تحلیل پوششی داده‌های فازی

امروزه تمامی مدیران در همه سازمان‌ها، خواستار استفاده بهینه از امکانات و ظرفیت‌های موجود در بخش‌های مختلف می‌باشند. بنابراین وجود مدلی به منظور ارایه بازخورد در راستای بهبود عملکرد شعب مختلف سازمان‌ها و دستیابی به ابزاری جهت برآوردن این نیاز مدیران، بسیار ضروری و منطقی به‌نظر می‌رسد. سازمان تامین اجتماعی نیز محق و علاقه‌مند است که در راستای ضرورت فوق، سعی و تلاشی در به‌کارگیری مدلی مناسب جهت ارزیابی عملکرد شعب خود داشته باشد تا بتواند علاوه بر شناسایی شعب کارا و ناکارا، استراتژی‌های مناسب را جهت بهبود عملکرد شعب ناکارا و تقویت هرچه بیشتر شعب کارا تدوین نماید. در این مقاله که تجربه‌ای از به‌کارگیری مدل تحقیقی کارت امتیازی متوازن و تحلیل پوششی داده‌های فازی در ارزیابی عملکرد شعب تامین اجتماعی شهرستان‌های استان تهران می‌باشد، سعی شده است در ابتدای امر میزان عملکرد شعب با استفاده از کارت امتیازی متوازن که ابزاری مناسب جهت طراحی شاخص‌های ارزیابی عملکرد و سنجش آنها از چهار دیدگاه: مشتری، درون‌سازمانی، رشد و نوآوری و مالی می‌باشد، محاسبه می‌شود. سپس کارایی این شعب با توجه به وجود داده‌های غیرقطعی در شاخص‌های طراحی شده توسط مدلBSC، با استفاده از تحلیل پوششی داده‌های فازی اندازه‌گیری خواهد شد.

در این مقاله تلاش می شود با ارائه مدلی، دو نقطه ضعف مدل های پایه ای تحلیل پوششی داده ها در عدم کنترل اوزان عوامل و محاسبه مجموعه ای متفاوت برای وزن های انتخابی واحدهای مختلف، به طور همزمان برطرف شود. این پژوهش یک مطالعه موردی است که مدل معرفی شده را برای ارزیابی کارایی نواحی هجده گانه مدیریتی شرکت توزیع نیروی برق فارس، در سال 1384 به کار برده است. کارایی واحد های مورد نظر، نخست به کمک مدل پایه CCR مضربی خروجی محور اصلاح شده، اندازه گیری شد و در مرحله بعد این کار با مدل ارائه شده، انجام گرفت. در مدل کلاسیک از هجده ناحیه توزیع، پنج ناحیه نواحی کارا شناخته شدند (حدود 28 درصد) و میانگینی برابر 74/0 برای کارایی واحدها به دست آمد، اما با استفاده از مدل ارائه شده، تنها یک واحد توانست خود را واحدی کارا نشان دهد و میانگین به دست آمده برای کارایی واحدها تا 35/0 کاهش یافت. نتایج نشان دهنده آن است که مدل مورد استفاده، علاوه بر اینکه نقاط ضعف DEA کلاسیک را در مورد عدم کنترل اوزان برطرف می کند، توانایی تفکیک کنندگی مدل را نیز افزایش می دهد.