فرصت های یادگیری

این پژوهش، با هدف بررسی ضرورت وجودی و چگونگی توجه به تربیت جنسی در برنامه ی درسی مقطع متوسطه انجام گرفته است. با توجه به این که تربیت جنسی به دلیل ابهامات نظری و مشکلات اجرایی، همواره به عنوان یک برنامه درسی مغفول مطرح است، این پژوهش، ابتدا به استناد منابع نظری و پژوهشی مرتبط، اهمیت و ضرورت وجودی تربیت جنسی را در برنامه ی درسی متوسطه مطرح کرده است. در مرحله ی بعدی، این پژوهش، از طریق بررسی میدانی نظرات دبیران و دانش آموزان متوسطه، چگونگی توجه به این حوزه را از نظر محتوا و تجارب و فرصت های یادگیری مشخص ساخته است. در این راستا، تعداد 684 نفر از دانش آموزان متوسطه (359 پسر و 325 دختر) با روش نمونه­گیری خوشه­ای چند مرحله ای و 295 نفر از دبیران به صورت تصادفی ساده گزینش شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، یک پرسشنامه ی محقق ساخته بوده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد، که در مجموع دبیران و دانش آموزان بر اهمیت گنجاندن محتوا و تجارب یادگیری مرتبط با تربیت جنسی در دوره ی متوسطه تأکید کرده اند. در عین حال، میان دیدگاه های آنها در مورد اهمیت برخی عناصر محتوا و تجارب یادگیری تربیت جنسی به لحاظ آماری، تفاوتی معنادار وجود دارد. ضمن آن که بین دیدگاه دانش آموزان دختر و پسر در زمینه ی محتوا، تجارب و فرصت های یادگیری تربیت جنسی تفاوت معناداری وجود ندارد.

فناوری های جدید الکترونیکی عامل بسیار مهمی در شکل گیری بافت های اجتماعی و فرهنگی جدید به شمار می رود و بافت های جدید، محیط های جدید آموزشی و راه های جدید طراحی آموزش را ایجاب می کند. متخصصان آموزشی باید تجارب یادگیری را متناسب با این وضعیت طراحی کنند. آموزش و پرورش وسیله ای مهم در انتقال فرهنگ جامعه و نشر آن است. قسمت عمده ای از آن چه دانش آموزان درباره اختیارات و امکانات زندگی خود می آموزند مربوط به تجاربی است که متخصصان آموزشی طراحی کرده اند. باید به خاطر داشت که هیچ گاه یادگیری دانش آموزان به صورت تصادفی اتفاق نمی افتد، بلکه نتیجه مستقیم تجارب و فرصت های یادگیری آنان است. در این مقاله برخی از الگوهای طراحی آموزشی، مدل کارآیی و عقاید ساختگرایان درباره یادگیری مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.

درس تاریخ در زمره مهم ترین دروس در نظام آموزشی ایران و بسیاری از کشورهای محسوب می شود؛ چرا که تاریخ هر سرزمینی بخشی از هویت و شناسنامه ملی آن ها می باشد. ارزشیابی، یکی از ارکان اساسی در فرایند تعلیم و تربیت می باشد. در آموزش تاریخ نیز ارزشیابی تأثیر اساسی دارد و می توان در ارزشیابی آن از آزمون های شفاهی و کتبی بیشتر استفاد کرد. ارزشیابی از آموزش تاریخ با مشکلات و مسائلی مواجه هست، از جمله حجم زیاد مطالب کتاب و ارزشیابی عمدتاً بر سنجش محفوظات ذهنی و طراحی آزمو ن های حافظه محور تمرکز دارد. از طرف دیگر، ارزشیابی میزان موفقیت هدف ها را نشان می دهد و به طور مستمر و مداوم برنامه های آموزشی را می سنجد، بنابراین اگر برنامه های آموزشی و درسی و فرایند یاددهی - یادگیری دائماً در حال ارزشیابی نباشند، آموزش حالت پویایی خود را از دست می دهد و حالت ایستا به خود می گیرد. معایب و محاسن آن مشخص نمی شود و چنین موقعیتی با روح آموزش و پرورش سازگار نیست. توجه به این نکته بسیار مهم است که امروزه زمان وادار کردن دانش آموزان به درس خواندن از طریق ایجاد ترس از امتحان و نمره های تک رقمی و ... گذشته است. در حالی که ضرورت دارد معلم در کلاس و حتی خارج از کلاس بر اساس طراحی و تفکر قبلی خود، فرصت هایی برای یادگیری ایجاد کند. در جستار حاضر به اهمیت کارکردهای روش های گوناگون ارزشیابی مستمر و چالش ها و فرصت های آن در آموزش تاریخ از جنبه های مختلف پرداخته شده است