شجاعت پورصدیقی

گسترش استفاده از شبکه های مجازی، بر ابعاد مختلف زندگی انسان ها تأثیرات مختلفی داشته است. یکی از مهم ترین عرصه هایی که لازم است اثرات این فضا بر آن بررسی شود، حوزه روابط اجتماعی انسان هاست. هدف از انجام این تحقیق، تبیین جامعه شناختی تأثیر فضای مجازی بر بی تفاوتی اجتماعی است. این تحقیق با روش کمی و به شیوه پیمایشی انجام شده است. در این تحقیق، 375 نفر دانشجو از بین 5385 نفر دانشجوی دانشگاه یاسوج به عنوان نمونه آماری بررسی شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه بوده است که با توجه به محدودیت های ناشی از بیماری کووید 19 به صورت آنلاین جمع آوری شدند. یافته ها نشان دادند میانگین بی تفاوتی دانشجویان به میزان (103.95) پایین تر از سطح میانگین طیف به میزان (111) است و در سطح جامعه آماری دانشجویان در سطحی بالاتر از متوسط، نسبت به شرایط جامعه حساس هستند. همچنین علیرغم اینکه بیشتر از سطح متوسط طیف از شبکه های اجتماعی استفاده می کنند ولی استفاده فعال آنها از این شبکه ها نهایتا در سطح متوسط هست. هرچند به طور کلی بین میزان زمان استفاده از شبکه های مجازی با میزان بی تفاوتی رابطه مثبتی وجود دارد ولی بیشترین میزان بی تفاوتی ناشی از استفاده از شبکه های مجازی با هداف سرگرمی است. مقایسه ها نشان دادند میزان بی تفاوتی اجتماعی در بین مردان و شاغلین کمتر از زنان و دانشجویان بیکار است. همچنین میزان بی تفاوتی اجتماعی بین دانشجویان کارشناسی با مقاطع بالاتر و نیز دانشجویان علوم انسانی با سایر رشته های دانشگاهی معنادار هست. برآورد رگرسیونی متغیرهای تحقیق نشان داد حدود 17.5 درصد از تغییرات بی تفاوتی اجتماعی ناشی از استفاده از شبکه های اجتماعی است. در مجموع، یافته های این تحقیق نشان داد حضور در شبکه های مجازی و استفاده از آنها هرچند می تواند به تغییر در بعد شناختی و عاطفی افراد منجر شود ولی در عرصه کنش منجر به تغییرات چندانی نمی شود و این خطر را به همراه دارد که در فضای عمل، بین زندگی واقعی و مجازی افراد شکاف ایجاد شود. 

سرمایهی اجتماعی را میتوان به عنوان شالودهی توسعهی گردشگری به شمار آورد، که بدون شک، کنش جامعهی میزبان در تعامل با گردشگر تأثیر مهمی در رونق گردشگری دارد. با توجه به افزایش همهساله ورود گردشگر به شهر بابلسر، پژوهش حاضر به بررسی تأثیر سرمایهی اجتماعی افراد بر گرایش آنها نسبت به ورود گردشگر پرداخته است. روش این پژوهش پیمایشی است و با استفاده از فرمول کوکران تعداد 382 نفر به عنوان نمونه، تعیین و با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی از نوع طبقهای- چندمرحلهای انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامهی محققساخته بوده که برای تعیین اعتبار آن از اعتبار صوری و جهت تعیین پایایی از آلفای کرونباخ استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزارهای Spss و Amos در دو سطح آمار توصیفی (فراوانی و درصد) و آمار استنباطی (ضریب همبستگی و رگرسیون) استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که بین سرمایهی اجتماعی (با سه بُعد اعتماد، پیوند و مشارکت اجتماعی) شهروندان و گرایش آنها نسبت به ورود گردشگران رابطهی معناداری وجود دارد. مدل مسیر نشان داد که سرمایه اجتماعی 42 درصد از واریانس متغیر گرایش شهروندان نسبت به ورود گردشگران را تبیین میکند.

نتایج برخی تحقیقات، نشان دهنده تأثیر فنّاوریهای اطلاعاتی و ارتباطی در روابط خانوادگی اند. هدف این تحقیق، بررسی نقش فنّاوریهای ارتباطی و اطلاعاتی در برقراری صله رحم بین جوانان و اعضای خانواده است. به بیان دیگر، این پژوهش می کوشد نقش استفاده از فنّاوری های ارتباطی دیجیتال مانند رایانه، تلفن همراه، اینترنت و نظایر آنها را در برقراری صله رحم فیزیکی (برقراری ارتباطات رودررو) و صله رحم دیجیتالی (برقراری ارتباط با خویشاوندان از طریق فنّاوریهای ارتباطی) مطالعه کند. روش تحقیق از نوع پیمایش است و از پرسش نامه محقق ساخته برای گردآوری داده ها استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش شامل جوانان 15 تا 29 ساله شهر یاسوج بود که با استفاده از فرمول کوکران، 384 نفر از آنان از طریق نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. تجزیه وتحلیل داده ها به وسیله نرم افزار SPSS21 اجرا شد. نتایج تحقیق نشان می دهد، هرچه میزان استفاده از فنّاوریهای ارتباطی و اطلاعاتی افزایش یابد، میزان صله رحم از طریق ابزارهای ارتباطی دیجیتال هم تقویت می شود. بین استفاده از فنّاوریهای ارتباطی و اطلاعاتی و کمرنگ ترکردن صله رحم فیزیکی، رابطه معناداری وجود ندارد. به بیان دیگر، نتایج این پژوهش نه تنها نشان می دهند که این ابزارها به برقراری نوع جدیدی از صله رحم یعنی صله رحم دیجیتالی کمک می کنند، بلکه مدعی اند که استفاده از این فنّاوریها نقشی در کم کردن صله رحم فیزیکی ندارد.