جغرافیا و آینده پژوهی منطقه ای

پیشینه: در این مقاله، با استفاده از تکنیک استراتژیک SWOT، تلاش شده است به این سؤال کلیدی پاسخ داده شود که با توجه به نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای بافت تاریخی مسجدسلیمان (بازار تاریخی تمبی)، چه راهبردی برای بازآفرینی این بافت مناسب تر است؟ از ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی (QSPM) برای تعیین اولویت راهبردها استفاده شده است. اهداف: بررسی وضعیت و روش های احیای بافت تاریخی شهر مسجدسلیمان با استفاده از مدل های ریاضی در بازار تمبی. روش شناسی: این پژوهش از نظر هدف و روش، توصیفی-تحلیلی است و برای جمع آوری اطلاعات و داده های موردنیاز، از بررسی اسناد و مدارک، همچنین مطالعات میدانی، پرسشنامه و مصاحبه با متخصصان مربوطه استفاده شده است. نتایج: یافته های پژوهش نشان می دهد که وضعیت بافت تاریخی بازار تمبی در مسجدسلیمان در میان چهار وضعیت تهاجمی، تدافعی، محافظه کارانه و رقابتی، و بر اساس مدل SWOT، در وضعیت رقابتی قرار دارد؛ به این معنی که باید راهبردهایی برای غلبه بر تهدیدها از طریق نقاط قوت تدوین شود. علاوه بر این، در اولویت بندی انجام شده با استفاده از ماتریس برنامه ریزی کمی (QSPM)، در میان راهبردهای تدوین شده، بیشترین جذابیت مربوط به توجه بیشتر به ارزش های کارکردی بافت به عنوان بخش مهمی از مرکز اصلی شهر مسجدسلیمان و مقاوم سازی ساختمان ها در برابر بلایای طبیعی است. نتیجه گیری: ارتقای نقش عناصر ارزشمند تاریخی-فرهنگی و مذهبی و شفافیت و پایداری سیاست ها و برنامه های مدیریت شهری و بازسازی منطقه ای. کمترین جذابیت مربوط به راهبرد افزایش توجه مدیریت شهری به محیط زیست است.

پیشینه: مطالعه پراکنش فضایی اپیدمی ها و بررسی روند انتشار فصلی آن ها در ساختارهای جغرافیایی با استفاده از تحلیل های آماری به منظور کنترل جامعه در طول اپیدمی ها انجام می شود. اهداف: بیماری کووید-۱۹ (SARS-CoV-2) که از اواخر دسامبر ۲۰۱۹ شیوع پیدا کرد، تمامی مبانی و عناصر جوامع شهری و روستایی را تحت تأثیر قرار داد. به همین دلیل، مطالعات بسیاری به منظور کنترل این بیماری در طول این دوره انجام شد. در مطالعه حاضر، سیستم های حمل ونقل عمومی به عنوان سیستم هایی که بیماری را به مناطق جدید منتقل کرده و تعداد مناطق آلوده را افزایش می دهند، موردبررسی قرار گرفتند. روش شناسی: در این مطالعه، با جمع آوری داده ها از محله صادقیه در تهران، تلاش شد تا روند پراکنش فضایی تعداد افراد مبتلا به کووید-۱۹ به صورت زمانی موردبررسی قرار گیرد. این تحقیق تحلیلی و توصیفی بود. محله صادقیه در تهران به عنوان منطقه موردمطالعه انتخاب شد. نتایج: رابطه بین پراکنش فضایی تعداد افراد مبتلا به کووید-۱۹ و سیستم حمل ونقل در این محله در یک روند فصلی موردبررسی قرار گرفت. به این منظور، تعداد مسافران ورودی به ایستگاه های متروی صادقیه، به تفکیک هر فصل در سال های ۲۰۲۰-۲۰۲۱ و افراد مبتلا به کووید-۱۹ در این محله به عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شدند. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که در فصل های بهار، تابستان و زمستان، میزان بروز بیماری از همان روند تعداد مسافران مترو پیروی کرده است؛ اما در فصل پاییز، افزایش ناگهانی و نوسانات سینوسی در میزان بروز مشاهده شد؛ و متغیرهای اندازه گیری شده از روند مشابهی پیروی نکردند.

پیشینه: دست فروشان خیابانی جزء حیاتی اقتصاد غیررسمی در مناطق شهری هستند و سهم قابل توجهی از کل نیروی کار بخش غیررسمی را تشکیل می دهند. این فروشندگان نقش کلیدی در ارائه کالاها و خدمات مقرون به صرفه به جمعیت های شهری ایفا می کنند و اغلب خلأهای ناشی از بخش های خرده فروشی رسمی را پر می کنند. اهداف: این پژوهش به طور خاص بر فروشندگان «بهاجا» در شهر بتیا متمرکز است تا وضعیت اجتماعی-اقتصادی آن ها را تعیین کند. فروشندگان «بهاجا» جایگاه مهمی در جامعه وسیع تر دست فروشان دارند و نه تنها از نظر اقتصادی بلکه از نظر فرهنگی نیز به بافت شهری کمک می کنند. روش شناسی: این مطالعه بر داده های اولیه به دست آمده از طریق مصاحبه های مستقیم با فروشندگان «بهاجا» تکیه دارد و بینشی در مورد زندگی و کار آن ها ارائه می دهد. نتایج: این پژوهش نشان می دهد که فروشندگی «بهاجا» شغلی مردانه است و تمامی شرکت کنندگان موردمطالعه مرد بوده اند. این فروشندگان، مانند دیگران در بخش دست فروشی خیابانی، با چالش های قابل توجهی در کار خود روبرو هستند. نتیجه گیری: اکثریت پاسخ دهندگان اظهار داشتند که فروشندگی «بهاجا»، درحالی که وسیله امرارمعاش ضروری است، شغلی طاقت فرسا و پرزحمت است، مشابه چالش های گسترده تری که دست فروشان در حفظ فعالیت های روزانه خود در میان فشارهای مختلف اجتماعی-اقتصادی با آن مواجه هستند.

اهداف: مطالعه حاضر با هدف تحلیل عواملی انجام شده است که بر انتخاب وسیله نقلیه توسط مسافران برای رفت وآمد روزانه به محل کار تأثیر می گذارند. روش شناسی: برای دستیابی به این هدف، یک پیمایش میدانی در شهر مرادآباد در میان مسافران انجام شده است تا داده ها با استفاده از پرسشنامه ساختاریافته در ماه آوریل-مه ۲۰۱۷ و با روش نمونه گیری تصادفی ساده جمع آوری شود. داده های به دست آمده از طریق این پیمایش با روش درصد ساده تحلیل شده اند. حمل ونقل عمومی، وسایل نقلیه شخصی و شیوه های غیرموتوری به عنوان متغیر وابسته و سن، تحصیلات، درآمد ماهانه، اندازه خانوار، وضعیت سکونت و فاصله به عنوان متغیرهای مستقل در نظر گرفته شده اند. نتایج: نتایج به وضوح نشان می دهد که انتخاب شیوه های حمل ونقل با تغییرات در شرایط اجتماعی-اقتصادی مسافران متفاوت است. همچنین مشخص شده است که مسافرانی که از نظر تحصیلات، درآمد ماهانه و اندازه خانوار در وضعیت اجتماعی-اقتصادی بهتری قرار دارند، احتمال بیشتری دارد که با وسایل حمل ونقل شخصی رفت وآمد کنند، درحالی که مسافرانی که وضعیت اجتماعی-اقتصادی ضعیفی دارند بیشتر به وسایل نقلیه عمومی و غیرموتوری متکی هستند. نتیجه گیری: این مطالعه مبنایی را برای درک بهتر اینکه کدام ویژگی ها در انتخاب وسیله سفر به محل کار مؤثرتر هستند، ارائه می دهد. علاوه بر این، شیوه های رفت وآمد موردبحث از نظر وسایل نقلیه عمومی، شخصی و غیرموتوری مورداستفاده مسافران بر اساس ویژگی های جمعیتی، اجتماعی و اقتصادی آن ها می تواند به تدوین سیاست های حمل ونقل مؤثر و موفق کمک کند.

پیشینه: مدیریت پسماند جامد همچنان یک چالش بزرگ در سراسر جهان، به ویژه در کشورهای درحال توسعه، از جمله پاکستان، محسوب می شود. اهداف: هدف از این مطالعه بررسی عوامل مؤثر بر تمایل به پرداخت برای بهبود مدیریت پسماند جامد در شهر کویته، بلوچستان، پاکستان بود. روش شناسی: برای این مطالعه مقطعی، از روش نمونه گیری چند مرحله ای برای انتخاب خانوارها استفاده شد. داده ها بین نوامبر ۲۰۲۲ تا دسامبر ۲۰۲۲ از ۴۰۰ پاسخ دهنده از طریق یک نظرسنجی مبتنی بر پرسشنامه جمع آوری شد. داده ها از طریق آمار توصیفی و استنباطی تجزیه وتحلیل شدند. نتایج: یافته ها نشان داد که ۷۶.۵ درصد از پاسخ دهندگان تمایل به پرداخت برای بهبود مدیریت پسماند جامد (ISWM) در منطقه موردمطالعه داشتند. تجزیه وتحلیل رگرسیون لجستیک بر تمایل خانوارها به پرداخت برای پسماند ISWM نشان داد که سن، جنسیت، سطح تحصیلات، نوع خانواده، درآمد ماهانه و آموزش در مورد دفع زباله با تمایل به پرداخت رابطه مثبت دارند. این تحقیق به این نتیجه رسید که افراد با درآمد بالاتر تمایل بیشتری به پرداخت برای مدیریت بهتر پسماند دارند. نابرابری های اقتصادی بر مشارکت جامعه در مدیریت پسماند تأثیر می گذارد. اقدام فوری برای رسیدگی به مشکلات زیست محیطی و بهداشتی ناشی از دفع نامناسب زباله در کویته ضروری است. نتیجه گیری: این مطالعه توصیه هایی را ارائه کرده است که شامل آغاز کمپین های آگاهی رسانی، بهبود سیستم های فاضلاب، جمع آوری منظم زباله و حمایت دولت از طرح شهر پاکیزه می شود.