اسماعیل رضازاده

مقدمه: مطالعات متعددی نشان داده اند که برخی رضایت نامه ها از نظر اسنادی اعتبار ندارند. یعنی از افراد غیر مجاز رضایت کسب شده و مشخصات فرد رضایت دهنده به استناد مدارک معتبر احراز نشده بود. این مطالعه به منظور تعیین تأثیر فرم راهنمای پذیرش بر اعتبار رضایت نامه ها انجام شد. روش بررسی: پژوهش حاضر، یک مطالعه ی تجربی بود که در سال 1389 و در چهار بیمارستان آموزشی شهر ساری انجام شد. گروه مورد با استفاده از فرم راهنمای پذیرش برای حضور فرد مجاز به دادن رضایت و همراه داشتن مدارک لازم راهنمایی شدند. گروه شاهد بیمارانی بودند که قبل از مداخله و اجرای طرح، پذیرش شده بودند. فرم راهنمای پذیرش در دو نسخه تهیه گردید. نسخه ی اول توسط منشی درمانگاه در اختیار بیمار قرار داده می شد تا زمان پذیرش در بیمارستان به همراه داشته باشد و نسخه ی دوم توسط کاربر پذیرش بیمارستان مورد استفاده قرار می گرفت. برای پیگیری بیمارانی که فرم را دریافت کرده اند یک لیست تهیه شد. بیمارانی که فرم را از منشی دریافت کرده بودند و در زمان پذیرش نیز به همراه داشتند، در مطالعه وارد شدند. متغیر های مورد بررسی شامل اعتبار رضایت «معالجه و عمل جراحی» و «استفاده از اطلاعات پزشکی»، سن بیمار، نسبت رضایت دهنده با بیمار، تحصیلات کاربر، محل سکونت بیمار، جنس، میزان تحصیلات بیمار و همراه بود. تعداد نمونه برای گروه های مورد وشاهد بر اساس مطالعات قبلی و مطالعه ی مقدماتی و با استفاده از فرمول حجم نمونه، تعداد 66 نفر برای هر بیمارستان تعیین شد. مضامین اعتبار بر اساس نسبت فرد رضایت دهنده در فرم پذیرش با بیمار مشخص شد. داده ها در نرم افزار SPSS و با استفاده از شاخص های آماری توصیفی و برای بررسی ارتباط متغیر ها از آزمون Chi-square و دو جمله ای در سطح معنی داری 05/0 > P استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که با استفاده از فرم راهنمای پذیرش، اعتبار رضایت نامه ی معالجه و عمل جراحی 6/18 درصد و استفاده از اطلاعات پزشکی 6/15 درصد افزایش یافته است. اعتبار رضایت نامه ی بیماران در سنین زیر 18 سال و 60-55 سال بالاتر از سایر گروه ها بود. نتایج نشان داد اعتبار رضایت در گروه مورد بالاتر از شاهد بود، اما آزمون Chi-square عدم ارتباط معنی دار بر اساس تحصیلات کاربر کاردان (14/0 = P) و کارشناس (16/0 = P) مدارک پزشکی را نشان داد. نتیجه گیری: استفاده ار فرم راهنمای پذیرش برای بهبود اعتبار رضایت نامه ها مفید واقع شد. به نظر می رسد تا زمانی که بیماران برای به همراه داشتن مدارک آگاهی لازم را کسب کنند، بتوان با استفاده از فرم پیش گفت به بهبود وضعیت کمک نمود. البته علاوه بر آن، آموزش کارکنان و یا تأثیر دادن اعتبار رضایت نامه ها به عنوان یک شاخص ارزیابی در الگو های اعتبار بخشی پیشنهاد می گردد.

یکی از روش های انتقال دانش، ثبت اقدامات در قالب روند مستند سازی به صورت الکترونیکی یا کاغذی می باشد. برای پایش میزان درخواست خون، مقادیر مصرف، واکنش ها و موارد عدم مصرف پس از انجام آزمون های سازگاری، وجود فرمی با قابلیت گزارش دهی آماری و پوشش دادن نقصهای فرم موجود ضروری می نمود. بنابراین با رعایت مواردی مانند گزارش های مورد تقاضا، حمایت از مستند سازان در مواجهه با مراجع قانونی و ... این فرم با توجه به اصول علمی طراحی فرم، در نظر گرفتن قالب رایج فرم های کشور ایران که مصوب وزارت بهداشت می باشد و همچنین توجه به دستورالعمل های سازمان جهانی بهداشت طراحی گردید.

"مقدمه: کمیته ی مدارک پزشکی سیاست ها، روش ها، فرم ها و کلیه ی مسایل مربوط به مدیریت بخش مدارک پزشکی و اطلاعات بیماران را بررسی می کند. در خصوص اهمیت آن کمیته، می توان به الزامات موجود در دستورالعمل ارزشیابی و اعتبار بخشی بیمارستان ها اشاره نمود. این مطالعه با هدف بررسی نحوه ی عملکرد کمیته ی مدارک پزشکی بیمارستان های آموزشی و غیر آموزشی سراسر استان مازندران بر مبنای صورت جلسات ارسال شده به اداره کل مدارک پزشکی، مستقر در حوزه ی معاونت درمان دانشگاه، انجام شد. روش بررسی: این مطالعه توصیفی- مقطعی، به روش سرشماری 257 صورت جلسه ی ارسالی از سال 1384 لغایت نیمه ی اول 1386 بررسی گردید. ابزار گردآوری داده، چک لیستی بود که عناصر اطلاعاتی آن به استناد دستورالعمل ارزشیابی بیمارستان، مصوب وزارت بهداشت، طراحی شد. متغیرهای مورد بررسی شامل تعداد جلسات تشکیل شده، مسایل مطروحه، ترکیب جلسه و تصمیمات متخذه بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS آنالیز شد. یافته ها: از تعداد 600 جلسه که باید در کل دو سال و نیم، در بیمارستان ها تشکیل می شد، 257 جلسه تشکیل شده بود. کل موارد مطروحه در ارتباط با 5 وظیفه ی تعریف شده برای کمیته ی مدارک پزشکی، 513 مورد بود که برای 2/70 درصد تصمیم گیری شده، برای 8/9 درصد تصمیم گیری نشده ، 1/19 درصد نیز غیر قابل حل و 9/0 درصد نامشخص باقی مانده است. نتیجه گیری: عملکرد کمیته ی مدارک پزشکی بیمارستان های استان از نظر تشکیل جلسات، پی گیری مصوبات و حضور اعضاء چندان مطلوب نیست. به منظور بهبود وضعیت، برگزاری مرتب جلسات، پیگیری مصوبات و همچنین ارزیابی عملکرد کمیته به صورت سالانه توسط بیمارستان توصیه می گردد."