علی لوافان

در جریان گردشگری فرهنگی جنبه های معنوی فرهنگ بومی و همچنین تبلور عینی آن به عنوان میراث فرهنگی از پارامترهای اساسی هستند که به شدت دارای اهمیت اقتصادی بوده و اطلاعات در آن به صورت دیداری منتقل می شود. وجود منابع فرهنگی و تاریخی فراوان و حائز اهمیت گردشگری فرهنگی تاریخی می تواند پایدارترین نوع گردشگری در ایران باشد. با وجود ظرفیت های بالای تاریخی و فرهنگی در ایران، متأسفانه با داشتن این همه امکانات کشور ایران نتوانسته است به جایگاه مطلوب خود در جهان دست پیدا کند؛ بنابراین برای ایجاد پایداری گردشگری فرهنگی بایستی ابعاد گوناگون اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، مدیریتی و محیط زیستی موردمطالعه قرار گیرد و از طریق شناخت این ابعاد می توان یک آسیب شناسی کلی که بتواند نقاط ضعف و آنچه که مانع از رسیدن جامعه به پایداری گردشگری فرهنگی گردد را شناخت و از طریق برطرف نمودن نقایص و ارائه راهکارهایی به منزل مقصود رسید. در این پژوهش با استفاده از پرسشنامه و تجزیه و تحلیل اطلاعات و بررسی فرضیات از روش معادلات ساختاری در نرم افزار Smart Pls3 و آزمون فریدمن در نرم افزار SPSS23 استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده های حاصل از پرسشنامه ها به صورت جداول رتبه بندی ارائه گردید. بر اساس نتایج پژوهش مشهود است که ازنظر پاسخ دهندگان گردشگری فرهنگی شاخص اجتماعی در اولویت اول، سپس شاخص اقتصادی در رتبه دوم، شاخص فرهنگی رتبه سوم، شاخص سیاسی رتبه چهارم، شاخص مدیریتی رتبه پنجم و شاخص زیست محیطی رتبه ششم را دارا می باشند.

گردشگری فرهنگی- تاریخی در ایران جایگاه بسیار مهمی دارد، آنچه گردشگران را مشتاق سفر و دیدار از ایران می کند آثار تاریخی و فرهنگی ملموس و ناملموس فراوان و بی همتای آن است. پایداری گردشگری فرهنگی تاریخی بسیار حائز اهمیت است و برای پایداری گردشگری فرهنگی، عوامل اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی، سیاسی، فرهنگی و مدیریتی شاخص های مؤثر و تأثیرگذار می باشند. این پژوهش که از نوع تحقیق کیفی- کمی بوده از تحقیق توصیفی (رویکرد اثبات گرایی) استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه خبرگان، مدیران، کارشناسان ارشد سازمان میراث فرهنگی و سازمان های مرتبط با صنعت گردشگری در شهرهای اصفهان، شهرکرد، شیراز، یاسوج، بوشهر و بندرعباس است که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 128 نفر با روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه آماری انتخاب شد. برای اندازه گیری روایی پرسشنامه ها از روش محتوایی و برای تعیین پایایی آن آلفای کرونباخ محاسبه گردید که مقدار آن برابر 0. 716 برآورد گردید. برای بررسی فرضیات از روش معادلات ساختاری در نرم افزار Smart Pls3 و آزمون فریدمن در نرم افزار SPSS23 استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد شاخص های بررسی شده در مدل شامل عوامل اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی، سیاسی، فرهنگی و مدیریتی بر توسعه گردشگری پایدار فرهنگی به طور معنی دار تأثیر دارد. که به ترتیب عامل اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و سپس مدیریتی دارای اولویت می باشد و عامل زیست محیطی تأثیری در گردشگری پایدار فرهنگی ندارد.