مهرنوش خادمی

این مقاله بر اساس مبانی فلسفی و عرفانی (هستی شناسی، معرفت شناسی و انسان شناسی) شیخ اشراق (شهاب الدین سهروردی) و امام خمینی، در نگاه به مسئله رهبری در جامعه اسلامی نگاشته شده است. سهروردی با تلفیق نظریات عرفانی و فلسفی، اندیشه های حکمت خسروانی، نظریات ولایت در اندیشه شیعی و مفهوم انسان کامل، تلاش می کند مناسب ترین گزینه برای رهبری جامعه اسلامی را صورت بندی کند. امام خمینی نیز با تلفیق نظریات فقهی، فلسفی و عرفانی، اندیشه های کلامی در قالب بحث نبوت و امامت و مفهوم انسان کامل، مسئله رهبری جامعه در عصر غیبت را جستجو می کند. براین اساس، سؤال اصلی این نوشتار عبارت است از: تلاقی عرفان و سیاست چه تأثیری بر نگاه امام خمینی و سهروردی بر مفهوم حکمران جامعه اسلامی داشته است؟ دراین راستا، فرضیه چنین است که از تلاقی دو مفهوم «انسان کامل» و «قدرت» که به ترتیب دو مفهوم عرفانی و سیاسی می باشند مفاهیم «حکیم متأله» و «ولی فقیه» در اندیشه سهروردی و امام خمینی حاصل شده است. این مقاله با روش تطبیقی- توصیفی اشتراکات و افتراقات رویکرد این دو اندیشمند را مورد واکاوی قرار داده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که مفهوم حکمران جامعه اسلامی محل تلاقی دیدگاه های عرفانی و سیاسی دو اندیشمند است.

عارف کسی است که خداوند ذات، صفات، افعال و اعمالش را به او نشان دهد. عرفان حالتی است که از راه شهود حاصل می گردد، بنابراین عرفان حرکت انسان در باطن خودش به سمت خداوند است و این حرکت زمانی و مکانی نیست. سیاست عبارت است از مشی و روشی است برای اصلاح امور شخصی و اجتماعی، تا افراد با تدابیر اجتماعی و فردی به بهبود وضعیت اقتصادی، اجتماعی، مالی و نظامی بپردازند. با توجه به تعاریف فوق، در این مقاله نویسندگان به دنبال پاسخگویی به این پرسش هستند که آیا بین عرفان و سیاست رابطه ای وجود دارد؟ در پاسخ به این پرسش با دو گروه مواجه می شویم: گروه اول موافقان این رابطه هستند مانند امام خمینی، جوادی آملی، محمدتقی جعفری و گروه دوم مخالفان این رابطه هستند که می توان به سید جواد طباطبایی و عبدالکریم سروش اشاره کرد. امام خمینی بر اساس اسفار اربعه ملاصدرا نشان می دهد رابطه ای بین عرفان و سیاست و انقلاب وجود دارد.

زنان به عنوان نیمی از پیکر اجتماع در عرصه های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی نقش بسیار مهمی ایفا می کنند و برای رسیدن به این جایگاه باید به مرحله توانمندسازی خود برسند. هدف توانمندسازی کمک به افراد ضعیف است تا تلاش کنند بر ضعف های خود غلبه کنند، جنبه های مثبت زندگی شان را بهبود ببخشند و مهارت ها و توانایی هایشان را برای کنترل عاقلانه بر زندگی افزایش دهند و آن را در عمل اجرا کنند. در جامعه ایران نیز از قدیم تاکنون مسئله زنان مورد بحث بوده است. امام خمینی یکی از اندیشمندان مهم در این زمینه است. در این مقاله از چهارچوب نظری توماس اسپریگنز و بررسی جامعه موجود، جامعه مطلوب و راه حل به بررسی توانمندسازی زنان از نگاه امام خمینی پرداخته شده است. مهم ترین نتایج نشان می دهد که ایجاد حکومت اسلامی و اجرای واقعی قوانین و مقررات آن در جامعه موجب ایجاد زمینه های مناسب برای توانمندسازی و ایجاد جایگاه مناسبی برای زنان در جامعه می شود.

سرطان سینه یکی از مهم ترین و شایع ترین بیماری ها در زنان است که از هر 8 نفر زن یک نفر را مبتلا کرده و متاسفانه بیش از سایر سرطان ها باعث مرگ و میر زنان می شود. سرطان سینه شایع ترین علت مرگ زنان در محدوده سنی 33 تا 55 سالگی می باشد. هدف از پژوهش بررسی تاثیر طرحواره درمانی بر تاب آوری زنان مبتلا به سرطان سینه بود. از تعداد 15 نفر از زنان درمان شده به دلیل سرطان پستان که برای کنترل های پس از بهبودی به بیمارستان رضوی مشهد مراجعه می کردند برای این پژوهش دعوت به همکاری شده است. معیارهای همگونی شامل داشتن سن بین 25 تا 57 سال، وضعیت تاهل، حداقل تحصیلات دیپلم، وضعیت اشتغال و تعداد فرزندان بوده که بصورت نمونه گیری در دسترس و داوطلبانه انتخاب شدند. قبل از مداخله درمانی ابزار پژوهش (پیش آزمون) پرسش نامه تاب آوری کانر- دیویدسون توسط آزمودنی ها تکمیل گردید و بعد از مداخله درمانی 12جلسه ای به مدت 80 دقیقه به صورت هفتگی، ابزار پژوهش دوباره توسط آزمودنی ها تکمیل گردید (پس آزمون). در نهایت داده های به دست آمده با استفاده از آزمون t همبسته و روش تحلیل کواریانس چند متغیری مورد ارزیابی آماری قرار گرفت. پژوهش نشان داد که مداخلات مبتنی بر طرحواره درمانی درتاب آوری زنان مبتلا به سرطان سینه در تمامی خرده مقیاس ها به جز تاثیرات معنوی تفاوت معنادار (p<0.05) ایجاد کرده است. نتایج پژوهش شواهدی را پیشنهاد می کند که طرحواره درمانی روش درمانی مناسبی برای افزایش تاب آوری زنان مبتلا به سرطان سینه می باشد.