روش آزمایشی

شواهد گسترده ای نشان می دهد که استیلای رویکرد پوزیتویستی در محیط های آموزشی، زمینه انفعال فراگیران و افت نشاط و پویایی را رقم زده است. پژوهش حاضر با درک ضرورت محک زدن رویکردهای نوین آموزشی، به بررسی میزان تاثیر تدریس مشارکتی بر انسجام گروهی دانش آموزان ابتدایی پرداخته است. بدین منظور از طرح شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون پس آزمون با استفاده از گروه های دست نخورده استفاده گردید. جامعه آماری شامل دانش آموزان دختر دوره ابتدایی پایه چهارم منطقه یک شهر تهران در سال تحصیلی 96-1395 است که 24 دانش آموز در دو گروه آزمایشی و گواه قرار گرفتند و از روش نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای استفاده شد. ابزار مورد استفاده برای گردآوری داده ها، پرسشنامه محیط گروهی، کارون، ویدمایر و براولی (1985) بود. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که تدریس مشارکتی بر انسجام گروهی دانش آموزان ابتدایی تاثیر معناداری دارد. به طور کلی استفاده از ظرفیت تدریس مشارکتی، می تواند زمینه مطلوبی برای شکل گیری و تقویت پویایی و ارتقای فرهنگ کارهای گروهی در بین دانش آموزان مدارس ابتدایی، فراهم نماید.

هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی روش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر استرس شغلی و فرسودگی شغلی معلمان شهرستان مینودشت بود. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و در اجرا، آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه این پژوهش معلمان مرد شهرستان مینودشت بودند که 200 نفر از آن ها به روش نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای سنجش استرس شغلی از پرسش نامه موسسه سلامت و ایمنی انگلستانHSE(1990) و به منظور سنجش فرسودگی شغلی، از پرسش نامه مَزلَچ و همکاران MBI(1996) استفاده شد که روایی سازه نسخه های فارسی هر دو پرسش نامه قبلا به روش تحلیل عاملی تاییدی و اکتشافی تایید شده بود. پایایی کل ابزارها در این پژوهش نیز به روش محاسبه آلفای کرونباخ برای استرس شغلی و فرسودگی شغلی به ترتیب 81/0 و 84/0 محاسبه شد. تعداد 60 نفر که نمرات شان یک انحراف معیار بالاتر از میانگین بود، به صورت تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش با روش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی مورد مداخله قرار گرفته اما گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکردند. پس از اتمام 8 جلسه آموزش ذهن آگاهی، هر دو گروه با پرسش نامه های استرس و فرسودگی شغلی مجدداً در مرحله پس آزمون مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج آزمون تحلیل کواریانس چند متغیری داده های به دست آمده نشان داد که بین گروه آزمایش و کنترل پس از انجام مداخله آزمایشی در متغیرهای استرس شغلی و فرسودگی شغلی تفاوت معنی داری وجود دارد. مقایسه میانگین ها نشان می دهد که میانگین دو متغیر خستگی عاطفی و مسخ شخصیت در پس آزمون، در گروه آزمایش پایین تر از گروه کنترل بوده است در حالی که میانگین عملکرد فردی در گروه آزمایش در پس آزمون بالاتر از گروه کنترل بوده است.بنابراین می توان از طریق آموزش ضمن خدمت به روش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی، در جهت کاهش استرس و فرسودگی شغلی معلمان گام برداشت