رفتار شهروندی سازمانی

سازمان چابک برای درک و پیش بینی تغییرات محیط کسب و کار طراحی شده و به ساختاربندی خود می پردازد. چابکی یعنی شناسایی موفق مبانی رقابت، انسجام منابع و اقدامات مناسب در محیط کار . این تحقیق با هدف تحلیل تأثیر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان بر چابکی سازمانی با نقش میانجی سامانه برنامه ریزی منابع سازمانی در یکی از سازمان های صنعتی حوزه دفاعی انجام شده است. تحقیق حاضر از نظر نتیجه، کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها از نوع پیمایشی و از نظر شیوه تحلیل داده ها از نوع معادلات ساختاری است. روایی محتوای ابزار اندازه گیری به وسیله خبرگان تأیید شد و ضریب آلفای کرونباخ کلیه متغیرها در پرسش نامه نیز بیش از 70/0 درصد به دست آمد. جامعه آماری تحقیق شامل 330  نفر از کارشناسان شاغل در یکی از سازمان های صنعتی حوزه دفاعی بود که 255 نفر از آنها با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. آزمون فرضیه های تحقیق به کمک تحلیل ضرایب مسیر مدل ساختاری، نشان دهنده تأثیر معنی دار و مثبت رفتار شهروندی سازمانی کارکنان بر موفقیت سامانه برنامه ریزی منابع سازمانی و تأثیر معنی دار موفقیت سامانه برنامه ریزی منابع سازمانی بر مؤلفه های قابلیت چابکی سازمانی(شامل پاسخگویی به تغییرات، شایستگی، انعطاف و سرعت عمل) است. بر اساس نتایج تحقیق، مدیران سازمان های دفاعی، جهت تقویت قابلیت چابکی سازمانی، باید علاوه بر توجه به رفتارهای شهروندی سازمانی کارکنان به ارتقای سطح سامانه برنامه ریزی منابع سازمانی نیز توجه نمایند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین رفتار شهروندی سازمانی و نوآوری سازمانی در شعب بانک سپه استان فارس انجام شد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه کارکنان شعب بانک سپه استان فارس تعداد 1182 نفر می باشد. تعداد نمونه نیز با استفاده از جدول مورگان و با روش نمونه گیری خوشه ای ساده به تعداد 218 نفر تعیین شد. گردآوری داده ها از طریق دو پرسشنامه استاندارد رفتار شهروندی سازمانی(پودساکوف و همکاران، 2000) و نوآوری سازمانی(خیمنز-خیمنز، سنز واله و هرناندز اسپالاردو،2008) صورت گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها نیز با استفاده از آزمون تی تک نمونه ای، ضریب همبستگی پیرسون و مدل معادله ساختاری انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد که هر چهار بعد رفتارشهروندی سازمانی اعم از وظیفه شناسی، جوانمردی، فضیلت شهروندی و احترام در شعب بانک سپه استان فارس پایین تر از حد مطلوب است. از طرفی نوآوری سازمانی در هر سه بعد تولید، فرایند و مدیریتی – اداری از سطح مطلوب پایین تر می باشد. در نهایت نتایج تحقیق حاکی از این بود که رفتار شهروندی در شعب بانک های سپه استان فارس پیش بینی کننده مثبت و معنی دار نوآوری سازمانی در شعب بانک های سپه استان فارس می باشد. بنابراین با افزایش رفتار شهروندی در شعب بانک های سپه استان فارس میزان نوآوری سازمانی نیز افزایش می یابد.

رفتار شهروندی سازمانی رفتاری خود جوش و آگاهانه است که به طور مستقیم و صریح توسط سیستم رسمی پاداش سازمان پیش بینی نشده است، ولی در مجموع عملکرد اثربخش سازمان را ارتقاء می دهد. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی رفتار شهروندی سازمانی کارشناسان سازمان مدیریت پسماند صورت گرفته است. این پژوهش با توجه به هدف از نوع کاربردی و با توجه به نحوه گردآوری داده ها توصیفی و از نوع پیمایشی می باشد. جامعه آماری شامل تمام کارشناسان سازمان پسماند در سال 1400 بوده که تعداد آنها برابر با 74 نفر بوده است. به منظور گردآوری داده ها از ابزار استاندارد رفتار شهروندی سازمانی پودساکف و همکاران(1990)استفاده گردید. به منظور تجزیه و تحلیل آماری از روش های آماری توصیفی و استنباطی(t تک متغیره، آزمون t دو گروه همبسته ، t دوگروهی مستقل) استفاده گردید. یافته ها نشان داد که رضایت شغلی رابطه مثبتی با رفتار شهروندی سازمانی داشته و نیز تاثیر قابل توجهی بر عدم غیبت، عدم جابجایی و کم شدن نگرانی و اضطراب کارکنان دارد. کارکنانی که از سطح بالایی از رضایت شغلی برخوردارند گرایش بیشتری به نمایش رفتار های شهروندی سازمانی دارند.