تئوری پویای دانش آفرینی سازمانی

علی رغم اهمیت فزاینده دانش به عنوان راهبردی ترین منبع سازمانی، شکاف عمیقی در درک از زمینه ها و مؤلفه های دانش آفرینی و تاثیر آن بر عملکرد سازمان ها وجود دارد؛ به ویژه ضعف خیره کننده ای در توانایی برای کاربرد تکنیک های مدل سازی کمی در این قلمرو نوظهور آشکار است. با توجه به این کاستی ها، پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تعیین زمینه ی فرایند دانش آفرینی در نظام آموزش عالی به منظور ارائه مدل مناسب انجام گرفت؛ و تاکیدآن بر توانمندسازی زمینه برای دانش آفرینی به جای مدیریت دانش است. روش پژوهش پیمایشی است؛ مشارکت کنندگان 362 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه ها بودندکه در سطوح مختلف آن و در دو بخش دولتی و خصوصی- دانشگاه آزاد اسلامی- فعالیت می کنند و با استفاده از نمونه گیری طبقه ای در این پژوهش حضور داشتند. ابزار اندازه گیری پرسشنامه بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS شامل روش های آمار توصیفی، تحلیل عاملی، رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد زمینه های دانش آفرینی در نظام آموزش عالی عبارتند از: ظرفیت جذب، اکتساب اطلاعات و دانش، یادگیری، یادگیری زدایی، بنیان دانش، مراقبت، همکاری، شبکه سازی، ائتلاف، ترکیب، نوآوری طراحی و حل مساله؛ بر این اساس، مدل زمینه ای فرایند دانش آفرینی در نظام آموزش عالی ارائه شد

دانش به عنوان تنها منبع استراتژیکی سازمان، در سرمایه هوشی آن قرار دارد. در برابر سرمایه های سنتی، این سرمایه بسیار متحرک و متنوع است؛ لذا جذب، استخدام و ابقای آن ها، چالش اصلی مدیران می باشد. با توجه به اهمیت تنوع نیروی کار، این پژوهش با هدف ارزیابی جوّ تنوع و رابطه آن با فرایند دانش آفرینی در نظام آموزش عالی انجام شد. روش پژوهش توصیفی- همبستگی بود. مشارکت کنندگان در این پژوهش 132نفر از اعضاء هیأت علمی دانشگاه بودند که با استفاده از نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه پژوهشگر ساخته بود. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار spss انجام شد و از آزمون های آماری خی دو، همبستگی و رگرسیون استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد در سطح فردی و مدیریتی، نگرش مثبتی در ارتباط با تنوع نیروی کار وجود دارد؛ اما در سطح سازمانی در مقابل آن، مقاومت ملاحظه می شود. هم چنین، بین تنوع نیروی کار و فرایند دانش آفرینی نظام آموزش عالی رابطه مثبت وجود دارد.