پژوهش های راهبردی بودجه و مالیه

یکی از رایج ترین روش ها برای تأمین کسری بودجه دولت ها در دنیا، انتشار اوراق و اسناد خزانه دولتی است. این اسناد به گونه ای منتشر می شوند که در بازارهای ثانوی قابلیت خریدوفروش داشته باشند. باتوجه به ربوی بودن انواع اوراق خزانه متعارف، اسناد خزانه اسلامی به عنوان جایگزین اوراق خزانه متعارف در جمهوری اسلامی ایران طراحی و اجرایی شده است. اسناد خزانه اسلامی، ابزاری مالی است مبتنی بر بدهی های انباشته بخش دولتی به نظام بانکی، پیمانکاران طرف قرارداد    در طرح های تملک دارایی های سرمایه ای مذکور در قوانین بودجه سالانه و برخی دیگر از بدهی های خزانه داری کل که توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی به نمایندگی از دولت منتشر می شود. باتوجه به تجربه انتشار اسناد خزانه اسلامی در تأمین مالی نیازهای مختلف دولت، شناسایی کارکردها و بررسی جنبه های فقهی و موضوع شناسانه و تبیین موارد و مصادیق گوناگون این اسناد، از اهداف پژوهش حاضر محسوب می شود. در این پژوهش، ابتدا موضوع شناسی دقیقی از اسناد خزانه اسلامی (به عنوان جایگزین اسناد خزانه متعارف) شامل تعریف اسناد خزانه اسلامی، انواع، ویژگی ها و مشخصات، ارکان و سازوکار انتشار آن ارائه می شود. در گام بعد به روش توصیفی تحلیلی، انواع اسناد خزانه اسلامی ازمنظر اتحاد مالکیت، بازار اولیه و ثانوی اسناد خزانه اسلامی، همچنین جبران کاهش ارزش پولو قابلیت تبدیل به سهام در اسناد خزانه اسلامی مورد بررسی و تحلیل فقهی قرار گرفته است.

سازمان ها و نهادهای عمومی و خصوصی برای مدیریت بهتر فعالیت ها نیازمند آسیب شناسی فرایند بودجه ریزی هستند. پژوهش حاضر به دنبال شناسایی آسیب ها و ایرادات موجود در فرایند بودجه ریزی برنامه محور در یک دانشگاه سازمانی است. این پژوهش برحسب هدف کاربردی و براساس شیوه گردآوری داده ها تحلیلی و توصیفی از نوع پیمایشی و از نوع دلفی است و همچنین ازلحاظ زمان گردآوری داده ها، مقطعی می باشد مدل چهارمرحله ای دمینگ به عنوان مبنای آسیب شناسی درنظر گرفته شد و از فن دلفی برای احصای آسیب ها استفاده شد. جامعه آماری پژوهش متشکل از سه گروه بوده است: 1. خبرگان و صاحب نظران حوزه برنامه و بودجه در دانشگاه، 2. مدیران ستاد دانشگاه (معاونت های مأموریتی و پشتیبان) که به طور مستقیم در فرایند برنامه و بودجه دانشگاه نقش آفرین هستند، 3. اعضای هیئت علمی، پژوهشگران و مدیران دانشکده و پژوهشکده ها، مراکز مستقل علم و فناوری دانشگاه بوده اند. آسیب های احصاشده توسط نرم افزارهای SPSS و PLS تحلیل شد. جهت تحلیل داده ها از روایی (سازهAVE و فورنل لارکر) برای بررسی روایی مؤلفه ها و از بار عاملی جهت بررسی پایایی شاخص ها و نیز از پایایی (معرف ترکیبی) جهت بررسی پایایی مؤلفه ها استفاده شد، برای بررسی نرمال بودن متغیرهای تحقیق نیز از آزمون کولموگروف اسمیرنوف استفاده شد که نتایج بررسی ها نشان داد که همه شاخص ها از ضریب معنی داری بالاتر از 96/1 و بار عاملی بیشتر از 3/0 می باشد. همچنین همه مؤلفه ها دارای پایایی معرف و ترکیبی بیشتر از 7/0 و میانگین استخراج شده بیشتر از 3/0 هستند. در نتیجه تحقیق 67 آسیب ناظر بر فرایند بودجه ریزی در سه سطح: ریاست دانشگاه، معاونت های تخصصی و دانشکده ها و مراکز احصا شد و در گام نهایی آسیب های احصاشده توسط آزمون فریدمن اولویت بندی شد.

هدف پژوهش حاضر، تبیین نقش ویژگی های ارتقادهنده کیفیت سود در افزایش محتوای اطلاعاتی قیمت سهام براساس مدل نوسان پذیری هم زمان است.در این پژوهش باتوجه به آنکه کیفیت سود مفهومی چندوجهی است ومعیارهای متعددی برای اندازه گیری آن مطرح است، لذا به منظور بررسی بهتر ابعاد متفاوت کیفیت سود و نیز قابلیت اتکای بالاتر نتایج، از چند شاخص شامل پایداری سود، هموارسازی سود، شفافیت سود و محافظه کاری به عنوان شاخص های کیفیت سود استفاده شده است. در این مطالعه، داده های موردنیاز با استفاده از یک نمونه آماری شامل ۱۰۳ شرکت از شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی ۱۳۸۸ الی ۱۳۹۷ گردآوری شد و برای تجزیه وتحلیل فرضیه های پژوهش از رگرسیون چندمتغیره و مدل های اقتصاد سنجی استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که هموارسازی سود، محافظه کاری و عدم شفافیت سود تأثیری معنی دار بر افزایش محتوای اطلاعاتی قیمت سهام براساس مدل نوسان پذیری هم زمان داشته است. همچنین با افزایش محافظه کاری و هموارسازی سود بر محتوای اطلاعاتی قیمت سهام افزوده شده و با افزایش عدم شفافیت سود در گزارشگری مالی از میزان آن کاسته شده است. علاوه براین، پایداری سود تأثیر معنی داری بر متغیر مذکور نداشته است. این نتایج مؤید آن است که اطلاعات حسابداری با کیفیت بالاتر که در این پژوهش برمبنای کیفیت سود سنجیده می شود، ریسک و هزینه دستیابی به اطلاعات را کاهش می دهد و به افزایش محتوای اطلاعاتی قیمت سهام که در پژوهش حاضر با استفاده از مدل نوسان پذیری هم زمان اندازه گیری شده است، منجر می شود.

هدف این پژوهش، بررسی تأثیر تنوع سهام داران و ارزش سهام داران کنترلی بر عدم تعادل سفارشات و اثرات قیمتی سهام: باتأکیدبر نقش تعدیلی رفتار مبتنی بر اعتماد سهام داران بوده است. جامعه آماری تحقیق، شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1393 تا 1397 بود که براساس روش نمونه گیری حذف نظام مند، تعداد 109 شرکت به عنوان نمونه آماری انتخاب شده است. تحقیق حاضر درزمره تحقیقات کاربردی قرار دارد و ازلحاظ روش، از تحقیقات همبستگی محسوب می شود. برای جمع آوری داده ها از مراجعه به صورت های مالی، یادداشت های توضیحی و ماهنامه بورس اوراق بهادار بهره گرفته شده است. به منظور تحلیل داده ها، ابتدا پیش آزمون نرمال بودن داده ها (آزمون جارک برا) و سپس از آزمون رگرسیون چندمتغیره برای تأیید یا رد فرضیه های تحقیق (نرم افزار ایویوز) استفاده شده است. نتایج نشان داد رفتار مبتنی بر اعتماد سهام داران؛ میزان تأثیرگذاری تنوع سهام داران و ارزش سهام داران کنترلی بر عدم تعادل سفارشات و اثرات قیمتی سهام را تعدیل می کند.

بانک ها یکی از نهادهای مهم مالی واسطه ای در کشورها محسوب می شوند که نقش حیاتی در نظام تأمین مالی برعهده دارند. آنها به طور مداوم سرمایه را از سپرده گذاران به سرمایه گذاران سوق می دهند. پس کیفیت وام های اعطایی از اهمیت خاصی برخوردار است. هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر شاخص کیفیت پرتفوی بانک ها بر عملکرد مالی بانک ها با درنظرگرفتن نقش سلامت مالی بانک هاست. به بیان دیگر، در مطالعه حاضر نقش تعدیل گر سلامت مالی بر ارتباط بین کیفیت پرتفوی وام ها و عملکرد مالی بانک ها مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه و نمونه آماری این پژوهش شامل 17 بانک پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1388 تا 1397 می باشد. روش اجرای پژوهش مبتنی بر مدل رگرسیونی چندگانه براساس داده های ترکیبی انجام شده و براساس آزمون والد، نسبت به نقش تعدیل گر سلامت مالی تصمیم گیری شده است. شواهد حاکی از آن است که با افزایش کیفیت پرتفوی وام ها، عملکرد مالی بانک ها بهبود یافته و سلامت مالی بانک ها تأثیر مستقیم کیفیت پرتفوی وام ها بر عملکرد مالی بانک ها را تشدید می نماید.

بانک ها نبض فعالیت های مالی هستند که با سازماندهی و هدایت دریافت ها و پرداخت ها، امر مبادلات تجاری و بازرگانی را تسهیل می کنند و موجب گسترش بازار ها و رشد و شکوفایی اقتصاد شده و وضعیت حاکم بر آنها تأثیر مهمّی بر سایر بخش های اقتصادی جامعه دارد. بنابراین، وجود محرک های مالی، روابط بانک و نوآوری با تخصیص بهینه منابع مالی باعث رشد و توسعه اقتصادی شده و این امر به جذابیت بیشتر سپرده گذران در بانک ها منجر شده است و با رقابتی شدن بازار و افزایش خلاقیت بانک ها در استفاده از ابزارهای متنوع متقاضیان تسهیلات بانکی نیز بیشتر می شوند. این مقاله، به بررسی رابطه محرک های مالی درقالب هزینه های دولت و مالیات، متغیرهای ویژه بانکی و نوآوری درراستای افزایش سوددهی در بانک های منتخب بورسی طی دوره زمانی 1392 تا 1398 پرداخته است. تخمین مدل با استفاده از روش ARDL PANELصورت پذیرفته است. روش پژوهش حاضر  برمبنای طبقه بندی تحقیقات براساس روش، ماهیت و جهت به ترتیب توصیفی پیمایشی، کاربردی و پس رویدادی محسوب می شود.مطابق با تخمین مدل سودآوری بانک های منتخب در مقاله حاضر، مشخص شد که هزینه های دولت به عنوان شاخص محرک مالی بر سودآوری بانک های منتخب بورسی دارای تأثیر مثبت می باشد و دیگر محرک مالی که نرخ مالیات است، بر سودآوری بانک های بورسی تأثیر منفی و معنی دار دارد. همچنین نتیجه تخمین مدل نشان داد که تأثیر متغیر رقابت بانکی، شاخص کفایت سرمایه و شاخص نوآوری (که از میزان تراکنش های توسط اینترنت بانک صورت گرفته، استفاده شده است) بر سودآوری مثبت و تأثیر متغیر ریسک اعتباری بر شاخص سودآوری بانک ها منفی و معنی دار می باشد.