مریم ماهی

آثار هنری خلق شده توسط شهدا و ایثارگران در دوره دفاع مقدس به عنوان اسناد با ارزش موزه ای نگاهی ویژه می طلبید تا مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. مقاله پیش رو، با هدف مطالعه میان موردی 60 اثر از آثار هنری موزه شهدای تبریز با رویکرد علمی، تخصصی و هنری در نظر دارد با بررسی نحوه شکل گیری این آثار به تبیین ارزش ها و مفاهیم نقوش آن بپردازد و میزان تأثیرگذاری شرایط جنگ بر نوع و کیفیت آثار خلق شده را از طریق بررسی تکنیک و محتوای آن مورد تحلیل قرار دهد. مقاله با روش تحقیق مطالعه موردی (توصیفی و تحلیل محتوا)، کتابخانه ای و ابزار مشاهده عمیق در میدان صورت گرفته است. با تحلیل محتوای آثار مذکور مشخص شد که آثار با ارزش های مادی معنوی در مضامین متنوع ارزشی، اعتقادی، فرهنگی، ملی و تاریخی، اسنادی و اجتماعی هویت یافته و ضروری است شرایط مطلوب نگهداری هر یک از آثار مهیّا گردد.

در پی صیانت از ارزش های دفاع مقدس با راه اندازی موزه های شهدا، آثار به عنوان سند فرهنگی، بدون مطالعه و طراحی علمی، تنها جهت نمایش به موزه ها راه می یابد. این مقاله با رویکرد توصیفی تحلیلی و مطالعه بر روی بیش از 4000 شیء، سند و اثر باقی مانده از شهدا در موزه شهدای تبریز تلاش می نماید شناختی دقیق تر از ارزش های موجود در آثار شهدا ارائه نموده و در پی پاسخ به این سؤال است که ارزش های مؤثر در تعیین مبانی و روش حفظ و مرمت آثار شهدا کدام است؟ بر این اساس ضمن معرفی و تبیین ارزش های مهم به مسأله اصالت در آثار شهدا پرداخته و با هدفِ یافتن اصول و روش حفظ و مرمت این گونه آثار، به بررسی روابط ارزش ها و اصالت آثار شهدا با چگونگی حفاظت می پردازد و درنهایت روش حفاظت پیشگیرانه را به عنوان بهترین روش برخورد با آثار شهدا بر اساس ارزش های موردبحث پیشنهاد می کند.