رؤیا ایزددوست

احمد زکی ابو شادی (1892م) از شاعران پیشگام در زمینه گرایش به مکتب رمانتیک در ادبیات عربی به شمار می رود که علاوه بر اصول رمانتیک گاهی نیز به تجلّی درونمایه های تعلیمی در شعر همّت گماشت. او زاییده عصری است که تلاش برای رهایی از استعمار به صورت تمام عیار انجام می شد؛ از این رو پاره ای از پندهای اخلاقی و ارزش های انسانی را در قالب زیرساخت های درون متنی به تصویر کشید؛ با خواندن اشعار وی می توان از ویژگی های اشعار رمانتیک در جامعه عرب آگاه شد. منظور از شعر تعلیمی آن دسته از ابیاتی است که هدف سراینده آن آموزش ارزش های اخلاقی و باورهای انسانی باشد. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی قصد دارد نشان دهد که آموزه های تعلیمی این شاعر در چه حوزه ای و چگونه منعکس شد. مهم ترین نتایج حاکی از آن است که گزاره های اخلاقی مورد نظر او در مباحث دینی از طریق روابط بینامتنی و توصیفات زیبا مطرح شد در حالی که در بیان مسائل اجتماعی و سیاسی بیش از هر شگرد ادبی، به نمادپردازی گرایش داشت.

داستان برشی از رخدادهای زندگی واقعی یا خیالی در قفس خیال انگیز فکر نویسنده و شاعر است، فضای متمرکز ذهن ادیب ، این حوادث را از سرگردانی رهایی بخشیده تا روایت آنها با خواننده به اشتراک گزارده شود. داستان نویسی در دوران معاصر مخصوصا در شعرمورد اقبال بسیاری قرار گرفت. داستان نویسی مدرن در شعر به واکاوی داستان و ارتباط آن با درون مایه اثر یعنی احساسات، افکار، تخیلّات و رؤیاهای شاعر می پردازد. ابوشادی از پیشگامان شعر رومانتیک در کشور های عربی به خصوص مصر است که با تأسیس انجمن ادبی آپولو سهم بسزایی در تحوّل و پیشرفت شعر معاصر عرب داشته است. در داستان پردازی زکی ابوشادی در دیوانش، نقش شاعر به خوبی قابل لمس است؛ چرا که او اندیشه ها و شخصیّت ها و واقعیت های اجتماعی و سیاسی را با توصیف های زیبایش می آراید.در این پژوهش سعی شده با روش تحلیلی- توصیفی به بررسی این مطلب پرداخته شود که عناصر داستان چگونه باعث نظم، تداوم و چینش قسمت های مختلف اشعار رومانتیک زکی ابوشادی شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که شاعر با قرار دادن کانون روایت در شخصیت های حساس زندگی اش و کنار رفتن از صحنه، روایت داستان را واسطه ای قرار دهد تا خوانندگان از طریق تفسیر شعر در آن راه جویند. در داستان پردازی زکی ابوشادی، متمرکز بودن بر مضمون اجتماعی، سیاسی با نگاه وصفی و رومانتیک و دقیق به وضعیت جامعه، باعث نقاط قوت داستان او گردیده است.