ایرج لطفی

پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل توسعه جغرافیای پول آفرینی در ورزش بسکتبال ایران انجام گرفت. روش پژوهش حاضر از نوع آمیخته بود. نمونه آماری بخش کیفی شامل متخصصان آگاه به موضوع بودند که به منظور شناسایی این نمونه ها، از روش نمونه گیری هدفمند استفاده گردید. این نمونه گیری تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت و در نهایت تعداد 13 نفر به عنوان نمونه در بخش کیفی مشخص گردیدند. همچنین جامعه آماری در بخش کمی شامل اساتید دانشگاهی آگاه به موضوع پژوهش، مدیران و کارشناسان فدراسیون بسکتبال ایران و همچنین برخی مدیران باشگاه های حرفه ای فعال در ورزش بسکتبال بود. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردی. به منظور تجزیه و تحلیل داده های پژوهش حاضر از کدگذاری و همچنین آزمون معادلات ساختاری استفاده شد. کلیه روند تجزیه و تحلیل داده ها در نرم افزارهای SPSS نسخه 20، PLS نسخه 2 و Maxqda نسخه 2018 انجام شد. نتایج این پژوهش نشان داد که متغیرهای دانشی، قانونی-حقوقی، فنی، انسانی، سیاسی و ترویجی به عنوان شرایط زمینه ای نقش مهم و کلیدی در مسیر توسعه جغرافیای پول آفرینی در ورزش بسکتبال ایران دارد. نتایج پژوهش همچنین نشان داد که توسعه جغرافیای پول آفرینی در ورزش بسکتبال ایران دارای پیامدهای ورزشی، شغلی و مالی می باشد. با توجه به نتایج مدل تحقیق مشخص گردید که تمامی روابط موجود در مدل دارای میزان ضریب تی معناداری (تی بالاتر از ۹۶/۱) می باشد که نشان دهنده معنادار بودن تأثیر میان روابط می باشد. توجه به تعاملات بین بخشی ملی و بین المللی درروند ترویج ورزش بسکتبال و جذب سرمایه گذار و همچنین ایجاد حمایت های بیمه ای از فعالیت های تجاری ایجادشده در ورزش بسکتبال می تواند نقش مهمی در جهت توسعه جغرافیای پول آفرینی در بسکتبال ایران دارد.

در یک تقسیم بندی کلی، اقتصاد هر کشور را می توان به دو بخش قانونی و غیرقانونی تقسیم نمود. اقتصاد غیرقانونی دربرگیرنده بسیاری از فعالیت هایی است که مورد تأیید و قبول جامعه و مقامات دولتی و قضائی نمی باشند. با در نظر گرفتن این موضوع که اقتصاد غیرقانونی در عین ناآشکار بودن می تواند از پتانسیل سرمایه ای بالائی برخوردار باشد که اگر چنین پتانسیلی به سمت اقتصاد قانونی سوق داده شود، می توان با اتکاء به قابلیت های جامعه در چارچوب قوانین حقوقی و همچنین بهره گیری صحیح از منابع و عوامل تولید، حرکت به سمت رشد اقتصادی معقول و پایدار را تسریع و تسهیل نمود. در این راستا برای بررسی مدل تحقیق، ابتدا پایایی متغیرهای موجود را توسط آزمون دیکی فولر تعمیم یافته مورد بررسی قرار داده و سپس به کمک مدل خود توضیح برداری با وقفه های گسترده  و الگوی تصحیح خطا حجم اقتصاد غیرقانونی بررسی شده و همچنین با به کارگیری آزمون جوهانسن جوسیلیوس بردارهای همگرایی را تعیین و اثر تکانه های وارده بر بردارهای هم انباشتگی، بحث و تجزیه و تحلیل می شود. نتایج حاصله نشان می دهند که اقتصاد غیرقانونی در ایران تحت تأثیر متغیرهای رشد اقتصادی، محدودیت های تجاری، نرخ بیکاری، بار مالیاتی و شاخص قیمت مصرف کننده می باشد.

پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی ارتباطی عوامل مؤثر بر توسعه جغرافیای پول آفرینی در ورزش بسکتبال ایران اجرا گردید. روش پژوهش حاضر آمیخته (کیفی-کمی) بود. جامعه آماری پژوهش شامل نخبگان در حوزه پژوهش بودند که بدین منظور تعداد 13 نفر بر حسب روش نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه پژوهش مشخص گردیدند. ابزار گردآوری پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته و مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. روایی پرسشنامه با توجه به نظر خبرگان مورد بررسی قرار گرفت. همچنین پایایی این پرسشنامه با استفاده از روش محاسبه آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار گرفت (84/0= α). در قسمت تجزیه و تحلیل کمی پژوهش، از روش دیمتل استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که 6 عامل کلی شامل دانشی، قانونی-حقوقی، فنی، انسانی، سیاسی و ترویجی به عنوان عوامل مؤثر بر توسعه جغرافیای پول آفرینی در ورزش بسکتبال ایران مشخص گردید. با توجه به نتایج مشخص گردید که عوامل دانشی (802/1=اثر شبکه)، فنی (459/0= اثر شبکه) و انسانی (172/0=اثرشبکه) به عنوان عوامل علی مشخص گردید. از این رو توجه به عوامل دانشی، فنی و انسانی ضمن شکل گیری سایر عوامل سبب می گردد تا جغرافیای پول آفرینی در ورزش بسکتبال ایران توسعه یابد.