درخت حوزه‌های تخصصی

..او برای من یک دوست عادی نبود که مانند دیگران یکباره با او آشنا شده باشم و از همنشینی با او خسته شوم، زیرا شخصیتش به‌گونه‌ای بود که اگر با او آشنا می‌شدی دیگر نمی‌توانستی او را نبینی و آشکارا اعلام می‌کنم که نبود امام صدر تغییر عظیمی در زندگی من ایجاد کرد. من خاطرات بسیاری از امام موسی صدر دارم، اما آنچه بیش از دیگر خاطرات، همواره تا امروز در ذهنم باقی مانده، نامه‌ای است که او حدود سه ماه پیش از ربوده شدنش برایم نگاشت و از من به خاطر تلاش‌هایی که برای تصویب قطعنامه 425 شورای امنیت سازمان ملل متحد مبنی بر ضرورت عقب‌نشینی بی‌قید و شرط اسرائیل از لبنان کرده بودم تشکر کرد.

هر تمدنی از دیدگاه نصر برای رسیدن به بالندگی، از کاستی‌ها و فزونی‌هایش باید آگاه باشد. اسلام نیز هم در قالب دین و هم در قالب تمدن، از دید فرهنگ و آیین آسیب‌پذیر است. روی‌کردی که به ماهیت فراگیر این دین و تمدن و پای‌بندی مسلمانان به اصول ماندگارش آسیب می‌رساند، افزون بر «تقدس‌زدایی از فضای فرهنگی» که آسیبی فراگیر به شمار می‌آید، گونه‌ای از گسست تاریخی و جغرافیایی از این پدیده در دو قرن گذشته است. از سوی دیگر، دین نهادی بنیادین و واقعیتی فرازمانی شمرده می‌شود که با مشکلاتی درباره ایمان دینی، ضرورت وجود شریعت و کارکرد آن روبروست و نهاد «اُمت اسلامی»؛ یعنی هویت مشترک مسلمانان با درافتادن اندیشه‌هایی درباره هویتِ سرزمینی، نژادی و زبانی در کشورهای اسلامی، دچار دوگانگی و آسیب می‌شود و غرب به انگیزه «جهانی‌سازی فرهنگی»، دو طرح بنیادی را هم‏زمان پی می‌گیرد: فراگیر ساختن «‌مدرنیته» و تهاجم به فرهنگ اسلامی.

مدتی پیش خاطرات دکتر حسین کنعان، نماینده سابق پارلمان لبنان و از همراهان و نزدیکان امام صدر با عنوان « موسی الصدر، قدر و دور» به زبان عربی منتشر شد و مورد استقبال علاقه‌مندان قرار گرفت. این کتاب متن مصاحبه‌ای با مولف پیرامون سال‌های همراهی و مصاحبت با امام صدر است و بیش از آن که بیان زندگی‌نامه و تحلیل ابعاد شخصیت امام باشد؛ ذکر وقایع، رویدادها و خاطراتی از روزهای همراهی با رهبر بزرگ لبنان است. متن پیش رو، بخشی از ترجمه اثر مورد اشاره (در دست چاپ) توسط مهدی سرمدی است که به موضوع ورود امام موسی صدر به صحنه سیاسی لبنان و مواجهه جریان‌های فرهنگی، سیاسی و دینی این کشور با ایشان اختصاص دارد.

نامه‌ها، اسناد معتبری برای مراجعه پژوهشگران به شمار می‌روند. بویژه آنکه اشخاص مختلف در نامه‌نگاری‌های خود به صورت روشن و صریح مکنونات درونی خود پیرامون اوضاع و احوال، وقایع و رویدادها و اشخاص بیان می‌کنند. اسنادی که از خاطر مخاطبان گرامی خواهد گذشت مربوط به دو نامه‌ای و یک میثاق‌نامه است که یکی از سوی امام موسی صدر برای یکی از بستگان نزدیک خانم فاطمه صدر عاملی-خواهر زاده‌اش- و همسر دکتر صادق طباطبایی- نگاشته شده و به مسائل عاطفی و اجتماعی در آن اشاره شده است و نامه دوم، مرقومه یکی از علمای جهان تشیع برای آیت‌الله شرف‌الدین در مورد ویژگی‌های شخصیتی امام موسی صدر است. این اسناد توسط موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر در اختیار ما قرار گرفته است.