محمد امیری (محمدزاده)

 کلام وحی به عنوان مهم ترین و جامع ترین سند و منبع درک حقایق و واقعیت های سعادت آفرین در عرصه های گوناگون به خصوص در باره ی مدیریت، ظرفیت ها و ظرافت های عظیمی دارد. در منطق قرآن از جمله اهداف اساسی بعث پیامبران، تزکیه و هدایت انسان ها در جهت صلاح و فلاح و مدیریت، مطلوب زندگی دانسته شده است. با بررسی گزاره های وحیانی این حقیقت به خوبی آشکار می شود که هر سوره ای از قرآن حاوی پیام ها و مؤلفه های در باره ی مدیریت و جهت دهی زندگی به سوی سعادت دنیوی و اخروی است. از آنجا که گستردگی مباحث و مسائل مدیریتی فراتر از طرح آن در این پژوهش می باشد، تنها مؤلفه های مدیریتی سوره ی نمل با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی و شیوه ی استنطاقی شهید صدر به کنکاش گرفته شده است. ره آوردها و برآیندها معلوم می دارد که سوره نمل حاوی اصول، مبانی و شیوه های مدیریتی بوده و از آموزه های آن، توصیه ها و تجویزهای زیادی از جمله در باره ی ارزش های بنیادی، تکریم سرمایه ی انسانی با نظرخواهی و مشاوره جوی، ارزیابی عملکردها و داشتن نظام نظارت با هدف ایجاد رقابت سالم و رعایت شایسته سالاری برای رشد متوازن و رسیدن به بهره وری مادی و معنوی است.

تدبر شاه کلید درهای بسته ی معرفت و مهم ترین عامل برای شناسایی ضعف ها و تقویت قوت ها و تدوین برنامه های مناسب جهت رشد و همسوسازی خواسته های منابع انسانی با اهداف سازمانی است. مدیران و سازمان ها با توجه به رسالت و اهدافی که دارند نیازمند منابع مالی، مادی، فناوری و انسانی بوده و باید از همه ی سرمایه ها به شکل بهینه استفاده کنند؛ اما پیشرفت علوم در دهه های اخیر روشن ساخته که جهت تداوم حیات سازمان ها، رفع نیازها و رسیدن به بهره وری ارزشمندترین سرمایه منابع انسانی است. پژوهش حاضر، باهدف تبیین و درک رابطه ی تدبر با رضایت مندی سرمایه ی انسانی از روزنه ی آموزه های وحیانی با روش توصیفی از نوع همبستگی و باهدف کاربردی و ماهیت نظریه پردازی داده بنیاد سامان یافته است. بر اساس راهبرد GT نخست 138 مضمون مرتبط با موضوع از گزاره های دینی استخراج، سپس در فرایند کدگذاری منجر به ادغام مفاهیم مشترک و شکل گیری مقوله های فرعی و دسته بندی محوری شده است. یافته های تحقیق نشان دهنده ی جایگاه بی مانند تدبر در کسب رضایت مندی کارکنان است. همچنین روشن شد که تدبر با مدیریت عقلایی رابطه ی مستقیم دارد و مدیران با اندیشه ورزی می توانند عوامل مؤثر، متغیرهای زمینه ساز و متغیرهای بازدارنده را شناسایی و نتایج آن ها را پیش بینی کنند.

موضوع یا کاربرد اوّلی علوم انسانی درباره انسان است، بنابراین عنصر محوری همه ی علوم انسانی را معرفت انسان تشکیل می دهد. قرآن کریم، معجزه ی جاوید پیامبر خاتم (ص) و دارای ویژگی های جامعیت و جهانی بوده و ازاین رو با دقت ورزی مبانی علوم از کلام وحی قابل کشف و تبیین است. در حوزه ی علوم انسانی هر دیدگاه بر مجموعه ای از مبانی خاص استوار است و با توجه به اینکه این بنیادها از یک سو نقش اساسی در بینش ها، گرایش ها، رفتارها، هنجارها و تحولات اساسی دارند و از سوی دیگر ابتناء علوم انسانی غربی بر مادی گرایی بوده و با مبانی توحیدی سازگاری ندارند در این پژوهش آموزه های وحیانی با تأکید بر نظریه آیت الله جوادی آمل با روش توصیفی – تحلیلی به منظور برداشتن گامی در راستای ترویج علوم انسانی اسلامی به بررسی گرفته شده است. یافته ها تحقیق نشان می دهد که مبانی علوم انسانی غربی در روش شناختی بر تجربه و اصالت الحس، در هستی شناختی بر سکولاریسم، در معرفت شناختی بر پوزیتیویسم، در انسان شناختی بر اومانیسم و در ارزش شناختی بر لیبرالیسم استوار است. همچنین مشخص شد که دیدگاه آیت الله جوادی آملی به این رهنمون است که علم اگر علم و ره آورد یقین و طمأنینه باشد (نه حدس و فرضیه) حتماً اسلامی است ولی ازآنجاکه مبانى علوم انسانى غربى مبتنی بر قول به شبح و محکوم به شکاکیت و سفسطه می باشد متعارض با دیدگاه قرآن است. ازنظر این عالم فرزانه با دقت ورزی مبانی تمامی علوم در قرآن یافت می شود. قرآن از روش های حسی، عقلی، نقلی و وحیانی سخن گفته و هستی شناسی جامع تنها با جهان بینی توحیدی ممکن است، منبع معرفت شناختی عقل و نقل است، انسان شناسی صحیح محصول جهان بینی توحیدی و برآیند معرفت شناختی وحیانی است و قرآن در ارزش شناختی، عنایت خاص بر شناخت ارزش های بنیادی و معنوی دارد.