میزان مذهبی بودن والدین

پژوهش حاضر با هدف بررسی تفاوت تصور از خدا در میزان مذهبی بودن والدین و منابع متفاوت شناخت دینی طراحی و اجرا گردید. از میان دانشجویان چهار رشته دندان پزشکی، علوم انسانی، برق و کامپیوتر و معماری دانشگاه شهید بهشتی تعداد 374 نفر دانشجو (177 پسر و 197 دختر) به عنوان نمونه طبقه ای نسبتی در دسترس انتخاب شدند، پرسشنامه های تصور از خدا (مظاهری و همکاران، 1384؛ بازسازی مقیاس لارنس، 1997)، میزان مذهبی بودن والدین (گرنکویست، 1998) و پرسشنامه محقق ساخته (در خصوص منابع متفاوت شناخت دینی) تکمیل شد. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یکراهه نشان داد که میانگین تمامی خرده مقیاس های تصور از خدا در مواردی که آزمودنی ها میزان مذهبی بودن هر دو والد خود را بالا ارزیابی کرده اند، بالاتر است. در پاسخ دهندگانی که میزان مذهبی بودن والدین خود را در سطح بالایی ارزیابی کرده اند، تفاوت زیرمقیاس های «تاثیرپذیری»، «مشیت الهی» و «حضور» آزمون تصور از خدا با آزمودنی هایی که میزان مذهبی بودن والدین شان در سطح پایین است، معنادار بود. بنابراین کیفیت تصور از خدا در افرادی که میزان مذهبی بودن والدین شان بالاتر است، مثبت تر می باشد. پژوهشگران میزان مذهبی بودن والدین را به عنوان جنبه ای از جامعه پذیری دینی برای فرزندان، و مهم ترین عامل پیش بینی کننده تصور فرد از خدا می دانند. هم چنین تجزیه و تحلیل دقیق تر داده ها نشان داد که در تصور از خدا به عنوان حامی، در دسترس، مراقب، راهنما و پاسخگو نیز بین دو گروه (سطح مذهبی هر دو والد بالا و سطح مذهبی هر دو والد پایین) تفاوت های معناداری وجود دارد، طوری که در گروهی که میزان مذهبی بودن هر دو والد بالاتر است تصور از خدا مثبت تر، و در گروهی که میزان مذهبی بودن هر دو والد پایین تر است تصور از خدا منفی تر است. داده ها هم چنین نشان داد تصور از خدا در منابع شناخت دینی مختلف، متفاوت است. تفاوت نمرات زیرمقیاس های «تاثیرپذیری»، «مشیت الهی»، «پذیرندگی» و «حضور» تصور از خدا در شرایطی که کسب اطلاعات از طریق خانواده باشد، به طور معناداری بالاتر از دیگر منابع اطلاعاتی بوده، مثبت ترین تصور از خدا در این گروه جای گرفته است.

هدف از پژوهش حاضر، پیش بینی بلوغ عاطفی براساس جو عاطفی خانواده و میزان مذهبی بودن والدین در دانش آموزان دختر متوسطه دوم و روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش از دانش آموزان دختر سال سوم متوسطه دوم ساکن شهر قم، که در سال تحصیلی 96-1395 به تحصیل اشتغال داشتند، تشکیل شده بود (N=4980). از این تعداد، 357 نفر با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش، سه پرسشنامه جو عاطفی خانواده (هیل برن، 1964)، پرسشنامه میزان مذهبی بودن والدین (گرنگویست، 1998) و پرسشنامه بلوغ عاطفی (سینگ و بهارگاوا، 1991) بودند. طبق یافته های به دست آمده، بین «بلوغ عاطفی» و «جو عاطفی خانواده» رابطه مثبت و معنادار وجود داشت (P<0/01)، هم چنین بین«بلوغ عاطفی» و «میزان مذهبی بودن والدین» و مؤلفه های آن همبستگی مثبت و معنادار مشاهده شدP<0/01)). علاوه بر آن «میزان مذهبی بودن والدین» و «جوعاطفی خانواده» قادرند «بلوغ عاطفی» را به طور معناداری پیشبینی کنند. متغیر جوعاطفی خانواده به تنهایی99/9 درصد از واریانس بلوغ عاطفی و متغیر میزان مذهبی بودن والدین نیز به تنهایی، 04/1 درصد از واریانس بلوغ عاطفی را پیش بینی کردند. نتایج کلی پژوهش نشان داد که رابطه عاطفی در خانواده و بین والدین و فرزندان و میزان مذهبی بودن والدین از عوامل تأثیر گذار در میزان بلوغ عاطفی نوجوانان دختر است، بنابر این به منظور ارتقای رشد عاطفی فرزندان لازم است آموزش های مؤثری پیرامون برقراری روابط عاطفی مناسب و مسائل دینی به والدین آن ها داده شود.