محله نعمت آباد

نقش مشارکت مردمی و رابطه متقابل دولت و مردم در توسعه، از عوامل بسیار مهمی است که باید در هر برنامه توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مورد توجه قرار گیرد. با مشارکت مردم و کاستن از تمرکزگرایی دستگاه ها و سازمان های دولتی، می توان قدرت تصمیم گیری را به سطوح عمومی تر و محلی تر منتقل کرد. هرگاه مردم در اجرای فعالیت ها، پروژه ها و برنامه های توسعه، مشارکت داشته باشند، دسترسی به اهداف این پروژه ها آسان تر و همچنین اقدامات و برنامه های توسعه نیز بر نیازها منطبق بوده و پایدار خواهد ماند. عدم مشارکت مردم در پروژه ها و طرح های شهری از مسایل عمده ای است که کشور ما از آن رنج می برد؛ به این معنی که در فرایند برنامه ریزی، تصمیم گیری و اجرای یک طرح، مردم یا اصلاً نقشی ندارند یا نقش آنها بسیار کمرنگ است. این در حالی است که در نظر گرفتن راه حل های متعدد برآمده از خواسته های مردم، امکان برقراری ارتباط مستقیم بین اهداف طراحی و راه حل پیشنهادی را فراهم می سازد و می توان از تناسب راه حل انتخابی با اهداف طرح اطمینان داشت. این نوشتار تجربیات نوسازی بافت فرسوده محله «نعمت آباد» واقع در منطقه 19 شهرداری تهران را در قالب دفتر محلی نوسازی طی سال های 88 تا 89 و میزان مشارکت مردم در طرح های نوسازی و بهسازی بافت فرسوده را معرفی می نماید.

جرم معلول عوامل متعددی است که یکی از آن ها عوامل کالبدی است. در این راستا هدف از انجام این پژوهش بررسی نقش طراحی محیطی در پیشگیری از جرم در محله نعمت آباد شهر تهران و همچنین ارائه راهکارهایی به منظور بهبود شرایط این محله است. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با استفاده از روش میدانی انجام پذیرفته است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که اصول طراحی محیطی برای پیشگیری از جرم در محله نعمت آباد به صورت مناسبی رعایت نشده است، به طوری که میانگین شاخص های طراحی محیطی برای پیشگیری از جرم در محله نعمت آباد برابر با (۹۰/۲) در طیف لیکرت است که حتی از حد متوسط نیز پایین تر می باشد. در سطح جزئی تر و در میان معیارهای CPTED، به ترتیب شاخص های مدیریت و نگهداری (۱۰/۳)، قلمروگرایی (۹۵/۲)، نظارت طبیعی (۹۰/۲)، کنترل و دسترسی (۸۹/۲)، حمایت از فعالیت های اجتماعی (۶۳/۲) دارای بیشترین میانگین بودند. نتایج بیانگر آن است که طراحی محیطی می تواند در افزایش احساس امنیت و کاهش فرصت برای وقوع اعمال مجرمانه در محله نعمت آباد تأثیرگذار باشد؛ بنابراین موفقیت در این زمینه نیازمند توجه به طراحی محیطی بافت شهری محله نعمت آباد در پیشگیری از جرم می باشد.

بهره گیری از رویکرد بازآفرینی با توجه و الزام به اصول عدالت فضایی می تواند نقش مهمی در ارتقا و توسعه ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی، کالبدی، محیطی شهرها داشته باشد. از این رو، هدف این تحقیق، بررسی و شناسایی عوامل مؤثر بر بازآفرینی پایدار شهری با تأکید بر عدالت فضایی و ارائه راهبردهای مناسب در این زمینه است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و ازلحاظ روش توصیفی-تحلیلی است. ابتدا، اطلاعات گردآوری شده با به کارگیری تحلیل عاملی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد، بافت فرسوده در محله نعمت آباد در وضعیت کنونی علی رغم تمام کمبودها و نارسایی ها واجد پتانسیل قوی ای برای تحقق عدالت فضایی است. در این راستا، 6 عامل که درمجموع 70/71 درصد واریانس را تبیین می کنند، شناسایی شد. مهم ترین عامل دسترسی به خدمات شهری 5/156 است. سپس، تجزیه و تحلیل اطلاعات از طریق ماتریس تحلیلی SWOT صورت گرفت. یافته ها نشان می دهد که در گروه نقاط قوت، بالا بودن جمعیت فعال 0/19 وزن نهایی) و وجود امکانات شغلی 0/18 به ترتیب مهم ترین نقاط قوت و نبود انگیزه برای سرمایه گذاری در بافت به دلیل فرسودگی کالبدی 0/2 و قرارگیری خانوارها در دهک های پایین اقتصادی0/2 از مهم ترین نقاط ضعف هستند. درعین حال امکان برطرف کردن کمبود خدمات و امکانات شهری به صورت عادلانه 0/19 و عزم و قانون مداری مسئولین جهت مداخله در بافت 0/19 از مهم ترین فرصت های محدوده مورد مطالعه و همچنین تداوم روند اسکان اقشار کم درآمد 0/19 و عدم توجه به بازآفرینی بافت های فرسوده 0/18 به ترتیب مهم ترین تهدیدهای محله نعمت آباد در تحقق عدالت فضایی در بازآفرینی بافت های فرسوده شهری به شمار می آیند. با توجه به راهبردهای ارائه شده، بر راهبردهای تهاجمی تاکید می شود.