امیرهوشنگ میرکوشش

صلح به معنای رایج آن یعنی فقدان جنگ، رؤیای زیبایی است که بشریت و جامعه بین المللی همواره در مسیر رسیدن به آن تلاش کرده است. صلح و مدارا جایگاه ویژه ای در فرهنگ و ادب ایران زمین دارد. مدارا همان احترام و ارج گذاشتن بر تنوع و اختلاف میان فرهنگ های جهان است. صلح یک آرمان جهانی تلقی می شود و انسان امروز را به زندگی در شرایطی آرام و به دور از تشویش و کشمکش سوق می دهد. از گذشته تا امروز، صلح یک مفهوم مطلق نیست و همانند جنگ، ریشه در نوع جهان بینی ما نسبت به جهان هستی دارد. صلح آفرینی و صلح پژوهی با هدف اقدام برای ایجاد تفاهم و توافق میان گروه های درگیر و شناخت زمینه های برقراری صلح، از دغدغه های ذهنی شاعران و نویسندگان ایران زمین بوده است. در عرصه بین المللی و در ادبیات روابط بین الملل، روش مدارا، با احترام به حقوق بشر همخوانی دارد و انسان ها این حق را دارند که در صلح زندگی کنند و همچنان که هستند، باشند . در این پژوهش ضمن بررسی مفاهیم صلح و صلح بین الملل، مدارا و صلح در فرهنگ ایرانی و در بستری هستی شناختی مورد تحلیل و تبیین قرار می گیرد. فرضیه این پژوهش با واکاوی و بررسی آثار منظوم و منثور ادیبان، شاعران و دانشمندان ایرانی در سده های گذشته، به دنبال نشان دادن گستره درک و جهان بینی آنها از فرهنگ صلح و مدارا فراتر از نژاد ، ملیت و مذهب و پاسخ به این پرسش است که صلح و مدارا در فرهنگ و ادب ایران چه جایگاهی در صلح و مدارای جهانی دارد؟ هدف اصلی این پژوهش واکاوی و پالایش فرهنگ صلح و مدارا در ایران و پیوند زدن آن با صلح و مدارای بین المللی است.

جهانی شدن و توسعه فن آوری ارتباطات جمعی تاثیرات مهمی در کشور های در حال توسعه و به ویژه کشور های مسلمان خاورمیانه و شمال آفریقا بر جای گذا شته است.گسترش روز افزون فن آوری ارتباطات الکترونیکی نظیر شبکه های ماهواره ای و اینترنتی تاثیرات غیر قابل انکاری بر اذهان عمومی این منطقه داشته است. فن آوری ارتباطات و اطلاعات همانند اینترنت و تلفن همراه نقش مهمی در مبارزات برای دموکراسی و حقوق بشر در منطقه خاورمیانه و شمال افریقا ایفا نموده است. علل اعتراضات شامل ترکیبی از عوامل غیر تکنولوژیکی نیز می باشد که عبارتند از: دهه ها سرکوب،حکومت های موروثی و اقتدار گرا،عقب ماندگی اقتصادی و اجتماعی،نقض سیستماتیک حقوق بشر،به حاشیه رانده شدن سیاسی و اقتصادی مردم. تحولات و خیزش های اخیر در کشور های مصر و تونس و دیگر کشور های منطقه را با توجه به استفاده گسترد ه از محتوی تولید شده توسط کاربران، انقلاب فیس بوک و توییتر می نامند. ایجاد و تولید حجم عظیمی از اطلاعات توسط کاربران در اینترنت را محتوای اینترنتی می نامند که شامل متن، تصویر، فیلم و کلیپ های صوتی است که توسط کاربران اینترنت تولید و بار گذاری می شود. این همان تصویری از پارادایم رسانه های قدرتمند با انگاره ای پست مدرن است که در این پژوهش بر بستر روندهای موجود مورد واکاوی و باز سنجی قرار گرفته است. خود سوزی یک جوان تونسی در دسامبر 2010 و انتشار خبر آن از طریق شبکه های اجتماعی مثل فیس بوک باعث شروع حرکتی در تونس گردید که به سقوط حکومت 23 ساله بن علی انجامید. اخبار منتشر شده توسط این شبکه ها باعث گسترش این نا آرامی ها به کل منطقه و به ویژه مصر گردید. شبکه های اجتماعی در هدایت توجه اولیه جهان به این خیزش ها در مصر و تونس و متعاقبا دیگر کشور های منطقه و به طور کلی تاثیر در مبارزات دموکراتیک منطقه نقش مهمی ایفا نمودند.برخورد قهری دولت ها با معترضان و وبلاگ نویسان ، کند و قطع کردن اینترنت، دستگیری ، زندانی کردن و ضرب وشتم فعالان اینترنتی در کشور های دستخوش آشوب نشان از اهمیت اینترنت و شبکه های اجتماعی دارد.از مراکش تا بحرین ، جهان عرب شاهد ظهور رسانه های مستقل اجتماعی است که به طور پیوسته باعث افزایش تعامل شهروندان با اینترنت گردیده .انتظار می رود تا سال 2015 اینترنت صد میلیون مخاطب عرب داشته باشد.تعداد کاربران فیس بوک در جهان عرب در دسامبر 2010 بالغ بر بیست و دو میلیون نفر بوده است که 75 درصد آن ها جوانان بین 15 تا 29 سال می باشند.

نظریه پردازان روابط بین الملل به مفهوم جهانی شدن به صورت روابط بین المللی اندیشیده اند بدون آنکه توجه داشته باشند که دنیای جهانی شده صرفاً رابطه بین «انسان با انسان» نیست و رابطه بین «انسان با محیط» و«محیط با محیط» در فهم ما از جهانی شدن نیز حائز اهمیت است. این معضل آنجایی بیشتر رخ می نماید که بدانیم به طورکلی در نگاه پژوهشگران به جهانی شدن، روندها و فرایندها دارای اشکال و محتوای ناقصی است که به «فراگیرنمایی» مفاهیمی تبدیل شده است که آن را به عنوان جهانی شدن معنا می کنیم. این پژوهش ضمن بررسی و نقد نظریه های مرتبط با جهانی شدن و به ویژه نگاه متفکران علم روابط بین الملل به آن، نواقص، کاستی ها و تقلیل گرایی های خودساخته را بررسی کرده و از برآیند چنین دیدگاهی به مفهومی نوین، تحت عنوان «نوجهانی شدن» دست می یابد.