛ اما در شرایط نامعتبر در SOA های مختلف هیچ اثر تسهیلی مشاهده نمی شود و فقط اثر بازداری در زمان واکنش مشاهده می شود.