تصمیم گیری چند شاخصه فازی

یکی از بزرگ ترین مشکلات سازمان ها، عدم شناخت دقیق آن ها از نیروهای بالقوه موجود در سازمان ها است . در این تحقیق سعی شده با امتزاج فنون آماری، ریاضی و تصمیم گیری چند شاخصه فازی، مدلی برای انتخاب مدیران طراحی شود. سازمان ها به دنبال نیروهای قوی خارج از سازمان برای تصدی پست های کلیدی خود هستند، در حالی که با کمی تامل و نگاه خوش بینانه به داخل سازمان، متوجه نیروهای قوی، مستعد و بالقوه ای خواهند شد که بعضاً بهتر از هر نیروی خارجی قادر به سوق دادن سازمان به دستیابی اهداف از پیش تعیین شده اند. با عنایت به مطالب بیان شده، در پژوهش حاضر یک مدل تصمیم گیری چند شاخصه فازی برای فرایند جانشینی مدیریت در سازمان حمل و نقل و پایانه های کشور طراحی شد. در این تحقیق ابتدا معیارهای شایستگی مدیریتی بر اساس مطالعات کتابخانه ای، نظر خواهی از کارشناسان و استفاده از آزمون های آماری کروسکال والیس و آزمون نسبت موفقیت در جامعه شناسایی شدند. سپس از روش میانگین موزون برای تعیین وزن معیارهای فرعی و از تکنیک AHP برای تعیین وزن معیارهای اصلی استفاده شد.در پایان، مدل چند معیاره فازی طراحی گردید و با استفاده از متدولوژی مجموعه های فازی و تکنیک تاپسیس (TOPSIS) اقدام به اولویت بندی کاندیداهای جانشینی مدیریت گردید.

یکی از ابزارهای قدرتمندی که امروزه در راستای کاهش هزینه، زمان، افزایش کیفیت و در نتیجه بهبود عملکرد پروژه ها به خصوص پروژه های عمرانی بهکار میرود، مهندسی ارزش است. برای مطالعه های مهندسی ارزش در پروژه های ساختمانی در بسیاری از موارد با قضاوت های زبانی و غیر دقیق سروکار داریم که میتوان از روش های تصمیم گیری چند شاخصه با رویکرد منطق فازی، به جای روش های معمول استفاده کرد. در مقالهی حاضر برنامه کار مهندسی ارزش با مدل های MADM فازی تلفیق شده است. در این تلفیق به منظور تعیین وزن معیارهای ارزیابی پیشنهادهای حاصل از مرحله خلاقیت، از روش AHP فازی و به منظور تعیین اولویت گزینه ها از روش TOPSIS فازی استفاده شده است. روش فوق در طرح تأسیسات مکانیکی پروژه برج موج شهرک مسکونی صدف، یکی از پروژه های در دست احداث بخش تعاونی در کشور، بهکار گرفته شده است. بر اساس برآورد تیم مهندسی ارزش، اجرای طرح پیشنهادی به جای طرح اولیه، کاهش45/21 درصدی در هزینه پروژه و 6/17 درصدی در زمان پروژه را در پی خواهد داشت.

یکی از فعالیت های کشورهای در حال توسعه برای ساخت زیر بناهای اقتصادی خود، اجرای طرح های عمرانی زیر بنایی است که سالانه بخش عمده ای از بودجه کشور را به خود اختصاص می دهد و لذا برنامه ریزی اصولی در خصوص این طرح ها از ملزومات و ضروریات بوده تا بتوان کم ترین نسبت هزینه به بهره وری را از آن استحصال نمود. هر ساله بخش عظیمی از اعتبارات و منابع مالی کشور، صرف سرمایه گذاری در پروژه های بزرگ عمرانی و زیر بنایی می شود. مهم ترین شاخص موفقیت این پروژه ها علاوه بر دستیابی به اهداف مورد نظر و مقرون به صرفه بودن، اتمام آن در زمان پیش بینی شده می باشد. هدف از انجام مقاله حاضر شناسایی عوامل کلیدی افزایش هزینه در پروژه های عمرانی شهرداری تهران با استفاده از آنالیز حالات خرابی (FMEA) و تعیین میزان ریسک آن ها و وزن دهی و رتبه بندی آن ها با استفاده از مدل AHP فازی است. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد عواملی که بر افزایش هزینه های پروژه های عمرانی موثر بودند عبارتند از: بالا رفتن هزینه در اثر تورم های به وجود آمده در کشور، عملکرد نامناسب پیمانکار، مشکل تخصص مهندسان مشاور و ناظر و عدم مطالعه کافی در ابتدای پروژه، نبود نیروی انسانی کارآمد، عدم ثبات مدیریت کارگاه از شروع پروژه، عدم وجود سیستم کنترل پروژه قوی، نبود سیستم مدیریت پروژه مناسب، نبود تعهد کاری در میان کارکنان پروژه، برآورد اشتباه هزینه ها در ابتدای پروژه که با استفاده از تحلیل FMEA، بالاترین ریسک مربوط به شاخص بالارفتن هزینه در اثر تورم های به وجود آمده در کشور است و با استفاده از سیستم مدیریت پروژه مهم ترین شاخص نبود سیستم مدیریت پروژه مناسب می باشد.

اجرای صحیح پروژه های تعمیرات اساسی کارخانه های فرایندی در صنایع بالادستی نفت که شامل تجهیزات و تأسیسات سرمایه بر بسیاری هستند، از اهمیت بالایی برخوردار است. شناسایی و ارزیابی صحیح ریسک های این نوع پروژه ها، گامی مهم در جهت کاهش چشمگیر خسارات مالی، انسانی و زیست محیطی آن ها محسوب می شود. در این پژوهش، چارچوبی جدید برای ارزیابی انواع ریسک های این نوع از پروژه ها ارائه شده است. بر این اساس ابتدا با استفاده از نظر خبرگان، ریسک های این نوع پروژه ها با استفاده از روش مصاحبه و طوفان فکری شناسایی شد. 10 مورد از این ریسک ها با استفاده از روش دلفی فازی به عنوان مهم ترین موارد انتخاب شده و با روش ترکیبی SWARA و EDAS فازی مبتنی بر اعداد فازی ذوزنقه ای مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس یافته های پژوهش، از منظر خبرگان ریسک تأمین مالی به موقع از سوی کارفرما، با امتیاز ارزیابی 0/83 دارای بالاترین رتبه در میان ریسک ها است و ریسک شکست و نقص تجهیزات در حین عملیات، با امتیاز ارزیابی 0/04، پایین ترین رتبه را در میان ریسک های پروژه های تعمیرات اساسی صنایع فرایندی بالادستی نفت دارا است.