مددکاران اجتماعی

"بسیاری از مشاغل دارای موقعیت های استرس زا هستند . هنگامی که استرس ناشی از شغل شدید باشد و برای مقابله با آن اقدامی صورت نگیرد ، فرسودگی شغلی به وجود می آید. یکی از عوامل موثر در کاهش فرسودگی شغلی ، شادمانی است . شادمانی به عنوان سپری در مقابل استرس عمل می کند و افراد شاد فعال تر و کارآمدتر از دیگران عمل می کنند. ایجاد شامادنی از طریق الگوی شناختی - رفتاری شادمانی فورادیس جهت کاهش نگرانی ها و فرسودگی شغلی امکان پذیر است . در پژوهش حاضر ، سودمندی این رویکرد تحت عنوان اثر بخشی مشاوره گروهی با الگویی شناختی – رفتاری شادمانی فوردایس بر کاهش فرسودگی شغلی مددکاران اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت. ابزار پژوهش پرسشنامه فرسودگی شغلی مسلش بود. برای گردآوری اطلاعات پژوهش ، 24 نفر که در آزمون فرسودگی شغلی پایین ترین نمره را به دست آورده بودند به صورت تصادفی در دو گروه گمارده شدند . سپس برگزیدگان تصادفی گروه آزمایش در 8 جلسه مشاوره ای شرکت نمودند. پس از انجام جلسات، دو پیگیری با فاصله یک هفته و یک ماه سودمندی برنامه مشاوره ای گروهی شناختی - رفتاری شادمانی فوردایس را در کاهش فرسودگی شغلی نشان داد."

شغل مددکاری اجتماعی به دلیل ماهیت حرفه ای خود، طاقت فرسا و دارای استرس و چالش های فراوان است، طوری که کیفیت زندگی آن ها را تحت تأثیر قرار می دهد. لذا؛ حفظ و ارتقاء تاب آوری آن ها توسط مدیران جامعه مهم است. هدف تحقیق حاضر، «نقش رابطه انسجام و اعتماد اجتماعی بر تاب آوری مددکاران اجتماعی در زمان بحران» بوده است. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر گردآوری توصیفی از نوع  پیمایش و جامعه آماری تحقیق شامل کلیه مددکاران اجتماعی بیمارستان های شهر اهواز، مازندران، کرمانشاه، لرستان، تهران، کرمان و تبریز درمجموع 413 بیمارستان دولتی و خصوصی دو (2) بیمارستان در هر شهر انتخاب شد و بر روی آن بیمارستان های منتخب در این شهرها پژوهش صورت گرفت. و روش نمونه گیری از نوع طبقه ای و تصادفی خوشه ای ساده و حجم نمونه از جدول کرجسی و مرگان یا از آزمون کوکران انتخاب کردید که شامل 204 نفر از مددکاران اجتماعی بود. ابزار گردآوری اطلاعات در این تحقیق از دو پرسشنامه استاندارد استفاده می شود، اول پرسشنامه تاب آوری کونور و دیویدسون (CD-RISC) که روایی و پایایی آن در تحقیقات دیگر سنجیده شده است و دوم پرسشنامه سرمایه اجتماعی است. تجزیه و تحلیل پژوهش نشان داد که مقدار ضریب همبستگی اعتماد اجتماعی برابر 306/0 و سطح معنی داری 000/0، و مقدار ضریب همبستگی انسجام اجتماعی و سطح معنی داری آزمون در کل نمونه برابر 305/0 و 000/0 است. با توجه به مقدار مثبت ضریب همبستگی می توان گفت بین دو متغیر انسجام و اعتماد اجتماعی با تاب آوری مددکار اجتماعی همبستگی مثبتی وجود دارد. میانگین متغیر سرمایه اجتماعی، بیشترین سطح سرمایه اجتماعی مربوط به شهر تهران و کمترین سطح سرمایه اجتماعی مربوط به شهر تبریز بود. میانگین متغیر تاب آوری، بیشترین سطح تاب آوری مربوط به شهر کرمان و کمترین سطح تاب آوری مربوط به شهر اهواز بود.

هدف: با توجه به شیوع آسیب های شغلی در مشاغل یاری رسان هدف پژوهش حاضر بررسی آسیب های شغلی مددکاران اجتماعی بود. روش پژوهش: این مطالعه به شیوه ی کیفی و با رویکرد تحلیل مضمون انجام شد. جامعه ی پژوهش کلیه مددکاران اجتماعی شهر شهرکرد بود که تعداد 17 نفر از مددکاران به روش نمونه گیری هدفمند با اشباع نظری داده ها انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. جهت تحلیل داده ها از روش تحلیل مضمون شبکه ای آتراید-استرلینگ استفاده شد. یافته ها: مددکاران اجتماعی آسیب های شغلی را در سه مضمون فراگیر آسیب های درون فردی، آسیب های بین فردی و آسیب های فرافردی تجربه می کنند. آسیب های درون فردی شامل دو مضمون آسیب های عاطفی-هیجانی (اضطراب، افسردگی عمومی، فرسودگی و خشونت) و آسیب های جسمانی بود. در حوزه ی آسیب های بین فردی مضامین شامل: سرریزی مشکلات شغلی به خانواده، مشکلات ارتباطی با مددجویان (فروپاشی مرز کاری و شخصی با مددجویان، ناتوانی در مدیریت پرتوقعی مددجویان و مشکلات فرهنگی، آموزشی و اجتماعی مددجویان)، مشکلات مربوط به عدم تعهد سازمانی (احساس تبعیض وجدان گرایی پایین همکاران) و مشکلات مربوط به خط و مشی سازمان (تغییر و تنوع خط و مشی سازمان و مغایرت خط و مشی سازمان با نیازهای مددجویان) بود. آسیب های فرافردی نیز شامل مضامین مشکلات مربوط به ماهیت شغل (حجم زیاد کار، چالش زیاد کار)، مشکلات مربوط به شرایط کاری (سروصدای زیاد، ارگونومی نامناسب و آلودگی محیط کاری)، مشکلات مالی و رفاهی و تداخل مشکلات محیط زندگی با وظایف شغلی بود. بر اساس یافته های موجود می توان نتیجه گرفت که مددکاری اجتماعی شغلی بسیار پرچالش و مددکاران اجتماعی از جمله آسیب پذیرترین قشر جامعه هستند که در حیطه های مختلفی مشکلات زیادی را تجربه می کنند و سازمانهای زیرربط با استفاده از مشاوران و روانشناسان شغلی و برنامه ریزی همه جانبه می توانند در جهت کاهش این آسیبها به آنان کمک کنند.