ناهید احمدی

نشانه شناسی اجتماعی از جمله رویکردهای انتقادی بازخوانی متون ادبی است که در صدد بررسی و کشف نشانه های درون متنی می باشد تا بتواند به لایه های مفهومی پنهان آن دست یافته و معانی نهفته در این نشانه ها را درک نماید. پی یر گیرو، نشانه های اجتماعی را به دو گروه هویت و آداب معاشرت تقسیم می کند. نفثه المصدور اثر ارجمند شهاب الدین محمد زیدری نسوی، منشی سلطان جلال الدین خوارزمشاه، کتابی است که در مورد حمله مغول به ایران و سقوط سلسله خوارزمشاهیان نوشته شده است و با توجه به موضوع آن که مضمونی تاریخی- اجتماعی دارد، می توان جلوه هایی از فرهنگ، هویت، و آداب و رسوم دوره خوارزمشاهیان را در آن به وضوح دید و از این رو، کتاب مذکور دارای رمزگان های اجتماعی بسیاری است که نیاز به استخراج و تحلیل دارد. بر این اساس، نگارندگان این پژوهش کوشیده اند تا با بهره گیری از روش تحلیل کیفی و با تکیه بر دیدگاه پی یر گیرو، نشانه های اجتماعی را در نفثه المصدور بررسی و تحلیل نمایند. بر اساس یافته های این پژوهش، نشانه های اجتماعی در نفثه المصدور در مقوله هویت و آداب معاشرت بازتاب یافته و در قالب عواملی چون لحن سخن، حالات و اطوار، خوراک، پوشاک و ... بروز یافته است که به نوعی بیانگر تنوع رمزگان های زمان نویسنده و توجه شایان او به اوضاع اجتماعی جامعه است.

مقدمه: تدریس پژوهی یک رویکرد توسعه حرفه ای با پژوهش گروهی در کلاس درس است که در طی آن اساتید با یکدیگر برای تدوین طرح درس، اجرا و با مشاهده نتایج آن در جهت بهبود یادگیری دانشجویان همکاری و مشارکت می کنند این پژوهش با هدف طراحی و اعتبار یابی ابزار سنجش تدریس پژوهی انجام شده است. روش کار: پژوهش حاضر از نوع آمیخته(کمی و کیفی)، جامعه آماری بخش کیفی شامل اعضای هیات علمی خبره در زمینه تدریس پژوهی بخش کمی شامل کلیه اعضای هیات علمی دانشگاه های آزاد اسلامی مازندران بوده است. نمونه ها در بخش کیفی13نفر به روش هدفمند و در بخش کمی 301نفر به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. پس از مصاحبه با 13نفر، اشباع داده ها حاصل شد. مقوله ها از طریق مصاحبه، شناسایی و کدگذاری و بر اساس آن پرسشنامه ای با 4بعد و 77گویه طراحی شد. پس از آن روایی صوری و محتوایی پرسشنامه بررسی، و روایی سازه از روش عاملی تأییدی، جهت تعیین پایایی پرسشنامه از آزمون های آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی استفاده گردید. نتایج: ابتدا روایی صوری و محتوایی پرسشنامه بررسی، و 23سوال حذف شد و 54سوال باقی ماند پس از آن روایی سازه ای مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بار عاملی تمامی سوالات بالای 7/0و میانگین واریانس استخراج شده بالای 5/0 و نیز پایایی هر دو ملاک (آلفای کرونباخ، پایایی ترکیبی) تمام ابعاد بالای 9/0 بوده است و پرسشنامه با 54 سوال تایید شد. نتیجه گیری: دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی می توانند از ابزار طراحی شده برای سنجش کارکردهای تدریس پژوهی و با هدف ارزیابی وضعیت موجود و شناسایی نقاط قوت و ضعف کارکردهای تدریس پژوهی جهت تحقق کیفیت آموزشی استفاده نمایند.