ملاحظات اخلاقی

فناوری نانو، علم دستکاری ماده در محدوده 100-1 نانومتر است. این فناوری قابلیت ها و مزایای زیادی را برای بهتر زیستن و پیشرفت های سریع پزشکی و اقتصادی فراهم کرده است. از این فناوری برای ساخت نانو لوله های کربنی، انتقال دارو، درمان، تشخیص بیماری ها و اندازه گیری مواد استفاده میشود. همراه با فناوری نانو، مباحث اخلاقی درباره میزان خطر آن برای نسل بشر، محیط زیست و نحوه دسترسی به این فناوری و توزیع عادلانه آن پدید آمده است. نانو مواد با ویژگی نوظهور خود، میتوانند انسان و جانوران را به راه های غیرقابل پیش بینی تحت تاثیر قرار دهند. نگرانیها درباره ورود نانو مواد از طریق تنفس، پوست و دهان و انتقال آن به اندام های مختلف بدن، افزایش یافته است و از آنجا که اطلاعات و پژوهش ها در مورد تاثیرات نانو مواد بر روی انسان و محیط زیست، هنوز به اندازه کافی نیست، انجام پیشگیری های لازم و حفظ موازین اخلاقی، در استفاده از آنها بسیار ضروری است. در این مقاله ضمن بررسی اجمالی مزایای فناوری نانو، نکات اخلاقی و راهکارهای کاهش عوارض و خطرات هنگام استفاده از این فناوری، مورد بحث قرار گرفته اند.

در پژوهش حاضر ابتدا دادرسی عادلانه در پرتو جغرافیای تقنینی ایران تشریح ، سپس ملاحظات و مولفه های دادرسی عادلانه مورد بررسی قرار گرفت. پژوهش موصوف که از لحاظ هدف ؛ جزء تحقیقات کاربردی مساله محور می باشد و تحلیلی محسوب می گردد با استفاده از روش اسنادی به گردآوری داده ها و اطلاعات از طریق مطالعه کتب ، پژوهش های بنیادین و مقالات پرداخته و ملاحظات و ابعاد دادرسی عادلانه را مورد بررسی قرار داده است. مطالعه و بررسی قواعد و معیارهای دادرسی عادلانه نشان داد که با لحاظ قوانین شهروند محور مبتنی بر شرع مقدس که نظام حقوق کیفری ایران در جهت اجرای آن گام برداشته و در نظر داشتن رفتارهای بزهکارانه انسانی و عنصر مکان به عنوان محل وقوع جرم ، ضرورت حفظ نظم عمومی حاکمیت ملی و قواعد مربوط به صلاحیت از مهمترین ملاحظات دادرسی عادلانه به شمار آمده و رعایت اصل برابری و عدالت ، حاکمیت قانون ، آمره بودن قوانین ، تامین منافه بزه دیده ، متهم و جامعه ، کرامت انسانی و پیشگیری از اشتباهات قضایی از مهمترین مولفه های اساسی دادرسی عادلانه است. لذا می توان دادرسی عادلانه را با لحاظ تمامی تضمینات حقوق و اخلاقی اعمال و از این طریق مانع از تضییع حقوق متهم و سایر نقش آفرینان در فرآیند کیفری گردید.

تصمیم گیرى قضائى یکی از مهم ترین و بارزترین موقعیت هایی است که اثر تضارب آرای مکاتب مختلف حقوقی در آن به وضوح دیده می شود. قضات در این زمینه که آیا قوانین حتی الامکان باید «به صورت مکانیکی» اِعمال گردند یا خیر؟ اختلاف نظر دارند. در اینکه حجت های اخلاقی چه نقشی را باید در آرای قضائى ایفا کنند و به کارگیری ملاحظات اخلاقی چه معنایی دارد و از چه منابع اخلاقی می توان استفاده کرد؛ دیدگاه های متفاوتی وجود دارد. بحث از رابطه حقوق و اخلاق و مداخله ملاحظات اخلاقی در صدور آرای قضائى یکی از مسائل کهن «فلسفه حقوق» و بحثی پرچالش و قدیمی است و طیف گسترده ای از نظریه ها را دربرمی گیرد که یک سر آن ناظر به گسست حقوق و اخلاق و طیف دیگر آن به هم پوشانی حداکثری حقوق و اخلاق منجر می شود که بر این اساس مکاتب فلسفی مختلفی پدید می آیند.در مقاله پیش رو که پژوهشی توصیفی تحلیلی و برمبنای روش اسنادی است تلاش شده تا دیدگاه های متفاوت در مکاتب مختلف حقوقی و در نظام قضائى اسلام، از نظر میزان مداخله ملاحظات اخلاقی در صدور آرای قضائى مورد بررسی قرارگرفته و نیز تبیین می شود که هر دیدگاه فکری تا چه میزان ورود هنجارهای اخلاقی در آرای قضات را مجاز می دانند.