خواب آلودگی

انسان همانند سایر موجودات زنده، دارای ریتم بیولوژیک است. مهم ترین ریتم بیولوژیک در انسان «ریتم سیر کادین» است که هر دوره آن 25-24 ساعت به طول می انجامد و همه روزه توسط نور خورشید و عوامل محیطی تنظیم می شود. خواب و بیداری نیز از این ریتم تبعیت می کند. افرادی که دچار اختلالات خواب بوده یا کمبود خواب دارند، مستعد خواب آلودگی هستند. یکی از عواملی که در خواب آلودگی، زمینه ایجاد خطر را فراهم می کند بروز حملات ناخودآگاه خواب کوتاه مدت است که «Micro Sleep» نامیده می شوند. این گونه خواب های غیرارادی و ناگهانی حدود 5 تا 10 ثانیه طول می کشد و در هنگام فعالیت های شغلی پرخطر همچون رانندگی، باعث بروز حوادث می شوند. طی سال 1378در ایران، حوادث رانندگی، دومین علت مرگ و میر بعد از بیماری های ایسکمیک قلبی بوده است و 65 درصد قربانیان را افراد کمتر از 40 سال تشکیل داده اند. در گزارش سال 2002 سازمان بهداشت جهانی (W.H.O) حوادث ترافیکی جاده ای، جزو 10 عامل اصلی مرگ و میر بوده است و پیش بینی می شود با گذشت زمان، این میزان به گونه ای افزایش یابد که رتبه نخست آسیب رسان به سلامت انسان ها را به خود اختصاص دهد. از این رو با نگاهی به آمار تلفات سوانح رانندگی در کشورمان که سالانه بیش از 20 هزار نفر را به کام مرگ می کشاند و با توجه به نقش خواب آلودگی در بروز تصادفات شدید و مرگبار، توجه بیش از پیش به اختلالات خواب و عوامل ایجادکننده خواب آلودگی خصوصاً در مشاغل پرخطر مانند رانندگی، ضروری به نظر می رسد. با انجام پژوهش های هدفمند و آموزش های مدون در این زمینه می توان موجبات کاهش بروز این گونه سوانح را مهیا کرد.

زمینه و هدف: دانشگاه علوم انتظامی با امکانات آموزشی و فیزیکی مناسب و بهره گیری از اساتید متخصص و صرف هزینه های هنگفت در جهت تربیت پلیسی متخصص و متعهد تلاش می نماید، ولی اگر دانشجویان در کلاس خواب آلود باشند و هوشیاری لازم را نداشته باشند، موجب اتلاف این همه زحمت و هزینه می شوند. تحقیق حاضر در جهت بررسی این موضوع، تلاش کرده تا راه حل های علمی و تجربی برای جلوگیری از خواب آلودگی در کلاس درس ارایه نماید.مواد و روش ها: با بررسی نظریات علمی، 7 فرضیه استخراج شد که به روش پیمایشی و با طراحی سه پرسشنامه محقق ساخته برای سه نمونه پاسخگو که شامل 253 دانشجوی دانشگاه علوم انتظامی، 206 استاد و 69 فرمانده صف بود، اطلاعات لازم جمع آوری گردید.یافته ها:5 % دانشجویان اظهار داشته اند در تعدادی از کلاس های درس خواب آلود هستند، 82% به میزان زیاد و فقط 22% گفته اند به میزان کمی در کلاس درس خواب آلود هستند. 41.5% اساتید هم معتقدند دانشجویان به میزان زیاد در کلاس درس خواب آلود هستند.نتیجه گیری و پیشنهادها: در بررسی فرضیات، تاثیر کلاس های گرم، کم نور و ساکت بر خواب آلودگی تاییدگردید. روش سخنرانی بیشتر از سایر روش های تدریس (پرسش و پاسخ، و حفظ و تکرار) موجب خواب آلودگی دانشجویان می شود.کلاس های تئوری بیشتر از کلاس های عملی و میدانی موجب خواب آلودگی می گردند. در کل از 7 فرضیه تحقیق 6 فرضیه تایید و تاثیر میزان نشاط از نظر هر سه گروه پاسخگو رد شد. از جمله پیشنهادهای تحقیق برای کاهش خواب آلودگی دانشجویان در کلاس، رنگ آمیزی کلاس ها با رنگ های گرم، افزایش زمان خواب دانشجویان، کاهش فعالیت های دانشجویان قبل از شروع کلاس، استفاده از روش پرسش و پاسخ در کلاس ها و ترکیبی از دروس نظری و عملی در روز بود.

خواب آلودگی از مهم ترین عوامل در تصادفات جاده ای در محورهای برون شهری استان سمنان می باشد که ناشی از عدم استراحت کافی رانندگان و خستگی در طول مسیر است.این پژوهش به دنبال بررسی این موضوع است که تا چه اندازه مجتمع های خدمات رفاهی بر پیشگیری از تصادفات برون شهری در محورهای استان سمنان اثرگذار بوده اند؟. روش تحقیق این پژوهش کمی و با تکنیک پیمایش انجام شده است. جامعه آماری در این پژوهش دو گروه متفاوت است. گروه اول کلیه رانندگانی هستند که در تابستان 8931 از محورهای برون شهری استان سمنان تردد می کنند. و گروه دوم کلیه کارکنان راهور پلیس راه استان سمنان می باشند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته است که با استفاده از روش صوری، اعتبار آن و با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ، پایایی آن تأیید شد. یافته های بدستآمده در این پژوهش، بیانگر آن است که تعداد مجتمع های خدمات- رفاهی، مناسبت مکان مجتمع های رفاهی، میزان دسترسی به مجمتع های خدماتی-رفاهی و میزان اماکن ضروریو مورد نیاز مجتمع های خدمات رفاهی در کاهش تصادفات جاده ای موثر می باشند. درمقایسه نظرات رانندگان و کارکنان راهور نیز می توان به این مورد اشاره کرد که کارکنان راهور فرضیه های مربوط به کافی بودن تعداد مجتمع های رفاهی برون شهری استان سمنان و همچنین فرضیه مکان مناسب مجتمع های رفاهی در محورهای برون شهری استان سمنان را رد می کنند، در صورتی که این دو فرضیه از دیدگاه رانندگان مورد تایید واقع گردید.