علم نانو

فناوری نانو، علم دستکاری ماده در محدوده 100-1 نانومتر است. این فناوری قابلیت ها و مزایای زیادی را برای بهتر زیستن و پیشرفت های سریع پزشکی و اقتصادی فراهم کرده است. از این فناوری برای ساخت نانو لوله های کربنی، انتقال دارو، درمان، تشخیص بیماری ها و اندازه گیری مواد استفاده میشود. همراه با فناوری نانو، مباحث اخلاقی درباره میزان خطر آن برای نسل بشر، محیط زیست و نحوه دسترسی به این فناوری و توزیع عادلانه آن پدید آمده است. نانو مواد با ویژگی نوظهور خود، میتوانند انسان و جانوران را به راه های غیرقابل پیش بینی تحت تاثیر قرار دهند. نگرانیها درباره ورود نانو مواد از طریق تنفس، پوست و دهان و انتقال آن به اندام های مختلف بدن، افزایش یافته است و از آنجا که اطلاعات و پژوهش ها در مورد تاثیرات نانو مواد بر روی انسان و محیط زیست، هنوز به اندازه کافی نیست، انجام پیشگیری های لازم و حفظ موازین اخلاقی، در استفاده از آنها بسیار ضروری است. در این مقاله ضمن بررسی اجمالی مزایای فناوری نانو، نکات اخلاقی و راهکارهای کاهش عوارض و خطرات هنگام استفاده از این فناوری، مورد بحث قرار گرفته اند.

تقسیم بندی علوم به محض و کاربردی سابقه ای دویست ساله دارد. در این مدت، فیلسوفان و مورخان علم و فناوری درگیر این مسأله بوده اند که چه معیاری این دو نوع علم را از یکدیگر متمایز می کند. مدل خطی یکی از قدیمی ترین و رایج ترین مدل هاست که مبتنی بر معیار حاصل از آن، هدف علم محض رسیدن به معرفت است، در حالی که هدف علم کاربردی به کار گرفتن معرفت علمی برای حل مشکلات عملی است. در این مقاله استدلال خواهد شد که مدل خطی برای تمایز علم محض– علم کاربردی در حوزه ی نانو کارآمد نیست. بنابراین، اگر پیش فرض تمایز علم محض از علم کاربردی درست باشد، رسم تمایز در حوزه ی مذکور نیازمند مدلی دیگر است.