شهرستان انار

گردشگری روستایی می تواند فرصت ها و امکاناتی را به ویژه برای اشتغال و درآمد روستایی ایجاد کندو زمینه توسعه کسب و کارهای کوچک و کارآفرینی را فراهم سازد. در این راستا سوال اصلی این است که، گردشگری با چه ابزار و در چه شرایطی بر توسعه کارآفرینی روستایی اثر می گذارد؟ لذا هدف اصلی پژوهش، ارزیابی عوامل موثر بر توسعه کارآفرینی در گردشگری روستاهای بخش مرکزی شهرستان انار می باشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است و برای گردآوری داده ها از مطالعات کتابخانه ای ومیدانی استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق شامل 30 نفر از مدیران و مسئولین محلی و 90 نفر از ساکنین روستایی می باشد، که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. به منظور تحلیل یافته ها از تکنیک SWOT استفاده شد. نتایج نشان میدهد که عوامل مرتبط با نقاط قوت، توسعه کارآفرینی در گردشگری روستاهای موردمطالعه بالاترین رتبه را داشته اند. همچنین، زیرمعیارهای"" قرارگرفتن منطقه بر سر راه مواصلاتی کشور "" در میان نقاط قوت، "" فرهنگ ضعیف کارآفرینی در میان ساکنین منطقه"" و ""قصور و کوتاهی مسئولین دست اندرکار "" در میان نقاط ضعف، ""وجود راه های متنوع تری برای کسب درآمد"" در میان فرصت ها و "" تخریب آثارتاریخی "" و ""تغییر کاربری اراضی و چشم انداز روستا"" در میان تهدیدها حائز بیشترین اهمیت شناخته شدند. و باتوجه به نمره های حاصل از ماتریس عوامل داخلی و خارجی، راهبرد اصلی استخراجی ""حفظ و نگهداری"" می باشد.

هدف: بررسی نقش طرح های کارآفرینی در تحولات اقتصادی و اجتماعی مناطق روستایی با تأکید بر صنایع دستی در روستاهای بخش مرکزی شهرستان انار می باشد. روش: توصیفی- تحلیلی است و برای گردآوری داده ها از مطالعات کتاب خانه ای و میدانی استفاده شده است. حجم نمونه براساس فرمول کوکران ۱۲۰ خانوار است. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل یافته ها از طریق آزمونT تک نمونه ای و رگرسیون چندمتغیره با استفاده از نرم افزار spss نشان می دهد که استقرار صنایع دستی در متنوع سازی و ایجاد اشتغال و کسب درآمد در زمینه اقتصادی و کاهش مهاجرت روستایی، بهبود زیرساخت ها و افزایش مشارکت و هم کاری در بعد اجتماعی، در مناطق روستایی منطقه مورد مطالعه تأثیرگذار بوده است. نتایج آزمون رگرسیون چندمتغیره نشان داد که صنایع دستی در توسعه روستایی منطقه مورد نظر به میزان ۷۰/۰اثرگذار می باشد. بر این اساس، از بین ابعاد مطروحه، بعد اقتصادی (۳۳/۳) نسبت به بعد اجتماعی (۲۱/۳) تأثیرگذاری بیش تری در زمینه توسعه روستایی داشته است. راه بردهای عملی: یکی از راه کارهای عملی در جهت توسعه پایدار روستایی منطقه مورد مطالعه، رشد و توسعه کارآفرینی روستایی از طریق صنایع دستی روستایی است. صنایع دستی در روستاهای بخش مرکزی انار ضمن پرکردن اوقات فراغت و بیکاری روستاییان مانع از مهاجرت های گسترده آن ها می شود. اصالت وارزش: روستاییان منطقه، قبلاً درآمد قابل توجه ای از کشت و صادرات پسته داشته اند و توجه کم تری به بخش صنایع دستی می کردند؛ اما در چند سال اخیر به سبب خشک سالی های پی در پی و به دنبال آن کاهش درآمد خانوارها، ضرورت دیده می شود که روستاییان را به مشاغل مربوط به صنایع دستی بومی منطقه هدایت کرد تا آثار نامتعادل کننده خشک سالی ها خنثی شود. نتایج این تحقیق برای روستاییان منطقه و متولیان امر توسعه روستایی شهرستان انار کاربرد عملی دارد.

کاروانسراها نقش کلیدی در رشد و رونق تجارت، گسترش روابط فرهنگی و اشاعه سنن و ایجاد شناخت و تفاهم فرهنگی در طول تاریخ ایران داشته اند. ایجاد شبکه گسترده کاروانسراها در ایران با معماری خاص و متاثر از اقلیم و زیست محیط، راه حلی بسیار حیاتی برای ایجاد، گسترش و انسجام شبکه های تجاری در داخل ایران شده و این مهم از دوران صفویه با ساخت کاروانسراهای معروف به شاه عباسی در اقصا نقاط ایران، به اوج خود رسید. معماری خاص کاروانسراها و اهمیت و جایگاه آنان در تاریخ معماری ایران تا جایی است که در سال 1402، پنجاه و شش کاروانسرای ایرانی در فهرست آثار میراث جهانی، به ثبت رسیده است. استان کرمان یکی از غنی ترین استان های ایران از لحاظ توالی و تسلسل تاریخی و آثار تاریخی شاخص است که جایگاه ویژه ای در مطالعات باستان شناختی و تاریخ معماری دارد؛ ولی متاسفانه نواحی شمالی آن به ویژه شهرستان انار، کمتر مورد توجه باستان شناسان و پژوهشگران حوزه میراث فرهنگی، قرار گرفته بود. در سال 1399 این شهرستان توسط پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری مورد بررسی قرار گرفت و تعداد 120 اثر مختلف از ادوار گوناگون تاریخی، مورد شناسایی قرار گرفت. بناهای تاریخی جایگاه شاخصی در میان آثار شناسایی شده داشتند و دو کاروانسرای آستانه و بیاض که موضوع مقاله حاضر هستند، در این بررسی شناسایی که در ادامه معرفی می گردند. این دو کاروانسرا به دوره صفوی تعلق داشته و در ادوار گوناگون به خصوص در دوره قاجار و در دوره معاصر مورد مرمت و بازسازی کامل، قرار گرفته اند.