علی اکبر حدادی هرندی

از آنجا که تحول دیجیتال به عنوان پدیده ای جدید در عصر حاضر به برتری فناورانه و راهبردی سازمان ها منجر می شود، در پژوهش حاضر با استفاده از مرور نظام مند ادبیات پژوهش و نظریه داده بنیاد و نرم افزار MAXQDA10 اجزاء و ابعاد بلوغ تحول دیجیتال در ایران شناسایی شده است. جامعه اطلاعاتی تحقیق حاضر، تحقیقاتی است که در بازه زمانی 1398 تا 1400 در ایران انجام شده است که در مرحله اولیه جستجو در پایگاه های علمی داخلی (ایرانداک، سیویلیکا، SID ، ISC و ...) 204 مقاله استخراج و پس از غربال گری های مختلف تعداد 16 مقاله به عنوان منبع نهایی تحقیق انتخاب شد. پس از تجزیه وتحلیل اطلاعات و طی مراحل مختلف کدگذاری باز، محوری و انتخابی تعداد 467 کد اولیه، 219 کد ثانویه، 37 مفهوم، 11 مقوله و 3 بعد کلان به دست آمد. نتایج نشان داد، مدل بلوغ تحول دیجیتال دارای سه بعد کلان و یازده مقوله، زیرساخت ها (شامل زیرساخت های مدیریتی، فنی، انسانی و فرهنگی)، رهبری تحول دیجیتال (شامل نقشه راه، حکمرانی، سازمان دهی و منابع دیجیتال) و مدیریت ارشد دیجیتال (شامل طرح ریزی و هدایت دیجیتال، هماهنگی و اقدامات دیجیتال و پایش محیطی و شبکه سازی دیجیتال) است. در نهایت، به منظور اعتبارسنجی کدگذاری های انجام شده از روش توافق دو کدگذار با استفاده از ضریب کاپا بهره گرفته شد و مقدار آن برابر با 62/0 به دست آمد که بیش از مقدار آستانه 6/0 آن بود و حاکی از اعتبار قابل قبول مدل مفهومی ارائه شده است. همچنین با نظرسنجی از خبرگان، اعتبارسنجی کدگذاری ها و میزان تأثیرگذاری معیارها نسبت به یکدیگر در مدل مفهومی پژوهش، تأیید شد. بر اساس نظرسنجی خبرگان میانگین نمرات معیارها نسبت به یکدیگر بین 1/2 تا 5/3 به دست آمد که بیش از میانگین نمره 2 (میانگین طیف نمره دهی 0 تا 4) بود و بیانگر اعتبار قابل قبول مدل ارائه شده است.

بروز مشکلات عدیده در زنجیره تامین جهانی، باعث گردیده تحول دیجیتال در صنایع غذایی تسریع گردد اما بررسی مطالعات بیانگر این است نرخ نوآوری و استفاده از فناوری های نوین در صنایع غذایی و آشامیدنی ایران سرعت پایینی دارد و مطالعات اندکی در این حوزه انجام شده است. پژوهش حاضر باهدف کاهش شکاف مطالعات انجام شده است. بدین منظور برای شناسایی و اویت بندی معیارهای بلوغ قابلیت تحول دیجیتال، مدل مفهومی هرندی و همکاران(2022)، به عنوان مدل پایه انتخاب شد. همچنین برای اولین بار از تکنیک DANP فازی جهت استخراج، تعیین اوزان و الویت بندی معیارها و زیر معیارهای بلوغ تحول دیجیتال در این صنعت استفاده شد. این رویکرد روابط متقابل پیچیده در طراحی نقشه روابط شبکه ابعاد تحول دیجیتال را نیز توسعه داد. نتایج نشان داد در بین صنایع منتخب استان تهران، معیار زیرساخت ها، مدیریت ارشد دیجیتال و معیار رهبری تحویل دیجیتال، به ترتیب در رتبه اول تا سوم قرارگرفتند. همچنین معیارهای رهبری و مدیریت ارشد دیجیتال به عنوان معیارهای تاثیرگذار بر زیرساخت ها خصوصا فرهنگ دیجیتال هستند. زیر معیارهای زیرساخت های انسانی، مدیریتی و فنی نیز جزو زیرمعیارهای تاثیر گذار و علت هستند. همچنین در بین معیارهای مدیریت ارشد دیجیتال زیرمعیار های طرح ریزی و هدایت دیجیتال و پایش محیطی و شبکه سازی دیجیتال جنبه معلول و هماهنگی و اقدامات دیجیتال جنبه علت دارد. در بین معیارهای رهبری تحول دیجیتال، تنها زیرمعیار منابع دیجیتال از نوع معلول و مابقی زیرمعیارها از نوع علت هستند.