پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی

مقاله حاضر با این هدف تنظیم شده که در مورد تأثیر ساختار جامعه بر نگرش‏ها، گرایش‏ها و عملکرد کنشگران اطلاعاتی را فراهم آورد. اطلاعات این مقاله بر اساس یک رویکرد اکتشافی و با تکیه بر روش تحلیل ثانوی ارائه شده است. به این منظور از یافته‏های «طرح سنجش گرایش‏ها، رفتار و آگاهی‏های دانشجویان دانشگاه‏های دولتی» استفاده شده است. براساس اطلاعات موجود در این طرح، رابطه میان پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی به منزله یکی از مهم‏ترین وجوه ساختار جامعه با برخی از رفتارها و گرایش‏های دانشجویان مورد آزمون قرار گرفته است. اطلاعات به‏دست آمده حاکی از آن است که عضویت در پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی بالا، متوسط و پایین در اغلب موارد تأثیر معناداری در تفاوت گرایش‏ها و عملکرد کنشگران اجتماعی دارد. این امر، به این واقعیت اشاره دارد که نظام قشربندی جامعه ممکن است زمینه‏ساز شکل‏گیری خرده فرهنگ‏ها و هویت‏های اجتماعی متفاوت باشد.

این پژوهش به ارزیابی عوامل مؤثر بر مصرف کالاهای فرهنگی میان جوانان می پردازد. هدف اصلی تحقیق حاضر، شناخت نقش برخی عوامل فردی و اجتماعی چون سن، جنسیت، شغل، سطح تحصیلات، مدت زمان گذران اوقات فراغت، و پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی بر میزان مصرف کالاهای فرهنگی میان جوانان است. روش پژوهش پیمایشی است. جامعة آماری جوانان 18 تا 29 سالة شهر گرگان (96429 نفر) و نمونة آماری 400 نفر از جوانان است. برای انتخاب نمونه، از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای استفاده شده و ابزار عمدة جمع آوری داده ها «پرسش نامة محقق ساخته» بوده است. توصیف و تبیین داده ها با استفاده از روش های آماری متناسب با سطح سنجش متغیرها صورت گرفته است. یافته ها و نتایج تحقیق نشان می دهد که میان جنسیت و مصرف کالاهای فرهنگی تفاوت است؛ به طوری که مردان بیش تر از زنان کالاهای فرهنگی مصرف می کنند. هم چنین سطح تحصیلات، سن، مدت زمان گذران اوقات فراغت، و پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی با میزان مصرف کالاهای فرهنگی رابطة مثبت دارد.