حمل و نقل ریلی

مدل های برنامه ریزی ریاضی کاربرد وسیعی در دانش اقتصاد پیدا کرده اند. یکی از رایج ترین رهیافت های ریاضی، مدل برنامه ریزی خطی است. در این مقاله از روش برنامه ریزی ریاضی خطی به منظور توزیع و حمل و نقل گندم وارداتی استفاده شده است. وجود پدیده فصلی بودن قیمت ها مجال اقتصادی خوبی برای تنظیم برنامه زمانی خرید از بازار جهانی است. نرخ های حمل و نقل دریایی نیز از این پدیده متاثر می شوند. بهینه سازی برنامه واردات مستلزم تعیین نقاط بهینه مبدا و مقصد و زمان سفارش و حمل کالا بین مبدا و مقصد است. در این گزارش با استفاده از الگوی برنامه ریزی خطی مشخص می شود که چه مقدار گندم در کدام ماه سال از کدام کشور صادر کننده خریداری و در کدام مبدا در روی کشور تخلیه و سپس از آنجا به کدام مقصد استانی فرستاده شود، تا متضمن حداقل هزینه برای خرید، حمل و نقل دریایی و حمل و نقل داخلی و توزیع بین استانها باشد. نتایج نشان می دهند خرید گندم از آرژانتین در ماه ژانویه و از کشورهای استرالیا، اتحادیه اروپا و کانادا در ماه اگوست اقتصادی ترین گزینه است. بدون وجود محدودیت پذیرش محموله در بنادر واردات گندم و غلات به بندرعباس از لحاظ اقتصادی بر سایرین برترین دارد. با فرض وجود محدودیت پذیرش بنادر، مدل ترجیح می دهد غلات و گندم در ماه های ژوئن، جولای، اگوست و سپتامبر وارد کشور شود. در صورت احداث ظرفیت ذخیره سازی در بندر شهید رجایی و ایجاد تسهیلات ریلی در بندرعباس و واقعی شدن نرخ های حمل و نقل ریلی گرایش برنامه واردات به سمت بندرعباس اقتصادی خواهد بود. در حال حاضر واگذاری بیش از نیمی از برنامه واردات و ترانزیت غلات به این بندر دارای توجیه اقتصادی است.

محیط زیست یکی از ارکان بسیار مهم حیات و توسعه اقتصادی محسوب میشود، هم اکنون این ثروت خدادادی به دلایل مختلف، به طور آزاد و نامحدود، مورد بهره برداری قرار میگیرد. یکی از این بخش های تهدید کننده، حمل و نقل و به خصوص بخش حمل و نقل خصوصی است که سالانه آلودگی های زیادی نظیر آلودگی هوا و صوتی ایجاد کرده و هزینه های اقتصادی و زیست محیطی قابل توجهی به کشورها وارد میکند. از سویی در میان ابعاد توسعه پایدار شهری، نقش عامل زیست محیطی، بنا به نداشتن منفعتهای اقتصادی و سودا گرایانه، کمتر مورد توجه بوده است. همچنین علاوه بر عوامل طبیعی، عوامل انسانی بیشترین سهم را در تخریب محیط زیست داراست. این مقاله به بررسی مزیت های حمل و نقل ریلی نسبت به جاده ای از دیدگاه توسعه پایدار می پردازد، که برای این منظور ابتدا شاخصهای حمل و نقل و توسعه پایدار شهری شناسایی شد. برای شناسایی ارتباط بین شاخصها از طریق پرسشنامه و توزیع آن بین نخبگان امر و با استفاده از نرم افزار AMOS توانستیم به ارتباط موثر آنها پی ببریم. سپس با استفاده از پرسشنامه در بین مسافران مختلف متروی خط 4 به صورت تصادفی، انتخاب جایگزین آنها در صورت نبودن مترو را شناسایی کرده و به ارزیابی زیست محیطی بدیل های مختلف در مقایسه با حمل ونقل جاده ای در ابعاد مصرف سوخت، آلودگی های صوتی و هوایی و سایر هزینه های مرتبط پرداخته شد. در پایان با توجه به تاثرات شگرف زیست محیطی از حمل و نقل ریلی علیرغم محدودیتهای خاص مربوطه و نقش انکار ناپذیر مترو در کاهش خسارات و هزینه ها، برآورد و تخمین ارزش اقتصادی صرفه جویی شده توسعه این نوع از حمل و نقل نسبت به جاده ای و ارزیابی اقتصادی-زیست محیطی آن، برای نشان دادن ارزش اجتماعی این زیرساخت پیشنهاد گردید.

رکود اقتصادی و ورشکستگی در صنایع مختلف به خصوص حمل و نقل ریلی، منجر به این شده است تا سازمانها برای بحران آماده شده و به فکر رفع موانع اقتصادی باشند. در این خصوص سازمانها باید شگردهای مدیریت تغییر را به گونهای بیاموزند که در تلاطمات محیطی، آسیب کمتری دیده و سمتگیری آنها باید در راستای کیفیت برتر، بهره وری بیشتر و هزینه های تولیدی و ادارای پایینتر باشد. در این مقاله سعی بر آن است تا استراتژی برونسپاری به عنوان ابزاری جهت ارتقای به رهوری سازمان معرفی و از تلفیق آن با تحلیل پوششی داده ها، ابزاری برای شرکتهای حمل و نقل ریلی مهیا شود تا با استفاده از آن بتوان تامین کننده های مورد نیاز را انتخاب نمود. برون سپاری با استفاده از منابع برون سازمانی، اگر با مطالعه انجام شود باعث کاهش هزینه های تولید، افزایش کیفیت، رضایت کارکنان، افزایش اشتغال و در نهایت باعث افزایش بهره وری سازمان گشته و در نتیجه با استفاده از برونسپاری و تلفیق آن با تحلیل پوششی داده ها و برنامه ریزی آرمانی انتخاب تامین کننده با استفاده از کارایی بدست آمده از این ابزار مهیا و آسان میگردد.

ظرفیت حمل بار و مسافر در یک شبکه ریلی، تابعی از پارامترهای مختلف است. با توجه به هزینه بسیار بالای احداث خطوط ریلی، استفاده بهینه از ظرفیت شبکه ریلی می تواند کمک شایانی به ارتقاء سطح بهره برداری شبکه کند. بنابراین هدف از این پژوهش، محاسبه مکان مند ظرفیت شبکه ریلی کشور، بر مبنای پارامترهای تأثیرگذار است. در این مقاله، با استفاده از داده های سیر و حرکتی قطارها، اقدام به طراحی و تولید نرم افزار مکان مند محاسبه ظرفیت خطوط شد؛ سپس خروجی های حاصل، با داده های روزانه و برخط عملکرد قطارهای باری ارزیابی و مقایسه شد. در ادامه، میزان استفاده از ظرفیت هر مسیر و میزان ظرفیت باقی مانده در هر بلاک و مسیر نیز مشخص شد. بر اساس تحلیل ها، کمیت ظرفیت در مسیرهای منتخب دو خطه مسافری سمنان-شاهرود، تک خطه باری یزد-بافق و تک خطه ترکیبی اراک-دورود به ترتیب 2.6 برای مسیر رفت و 2.9 برای برگشت، 13.6 و 12.7 زوج قطار محاسبه شدند. با توجه به روال فعلی محاسبات، محاسبه برخط، با اتصال به پایگاه داده های مرتبط، انجام محاسبات مکان مند و امکان تبادل وب سرویس مکانی با نرم افزارهای مختلف، می تواند باعث افزایش سرعت و دقت در محاسبه ظرفیت شبکه ریلی شود. از طرفی، در معادله محاسبه ظرفیت (معادله اسکات) که در ایران استفاده می شود، تاکنون مرسوم بوده است ضریب تعدیل قطار مسافری توسط متخصصان سیر و حرکت تعیین شود، در حالی که در این مقاله، از آنجا که اطلاعات هر مسیر، قابل دسترس است، این ضریب از نسبت تعداد قطارهای مسافری به حداکثر تعداد آن در طول دوره مورد نظر محاسبه می شود. ضریب به دست آمده، با ضریب تعیین شده توسط کارشناسان، مقایسه شده و نتیجه قابل قبول بود. در نهایت با دسترسی به خروجی ها در محیط GIS، راهکارهای مدیریتی جهت استفاده بهینه از ظرفیت باقیمانده، ارتقاء ظرفیت بخش هایی از شبکه و رفع گلوگاه های شبکه ریلی پیشنهاد شد.

کشور ایران با توجه به موقعیت ویژه جغرافیایی و قرار گرفتن در کریدورهای بین المللی شمال جنوب و شرق غرب از مزیت بالقوه ای برخوردار است و برای بسیاری از کشورهای جهان اهمیت و جایگاه ویژه ای به لحاظ ترانزیتی دارد و بدون شک می تواند نقش پررنگی در تبادلات کالا بین کشورهای عضو در کریدور ها داشته باشد. در این راستا، برای تبیین بیشتر نقش سیاست گذاران در عملیاتی کردن بهتر کریدورهای بین المللی می توان به تدوین برنامه راهبردی توسعه مسیرهای ترانزیتی مبتنی بر نقاط قوت و ضعف، افزایش تعاملات میان نهادهای درگیر در توسعه ترانزیت، همکاری و تعامل با کشورهای ذی نفع در یک کریدور، بررسی رقابت پذیری مسیرهای ترانزیتی ایران در راهگذرهای بین المللی، رقابتی کردن کریدور دریایی چابهار، به کارگیری شیوه های بازاریابی نوین در راستای معرفی مزیت های ترانزیتی کالا و ایجاد شرکت های معتبر چندمنظوره در سطح بین المللی اشاره کرد.

هدف: امروزه در کشور به دلایلی از جمله افزایش جمعیت و به دنبال آن بالارفتن نیاز برای گردشگری و از طرفی بیشتر شدن استفاده از شبکه های حمل و نقل، بویژه شبکه حمل و نقل زمینی، نیاز برای گسترش و رشد دیگر سیستم های حمل و نقل برای گردشگران بیشتر احساس شده است. در این پژوهش به بررسی تاثیر انواع شبکه های حمل و نقل بر جذب گردشگران خارجی پرداخته ایم. روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، پیمایشی و از نظر نحوه گردآوری اطلاعات نیز توصیفی تحلیلی می باشد. روش های کتابخانه ای و میدانی به منظور گردآوری اطلاعات در این پژوهش استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش مدیران بخش راهداری و گردشگری کشور (در دو سازمان حمل و نقل و وزارت میراث فرهنگی) با تعداد 1420 نفر در نظر گرفته شده است. حجم نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران 302 نفر به دست آمد. روش نمونه گیری به صورت تصادفی طبقه ای می باشد. پرسشنامه محقق ساخته شامل 32 سوال که به منظور بررسی نقش شبکه های حمل و نقل در کشور بر جذب گردشگران خارجی طراحی شد، ابزار گردآوری اطلاعات و داده های موردنیاز در این پژوهش بوده است. یافته ها: نتایج حاکی از تایید هر چهار فرضیه اصلی می باشد که نشان داد شبکه حمل و نقل هوایی با ضریب 646/0، زمینی با ضریب 632/0، ریلی با ضریب 592/0 و دریایی با ضریب 340/0 به ترتیب بیشترین تاثیر را در جذب گردشگران خارجی داشتند. نتیجه: شبکه حمل و نقل (هوایی، زمینی، ریلی و دریایی) به عنوان یکی از مولفه های مهم صنعت گردشگری می تواند در جذب گردشگر و جریان گردشگری در مقاصد گردشگری موثر باشد. گردشگری و شبکه حمل و نقل غالباً دارای اثرات متقابلی بر یکدیگر بوده و جداسازی آن ها از هم بسیار مشکل می باشد.  

در دهه های اخیر راهبردهای گوناگونی برای توسعه سرمایه انسانی توسط سازمان های پیش رو در پیش گرفته شده است. یکی از بهترین ابزارها از نقطه نظر متخصصان حوزه منابع انسانی برای این منظور، برنامه های ارشادگری است. افزون بر این، تحولات فناورانه در محیط های سازمانی، اهمیّت توجه به ارشادگری برخط را دو چندان نموده است. هدف پژوهش حاضر ارائه چارچوب مدل آموزشی ارشادگری برخط، مبتنی بر تسهیم یا به اشتراک گذاری دانش برای آموزش مشاغل کلیدی صنعت حمل و نقل ریلی کشور بود. پژوهش حاضر کیفی و مبتنی بر پارادایم تفسیرگرایی است که با استفاده از روش فراترکیب و مطالعه موردی کیفی، چارچوب مدل آموزشی طراحی گردید. با کاوش مطالعات مرتبط جهانی در ابتدا با استفاده از روش فراترکیب تعداد 23 مقاله منتخب بعد از مراحل ارزیابی کیفیت که با معیارهای مورد پذیرش منطبق بود، مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله بعد در مطالعه موردی با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند با 30 نفر از افراد خبره در حوزه صنعت ریلی کشور مصاحبه انجام شد. سپس مضامین حاصل از روش فراترکیب و مضمون های مصاحبه ها مورد تحلیل و جمع بندی قرار گرفت. نتایج پژوهش فراترکیب و مطالعه موردی نشان داد که مولفه های فرهنگ سازمانی، منابع مالی و بودجه، ارزیابی و کنترل، حمایت و پشتیبانی، ارتباطات، منابع انسانی، برنامه ریزی، ساختار سازمانی، شرایط محیطی، فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی از ابعاد اصلی مدل آموزشی ارشادگری برخط هستند. همچنین هر یک از این مولفه ها در برگیرنده زیر مولفه هایی بوده که ارشادگری برخط را تحت تاثیر قرار می دهند.

وضعیت ژئوپلیتیک مطلوب کشور ایران به علت قرار داشتن در مسیر تجاری مهم خاور دور به اروپا و وجود کشورهای همسایه محصور در خشکی، کشورمان را با تقاضای قابل توجه عبور کالای ترانزیتی روبرو کرده است. برطرف کردن چالش ها و موانع موجود می تواند فرصت استفاده از مزایای بالقوه ترانزیت و ایجاد درآمد ارزی را بوجود آورد. از بین سیستم های مختلف حمل و نقل، حمل و نقل ریلی از لحاظ اقتصادی، زیست محیطی، ایمنی و حجم بالای کالا و مسافر نسبت به سایر روش های حمل و نقل برتری دارد. راه آهن در دنیای امروز با توجه به امتیازات ذکر شده اهمیت وی ژه ای یافته است که این موضوع را می توان از سهم سرمایه گذاری کشور های پیشرفته دنیا در این صنعت دریافت. در این مقاله کریدورهای جهانی بار در منطقه معرفی گردیده و به مقایسه و امتیازدهی کریدورها در مسیر آسیای میانه و اروپا پرداخته می شود. همچنین امکانات و تجهیزات ضروری جهت توسعه ترانزیت ریلی، قوانین و مقررات موجود در کشور در این زمینه و در پایان چالش ها و فرصت های توسعه حمل و نقل ترانزیت ریلی در ایران مطرح شده است.

هدف این تحقیق مدل تصمیم گیری چندمعیاره ترکیبی بر مبنای دیمتل و فرایند تحلیل شبکه برای بهبود سنجش شاخص های پایداری حمل و نقل ریلی بوده است. جامعه آماری این پژوهش از خبرگانی هستند که جهت تکمیل پرسشنامه دیمتل نظرسنجی از آنان به عمل آمده است. تعداد خبرگان این بخش 35 نفر و به صورت غیر احتمالی و هدفمند انتخاب می شوند؛ که شامل مدیران، متخصصان و کارشناسان می باشند؛ پژوهش حاضر در زمره پژوهش های کاربردی و توصیفی-پیمایشی است، با توجه به اطلاعات پژوهش که در سال 1400 استخراج شده است؛ در زمره پژوهش های مقطعی قرار می گیرد با توجه به نتایج آزمون آماری به این نتیجه دست یافتیم که شاخص اصلی زیر به عنوان عوامل موثر بر بهبود سنجش شاخص های پایداری در صنعت حمل و نقل ریلی احصا شد که شامل شاخص های امنیت تردد، مدت زمان سفر، حاکمیت شرکتی، رضایت مشتری، کیفیت واگن های مسافربری، ایمنی عملیات (میزان آسیب دیدگی مسافران)، اثر عملیات، ظرفیت حمل و نقل، پیشگیری از خطر، هزینه های حمل و نقل و کیفیت خدمات (نرخ وقت شناسی قطار) می باشد. و همچنین شاخص ششم (ایمنی عملیات (میزان آسیب دیدگی مسافران)) با وزن نهایی (0.105)، شاخص یازدهم و از سوی دیگر شاخص اول (امنیت تردد) با وزن نهایی (0.090) به ترتیب در درجه اهمیت های قرار می گیرند.

در سال های اخیر تلاش های بسیاری برای هدایت سرمایه گذاران در زمینه حمل ونقل ریلی صورت گرفته است. مقایسه عملکرد شرکت های توکا فولاد با استفاده از شاخص های حسابداری مالی نشان می دهد که شرکت ها در همه شاخص ها دارای رتبه بالاتر نیستند. شاخص های مالی نمای کلی از بهره وری سرمایه استفاده شده توسط این شرکت ها را نشان می دهد.هدف از انجام این تحقیق تعیین بهترین شرکت در مجموعه شرکت های توکا فولاد است. برای این منظور در یک بازه مورد بررسی در سال 1400 محاسبات شاخص ها با استفاده از اسناد مالی شرکت ها انجام شد.289 پرسش نامه برای تعیین DNA غالب شرکت ها توزیع گردید. دو شاخص گردش دارایی ثابت و برگشت نرخ بازده سرمایه گذاری به دارایی ها بیشترین تأثیر در رتبه بندی شرکت ها را دارند. روش ELECTERI مشخص نمود که شرکت هایی که مالک لوکوموتیو بوده و در زمینه تعمیراتی فعالیت دارند، دارای رتبه بالاتر نسبت به شرکت های مالک واگن می باشند. با استفاده از رفتار DNA سازمانی و تعیین DNA غالب (DNA معناگرا) عملکرد داخلی شرکت های برتر مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه نهایی نشان داد که بهره وری سرمایه گذاری در شرکت های مورد بحث در سیستم حمل و نقل ریلی بر اساس مالکیت لوکوموتیو، تعمیرات و مالکیت واگن می باشد.