بهرام نبی لو

و موضوعهایی مثل کوچک سازی دولت ، تحول اداری ، بهبود سازمانی ، مدیریت مشارکتی ، تمرکز زدایی ، افزایش بهره وری ، بهبود روشها ، ارتقای کیفیت و موضوعهایی از این قبیل نشانگر وجود مشکل در سازمانهای دولتی است و مؤسسات بهداشتی و درمانی نیز از این قاعده مستثنی نیستند . با اینکه بیشتر از 50 سال از کارهای دکتر دمینگ در زمینه بهبود کیفیت در دهه 1950 می گذرد ، ولی توجه به کیفیت اکنون نیز در سراسر جهان مهم تلقی می شود و بیشتر کشورها الگوهای برتری سازمانی را به عنوان رویکردی برای اجرای مدیریت کیفیت جامع و در نتیجه بهبود عملکرد و تحول در سازمان به کار می گیرند . بر همین اساس ، مقاله حاضر به معرفی الگوهای برتری سازمانی در بخش بهداشت و درمان پرداخته است .

این مقاله با این فرض که سلامتی به مثابه محور توسعه پایدار، ارزشمندترین نعمتی است که به انسان اعطا شده، یکی از مباحث مهم در رابطه با سلامتی را توزیع برابر و منصفانه آن بین آحاد جامعه می داند و به معرفی ابزاری برای دستیابی به هدف فوق می پردازد. از این منظر، ابتدا مقیاس برابری، معرفی و تأکید می شود که «مقیاس برابری»، برابری در سلامت را به طور مستقیم و بدون واسطه در چهارچوب جامع تر عدالت اجتماعی در نظر می گیرد؛ ضمن این که درصدد تعیین علل اجتماعی-سیاسی نابرابری های بهداشتی- درمانی و شناسایی نابرابری های موجود در نظام مراقبت بهداشی – درمانی است. هدف عمده دیگر«مقیاس برابری»، مشارکت در ایجاد جامعه ای است که در تمام فرایندهای سیاسی و تصمیم گیری خود برابری را در نظر بگیرد.در بخش بعدی پژوهش ، با تبیین و تصریح نقش مقیاس برابری، این مقیاس رویکردی فعال برای شناسایی نابرابری در سلامت است که اقدامات لازم برای کاهش نابرابری ها را به کار می گیرد.در ادامه و در بخش «ارکان مقیاس برابری»، عنوان وتشریح می شود که مقیاس برابری در پی کاهش تفاوت های تبعیض آمیز در سلامت از طریق اقدامات لازم در سه حوزه گسترده «ارزیابی و پایش» (برای تجزیه و تحلیل، شناخت، اندازه گیری و مستند کردن نابرابری ها)، «حمایت» (بری اعمال تغییرات لازم در خط مشی، برنامه ها و طرح ریزی)، و «توانمندسازی جامعه» (برای تقویت نقش اقشار فقیر و محروم) است.در مقاله تأکید می شود که ویژگی مهم دیگر ارکان مقیاس برابری این است که این سه مجموعه اقدامات به صورت متوالی و به دنبال هم صورت نمی گیرد. در مقیاس برابری، اقدامات مربوط به ارکان باید به صورت همزمان و متأثر از یکدیگر انجام شود.همچنین در اصلاحات سازمانی، مقیاس برابری، نه به عنوان مجموعه ای از فعالیت های سازمان، و نه براساس مجموعه مشخصی از فعالیت ها، بلکه براساس روابط پویای فعالیت های مربوط به ارکان تعریف می شود. بدین ترتیب، تیم مقیاس برابری عموماً باید از سازمان ها و گروه های مختلف تشکیل شده باشد.در انتهای مقاله نیز تصریح می گردد که هرچند رویکردها و ابزارهای مختلفی برای توانمندسازی جامعه وجود دارد، اما نسخه خاصی در دست نیست. توانمندسازی جامعه، نیازمند تعهد، دانش و آگاهی دقیق از شرایط و زمینه های اجتماعی- فرهنگی است که فقرا و محرومان در آن زندگی می کنند. افزون بر این، توانمندسازی- در بهترین شرایط- فرایندی دوطرفه است که ممکن است آحاد جامعه و صاحبنظران، به تنهایی موفق نباشند، اما هر دو با درایت و به طور مؤثر ادغام می شوند تا تغییرات مثبت و مقدماتی لازم برای برابری را ایجاد کنند.

مقدمه: واحد ام آر آی به دلیل حجم بالای مراجعات و استفاده از تجهیزات و دستگاه های تشخیصی پیشرفته از جمله بخش های پرهزینه بیمارستان می باشد. هدف این پژوهش، محاسبه هزینه تمام شده خدمات این واحد در بیمارستان امام رضا (ع) و مقایسه با تعرفه ها برای قیمت گذاری صحیح آن ها بود. روش ها: در این مطالعه توصیفی و کاربردی، قیمت تمام شده خدمات منتخب ام آر آی، با استفاده از روش هزینه یابی تقلیلی-مرحله ای برای بخش رادیولوژی بیمارستان امام رضا (ع) شهرستان ارومیه در سال 1397 محاسبه شد. ابزار گردآوری داده ها، فرم های استاندارد مربوط به فهرست هزینه های خدمات ام آر آی و مراکز فعالیت مرتبط بود. همچنین، برای برآورد سهم هزینه های سایر بخش ها در خدمات ام آر آی بخش رادیولوژی، مبناهای تسهیم مناسب تعیین و با استفاده از نرم افزار Excel، هزینه ها محاسبه گردید. یافته ها: طبق یافته های پژوهش، هزینه تمام شده خدمات منتخب این واحد از جمله ام آر آی مغز بدون تزریق 1449224 ریال، مغز با تزریق 1793634 ریال، مغز با و بدون تزریق توأم 3121783 ریال، ستون فقرات کمر بدون تزریق 1994881 ریال، ستون فقرات کمر با و بدون تزریق 3449832 ریال محاسبه شد. نتیجه گیری: براساس نتایج مطالعه، بین قیمت واقعی خدمات واحد ام آر آی و تعرفه ها تفاوت وجود دارد و هزینه های پرسنلی بالاترین سهم از هزینه های واحد ام آر آی را به خود اختصاص داده است. لذا، محاسبه دقیق هزینه تمام شده خدمات می تواند با شناسایی و اصلاح، ادغام و یا حذف کانون های پرهزینه، به کاهش هزینه ها و افزایش کارایی واحد موردمطالعه کمک نماید.