خدمات مرجع بیدرنگ

این مقاله بر پایه رهنمودهای «انجمن خدمات مرجع و کاربران» (روسا)[1] پیشنهادهایی را در مورد عملکرد رفتاری متخصصان خدمات مرجع و برای اطلاع‌رسانی مصاحبه مرجع پیوسته مؤثر، مطرح می‌کند. همچنین مشاهداتی کلی در باره محیط‌های چتِ مبتنی بر متن و فضاهای پیام‌رسانی فوری ارائه می‌دهد و سپس به مجازات و جریمه‌هایی اشاره می‌کند که وقتی بدرفتاری به سطحی از مزاحمت و اختلال می‌رسد که تذکرهای کلامی‌ از سوی دیگر کاربرانٍ روی خط، در کنترل این بدرفتاری مؤثر واقع نمی‌شود، در این محیط‌ها قابل اجرا هستند. در ادامه مجموعه‌ای از دستورالعمل‌های رفتاری برای کتابداران به منظور ارائه خدمات مرجع بی‌درنگ از طریق چت بیان می‌شود. کلیدواژه‌ها:خدمات مرجع، مصاحبه مرجع، خدمات مرجع پیوسته، خدمات مرجع دیجیتالی، خدمات مرجع بی‌درنگ، گروه‌های پیوسته چت.

کتابخانه ها در راستای پاسخگویی به پرسش های کاربران از شیوه های مختلفی استفاده کرده اند و سیر پیشرفت آن ها به سوی یافتن راه های بهتر پاسخگویی همچنان ادامه دارد. در این میان بخش مرجع کتابخانه ها نیز در معرض تغییر و تحول بوده اند. تغییر و تحول در بخش مرجع کتابخانه ها به مقدار زیادی در نتیجة رشد و پیشرفت فناوریهای ارتباطی و گسترش شبکه ها بوده است. تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر بخش مرجع باعث ایجاد نوع دیگری از خدمات مرجع گردیده که از لحاظ ماهوی به دنبال تکمیل خدمات مرجع به شکل سنتی، ولی از لحاظ شکلی با آن متفاوت میباشد. این نوع خدمات مرجع، «خدمات مرجع الکترونیکی» نام گرفته است. در این مقاله دو شیوة ارائة خدمات مرجع الکترونیکی، یعنی خدمات مرجع از طریق پست الکترونیکی و خدمات مرجع بیدرنگ مورد بررسی قرار خواهند گرفت.شیوة مطالعه، کتابخانه ای و هدف مقاله، بررسی مزایا و معایب و افق های آیندة این نوع از خدمات و ارائة نمونه هایی از همکاری بین مؤسسات در انجام آن ها میباشد.