علی محجوب

یکی از مهم ترین موضوعات مطالعاتی حوزه مدیریت منابع انسانی در دهه های اخیر، مطالعه روی ارتباط میان شیوه های مدیریت منابع انسانی با پیامدهای عملکردی است. اهمیت این دسته از مطالعه ها آن قدر زیاد است که از جنبه خُرد و کلان و از تأثیر اقتباس شیوه های مدیریت منابع انسانی بر افزایش عملکرد تا فلسفه وجودی واحد منابع انسانی و ماهیت فعالیت های آن را در بر می گیرد. با وجود این، دسته ای از پژوهش ها به صورت علمی به انتقاد نسبت به پژوهش های حوزه مطالعاتی مذکور پرداخته و یافته های غالب آنان را به صورت جدی مورد سؤال قرار داده اند. انتقادهای ذکر شده اغلب جنبه های روش شناختی پژوهش های پیشین را در بر می گیرد. نظر به اهمیت موضوع و نبود پژوهشی در راستای معرفی و جمع بندی آن انتقادها، در پژوهش حاضر در دو فاز، نخست با استفاده از رویکرد «تلفیق ترکیبی تحقیقات» که یکی از رویکردهای روش فراترکیب محسوب می شود، با مطالعه، جمع بندی و تلخیص 40 مقاله انتقادی معتبر درزمینه مذکور، نقشه راهنمای پنج بخشی ای برای معرفی انتقاد های مطرح شده در خصوص پژوهش های حوزه مدیریت منابع انسانی- عملکرد ارائه و تشریح شده است. برای سنجش روایی پژوهش از پرسش های استاندارد «برنامه مهارت های ارزیابی حیاتی، استفاده و در راستای سنجش پایایی پژوهش نیز از شاخص کاپای کوهن در نرم افزار SPSS استفاده شد که با مقدار 762/0 پایایی تأیید شدند. در فاز دوم پژوهش نیز، موارد یافته شده از فاز نخست پژوهش با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی اولویت بندی شدند.

زمینه و هدف: نقش مدیران صف در تحقق ارتباط شیوه های مدیریت منابع انسانی با عملکرد، حیاتی و انکارناپذیر است. در پژوهش های پیشین، به خصوصیت های این نقش در کشور به اندازه کافی توجه نشده است. در این پژوهش برای نخستین بار تلاش شده است تا با استفاده از مدل نظری و روشی جدید در جامعه آماری شرکت ملی پخش فراورده های نفتی، به بررسی عمیق تر نقش مدیران صف در مدل جعبه سیاه منابع انسانی پرداخته شود و ضمن شناسایی چالش های آنان در مسیر تحقق انتظارات عملکردی، به اولویت بندی میزان اهمیت هر یک از چالش ها اقدام شود. روش: پژوهش حاضر با دو روش و در دو مرحله مجزا اجرا شده است. نخست، به کمک روش فراترکیب با رویکرد «ترکیب تلفیقی تحقیقات» و با مطالعه و کُدگذاری علمی و روش مند 243 مقاله معتبر پیشین، به شناسایی و دسته بندی چالش های عملکردی مدیران صف در جعبه سیاه مدیریت منابع انسانی پرداخته شد. دوم، با استفاده از روش کمّی تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و بر اساس نیاز شرکت ملی پخش فراورده های نفتی، به اولویت بندی چالش های شناسایی شده در گام نخست پژوهش اقدام شد. یافته ها: مرحله شناسایی چالش های عملکردی مدیران صف، به توصیف و توضیح عوامل متعددی انجامید که در نهایت، همه عوامل در پنج گروه کلی دسته بندی شدند. در مرحله اولویت بندی اهمیت چالش ها نیز «حمایت مدیران ارشد و مدیران منابع انسانی» مهم ترین چالش تشخیص داده شد و به ترتیب «توانایی، دانش و مهارت» و «تعهد به مدیریت افراد» در رتبه های دوم و سوم قرار گرفتند و «ابهام در نقش و اولویت های متعارض» و «حجم کار» به طور مشترک اهمیت کمتری داشتند. نتیجه گیری: در صورت ناکامی مدیران صف در  ایفای نقش مؤثر بر ارتباط با وظایف محوله حوزه منابع انسانی، امکان شکست کلیه تلاش ها برای به کارگیری شیوه های مدیریت منابع انسانی و متعاقب آن، هدررفت منابع سازمانی بسیار زیاد خواهد بود. بنابراین، مدیران و تصمیم سازان سازمانی باید ضمن در نظر گرفتن چالش های عملکردی مدیران صف، به راه کارهای غلبه بر آنان به طور ویژه ای توجه کنند. در انتها نیز ضمن بحث و بررسی یافته ها، به توصیف مسیرهایی پرداخته شده است که بررسی آنها در پژوهش های بعدی لازم است.

سرمایه گذاری و هزینه در آموزش و توسعه کارکنان زمانی توجیه پذیر است که آموزش ها متعاقباً توسط افراد در کارشان به کار گرفته شده و منجر به بهبود عملکرد فرد و سازمان شوند. در این زمینه، «انتقال آموزش» به یکی از مهم ترین دغدغه های متخصصان و پژوهشگران عرصه آموزش سازمانی تبدیل شده است. علی رغم تلاش های متعدد پژوهش های پیشین در توصیف شرایط علّی و عوامل مؤثر بر تحقق آن، دانش موجود در این خصوص پراکنده و گسیخته بوده، و خلاء ترکیب یافته های پژوهشی از آن در قالب مدلی یکپارچه در ادبیات این حوزه به چشم می خورد. نظر به وجود داده های ثانویه کافی در ادبیات این حوزه، در پژوهش حاضر محققان با مطالعه روش مند یافته های 69 مقاله پیشین و با استفاده از روش فراترکیب به ترکیب و یکپارچه سازی یافته های مرتبط و پراکنده در میان مجلات تخصصی سه رشته مدیریت، روانشناسی و تکنولوژی آموزشی پرداختند، که درنهایت به ارائه مدلی سه سطحی و میان رشته ای از عوامل مؤثر بر انتقال آموزش در سازمان ها انجامید. به دلیل ادغام تمامی داده های ثانویه در دسترس مرتبط این حوزه، انتظار می رود یافته های این پژوهش، سنگ بنای مناسبی برای تحقیقات آتی مرتبط بوده و اشتباهات بالقوه ناشی از رویکردهای اجرایی و پژوهشی تک بعدی نسبت به این مفهوم چندبعدی را تا حد قابل توجهی کاهش دهد. در انتها نیز پس از بحث و بررسی یافته ها، پیشنهاداتی در خصوص مسیرهای آتی پژوهشی مورد نیاز ارائه شده است.

 هدف این پژوهش، بررسی تأثیر فلات شغلی بر رضایت شغلی و تعهد سازمانی کارکنان با استفاده از روش همبستگی است.در این پژوهش فلات شغلی را  به عنوان متغیر مستقل و رضایت شغلی و تعهد سازمانی را به عنوان متغیرهای وابسته مورد بررسی قرار داده ایم. جامعه آماری پژوهش، شامل کارکنان آتش نشانی استان آذربایجان شرقی می باشد که در سال 1396 با استفاده از روش نمونه گیری احتمالی ساده، از مجموع تعداد 135 نفر، به وسیله فرمول کوکران 100 نفر از آن ها به عنوان نمونه انتخاب شدند. در این پژوهش از سه پرسشنامه استاندارد استفاده شده است که برای دستیابی به اعتبار پرسشنامه ها از روایی محتوایی استفاده گردید و پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 886/0 به دست آمد که مورد تأیید قرار گرفت. همچنین در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و LISREL و آزمون های ضریب همبستگی اسپیرمن، رگرسیون خطی و روش آنالیز واریانس (ANOVA) استفاده شده است.نتایج پژوهش نشان می دهد که در مجموع فلات شغلی بر رضایت شغلی و تعهد سازمانی کارکنان آتش نشانی استان آذربایجان شرقی تأثیر منفی دارد.

مقدمه و هدف پژوهش: هدف اصلی این تحقیق بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی بر یادگیری سازمانی و اشتراک گذاری دانش توسط دبیران دبیرستان های شهرستان میانه می باشد و سؤال اصلی در این پژوهش این است که آیا فرهنگ سازمانی بر یادگیری سازمانی و اشتراک گذاری دانش توسط دبیران دبیرستان های شهرستان میانه مؤثر می باشد؟ روش پژوهش: روش پژوهش کاربردی-توصیفی و از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری پژوهش در سال 1393 شامل 411 نفر از دبیران بودند که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 200 نفر و از طریق نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب رگرسیون خطی و روش آنالیز واریانس (ANOVA)و آزمون فریدمن استفاده شده است. در این پژوهش برای دستیابی به اعتبار پرسشنامه ها از روایی محتوایی استفاده گردید و پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 801/0 به دست آمد. نتیجه گیری و یافته ها: نتایج نشان می دهد که فرهنگ سازمانی با ضریب 742/0 بر یادگیری سازمانی و با ضریب 799/0 بر اشتراک گذاری دانش توسط دبیران دبیرستان های شهرستان میانه تأثیر مثبتی دارد. بر اساس نتایج آزمون فریدمن بیشترین میزان تأثیر بر یادگیری سازمانی و اشتراک گذاری دانش توسط دبیران به ترتیب رسالت، درگیر شدن در کار، انطباق پذیری و سازگاری می باشد. بنابراین دستاورد کلی پژوهش بر این نکته دلالت دارد که فرهنگ سازمانی تأثیر مهم و تعیین کننده ای بر یادگیری سازمانی و اشتراک گذاری دانش میان دبیران دارد و ضرورت توجه به نقش فرهنگ در سازمان های دانشی را بیش از پیش نمایان می سازد.بنابراین دستاورد کلی پژوهش بر این نکته دلالت دارد که فرهنگ سازمانی تأثیر مهم و تعیین کننده ای بر یادگیری سازمانی و اشتراک گذاری دانش میان دبیران دارد و ضرورت توجه به نقش فرهنگ در سازمان های دانشی را بیش از پیش نمایان می سازد.  

هدف این پژوهش، بررسی کامیابی فراخود و تأثیر آن بر انگیزش و عملکرد کارکنان شرکت ملی گاز ایران در راستای افزایش انگیزش و بهبود عملکرد آنان است. نظر به اهمیت زیاد ادراک های اشخاص و نقش بسزای آن در انگیزش و متعاقباً عملکرد افراد در سازمان، در تحقیق حاضر سعی کردیم تأثیر یکی از این عوامل ذهنی و ادراکی مهم- که کمتر در حوزه سازمان بررسی شده است- را مطالعه کنیم. روش پژوهش، توصیفی- همبستگی است. در این کار، کامیابی فراخود را به عنوان متغیر مستقل و انگیزش و عملکرد را به عنوان متغیرهای وابسته بررسی کردیم. از جامعه آماری 150 نفری کارکنان ستادی شرکت ملی گاز ایران در سال 1391، به وسیله فرمول کوکران و از طریق نمونه گیری تصادفی، حجم نمونه 110 نفری ساده انتخاب شد. برای دستیابی به اعتبار پرسشنامه، از روایی محتوایی و روایی سازه استفاده کردیم. پایایی به دست آمده با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، 941/0 بود که تأیید شد. همچنین در این پژوهش برای آزمودن فرضیه ها از رگرسیون خطی و ضریب همبستگی اسپیرمن و برای تعیین برازش متغیرها از مدل معادله های ساختاری استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که کامیابی فراخود با ضریب 885/0 بر انگیزش و عملکرد کارکنان شرکت ملی گاز ایران تأثیر مثبتی دارد.