صیاد ایرانی هریس

هدف: فرونشست زمین مخاطره نامحسوسی است که بسیاری از شهرهای کشور از جمله شهر پیشوا را با چالش جدی مواجه کرده است. اهمیت موضوع فرونشست سبب شده تا در این پژوهش با استفاده از تصاویر راداری و روش سری زمانی SBAS، به ارزیابی میزان فرونشست در محدوده شهری و حاشیه شهری پیشوا در طی سال های ۲۰۲۰ تا ۲-۲۲ پرداخته شود.روش و داده: در این پژوهش به منظور دستیابی به اهداف موردنظر از تصاویر ماهواره لندست، تصاویر راداری سنتینل 1، اطلاعات مربوط به چاه های پیزومتری منطقه و اطلاعات کتابخانه ای به عنوان داده های تحقیق استفاده شده است. روش کار به این صورت بوده است که ابتدا با استفاده از تصاویر ماهواره ای، روند تغییرات کاربری اراضی منطقه ارزیابی شده است و سپس بر مبنای اطلاعات موجود، وضعیت افت منابع آب زیرزمینی منطقه بررسی شده است. در ادامه با استفاده روش سری زمانی SBAS، نرخ فرونشست منطقه محاسبه شده است.یافته ها: نتایج حاصله از این پژوهش نشان داده است که منطقه مورد مطالعه در طی دوره زمانی 2 ساله (۲۰۲۰ تا ۲۰۲۲) بین ۱۰۷ تا ۴۱۱ میلی متر فرونشست داشته است که بر این اساس می توان گفت که ماکزیمم فرونشست سالانه منطقه بیش از ۲۰ سانتی متر است. نتایج ارزیابی تغییرات کاربری اراضی منطقه نشان داده است که در طی دوره زمانی ۳۰ ساله (۱۹۹۱ تا ۲۰۲۱)، کاربری نواحی انسان ساخت از ۲/۲ به ۶/۹ کیلومترمربع افزایش یافته است و همچنین سطح چاه های پیزومتری منطقه با افت سالانه بیش از 1 متر مواجه شده اند.نتیجه گیری: با توجه به این که توسعه کاربری های انسان ساخت با افزایش فشار با سطح زمین همراه است و همچنین توسعه نواحی سکونتگاهی و صنعتی با افزایش استفاده از منابع آب زیرزمینی همراه است، بنابراین تغییرات کاربری های اراضی و افت منابع آب زیرزمینی در طی سال های اخیر، زمینه را برای وقوع فرونشست در منطقه فراهم آورده است.نوآوری، کاربرد نتایج: این تحقیق بر خلاف بسیاری از تحقیقات پیشین، علاوه بر برآورد نرخ فرونشست، به تحلیل عوامل مؤثر در وقوع فرونشست نیز پرداخته است. با توجه به دقت بالای روش مورد استفاده، از نتایج این تحقیق می توان جهت برنامه ریزی های مختلف عمرانی بهره گرفت.

مقوله عدم توازن جریان های سرمایه در بین مناطق مختلف جغرافیایی در جریان توسعه یافتگی، موجب ایجاد شکاف و تشدید نابرابری منطقه ای می شود که خود مانعی در مسیر توسعه و میل به توسعه نیافتگی است. بدین سان، پژوهش حاضر با هدف سنجش سطوح توسعه یافتگی شهرستان های استان کردستان و ارتباط آن با مخاطرات انسانی به بررسی این مهم پرداخت. این تحقیق از نوع کاربردی و به روش توصیفی تحلیلی بود. برای سنجش سطوح توسعه یافتگی از مجموعه داده های موجود در مرکز آمار استفاده شد. برای تعیین رتبه بندی شهرستان های استان کردستان از لحاظ سطوح توسعه یافتگی از روش ویکور، و تحلیل سلسله مراتبی استفاده گردید. یافته ها نشان داد به ترتیب شهرستان های کامیاران (1)، سنندج (211/0)، دهگلان (221/0)، بیجار (2549/0)، دیواندره (3425/0)، قروه (3483/0)، مریوان (3671/0)، سروآباد (4860/0)، سقز (6152/0)، بانه (9060/0) به ترتیب رتبه های 1 تا 10 را از لحاظ توسعه یافتگی به خود اختصاص دادند. در ارتباط با توسعه یافتگی و مخاطرات انسانی نتایج حاصل از اولویت بندی نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها و همچنین ارزیابی حاصل از ماتریس ارزیابی عوامل درونی و بیرونی نشان می دهد که در جدول نقاط قوت S1 یعنی بهره گیری از ظرفیت های زیرساختی، اقتصادی در افزایش شاخص های توسعه در جدول نقاط ضعف W1 یعنی افزایش ناپایداری اجتماعی در شهرستان به دلیل افزایش بیکاری، فقر و اعتیاد، در زمینه عوامل فرصت ها O1 یعنی بوجود آمدن حس مشارکت و همدلی در بین مردم جهت گسترش توسعه شهر و در زمینه تهدیدها نیز T4 یعنی ایجاد فقر بالاترین وزن را به خود اختصاص دادند.

مطالعه در مورد علل و عوامل تأثیرگذار توزیع غیرمنطقی امکانات برای از بین بردن و یا حداقل کاهش نابرابری های ناحیه ای امری ضروری و بسیار مهم است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و بر پایه منابع کتابخانه ای - پیمایشی و با رویکرد کاربردی است. پژوهش حاضر با 59 شاخص در 4بخش بهداشتی و درمانی، اقتصادی، زیربنایی، آموزشی و فرهنگی با استفاده از دو روش موریس و تاکسونومی عددی به درجه بندی توسعه یافتگی شهرستان های استان اردبیل پرداخته شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که عدم تعادل و ناهمگنی در بین شهرستان های استان وجود دارد به طوری که همه شهرستان ها در شاخص تلفیقی موریس در2 سطح نیمه برخوردار و محروم قرار گرفته اند و اردبیل رتبه اول را به خود اختصاص داده است و سرعین تنها شهرستان محروم استان بوده است در شاخص تلفیقی تاکسونومی نیز شهرستان ها در3سطح برخوردار، نیمه برخوردار و محروم قرار گرفته اند در این روش نیز اردبیل در بین شهرستان های برخوردار رتبه ی اول را کسب کرده است و نیر تنها شهرستان محروم استان بوده است. لذا این تفاوت نه تنها در بین شهرستان های استان زیاد است بلکه اختلاف قابل ملاحظه ای با دیگر مناطق کشور دارد که لزوم توجه جدی و برنامه ریزی های هدفمند و منطبق بر قابلیت های استان را درجهت توسعه متوازن و یکپارچه را می طلبد.

جایگاه و تأثیر سلسله مراتبی شهرهای کوچک در شبکه شهری منطقه می تواند موجب توزیع متعادل جمعیت و جلوگیری از تمرکز آن گردد. شهرهای کوچک باعث ایجاد زمینه های مختلف اقتصادی و اجتماعی در حوزه محلی شده و به تبع آن کاهش مهاجرت ها و تغییر جهت آنها از نواحی و کانون های شهری بزرگ تر را در پی خواهد داشت. همچنین این شهرها با ایفای نقش بازار مرکزی حوزه نفوذ روستایی، ضمن ارائه خدمات؛ محرک مهمی در تقویت و استحکام اقتصادی نواحی روستایی پیرامون قلمداد می شوند. هدف این مقاله بررسی عملکرد شهرهای کوچک در توسعه فضایی استان آذربایجان شرقی است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی بوده و برای بررسی نقش شهرها از مدل های کمی استفاده شده است. مدل های جمعیتی نشان می دهد که شهرهای کوچک استان از توان کشش پذیری جمعیتی برخوردار بوده است. همچنین مدل های اقتصادی حاکی از آن است که در بیشتر این شهرها بخش خدمات بیشترین میزان اشتغال را به خود اختصاص داده است. شهرهای کوچک استان در طی دوره 85 1375 در بخش صنعت رشد نسبتاً بالایی را نشان می دهند. مدل هایی چون ضریب آنتروپی، تغییر سهم حکایت از آن دارد که بدون احتساب شهرهای کوچک روند تعادل افزایش یافته و با احتساب آنها این عدم تعادل به سوی متعادل شدن سوق پیدا می کند.

هدف توسعه فعال نمودن نقش تولیدی روستا،درآمدزایی واشتغال آفرینی باحفظ محیط زیست برای روستاییان میباشد.در این راستا پروژه های اعتبارات راهکاری عملی برای به حرکت درآمدن منابع اقتصادی واجتماعی است اعتبارات بهسازی مسکن همسو با اهدافی چون احداث مسکن مقاوم، تأمین مسکن متناسب با نیاز روستاییان،حفظ هویت و سیمای عمومی روستاها و نظایر اینها به روستاییان پرداخت میشود. این تحقیق به بررسی نقش اعتبارات بهسازی با رویکرد بهسازی مسکن روستایی در توسعه روستایی در دهستان ابرغان میپردازد. برای این منظور185 نفر از بین گیرندگان وام و اعتبارات مسکن از طریق پرسشنامه و مصاحبه جمع آوری گردید و در نهایت فرضیات نیز از طریق آزمون t تک نمونه ای و اسپیرمن به مورد تحلیل گذاشته شد. برای سنجش ﺗﺄثیر عوامل در نظر گرفته شده بر اشتغال غیرکشاورزی از آزمون فریدمن و جهت نشان دادن میزان این ﺗﺄثیرات از رگرسیون چند متغیره استفاده گردید. نتایج نشان میدهد که اعتبارات بهسازی باعث توانمندی جمعیت روستایی دهستان ابرغان و ایجاد اشتغال و افزایش درآمد گردیده است، همچنین بین اعتبارات بهسازی و ایجاد فالیتهای جنبی و تثبیت جمعیت در نواحی روستایی رابطه معناداری وجود دارد بنابراین پرداخت اعتبارات مسکن، ضمن ایجاد توانمندی و رضایتمندی روستاییان در ماندگاری و تثبیت جمعیت در روستاها نیز موثر است.

بررسی برابری در توزیع فضایی خدمات و امکانات شهری، از مهم ترین موضوعات در مطالعات شهری به شمار می آید. عدالت فضایی از مباحثی است که در سال های اخیر در میان جغرافی دانان و برنامه ریزان اهمیت ویژه ای یافته است. از آنجا که خدمات شهری ساختاردهنده شکل و ماهیت کالبدی، اجتماعی و فضایی شهر است؛ بی عدالتی در نحوه توزیع آن، تأثیر جبران ناپذیری بر ساختار و ماهیت شهر می گذارد. یکی از دلایل بروز مسائل ناشی از شهرنشینی و شهرگرایی، کم توجهی یا بی توجهی به آثار عدالت فضایی در کشورهاست. مقاله حاضر به تحلیل فضایی توزیع خدمات و پراکنش آن در بین محلات شهر اهر می پردازد. روش مطالعه، تحلیلی و توصیفی و روش های گردآوری داده های پژوهش، ترکیبی از روش های اسنادی و میدانی و پیمایشی است. فرضیه های این تحقیق بر این موضوعات استوار است که خدمات شهری موجود در سطح شهر مطابق با نیازهای ساکنان نیست و تشدید مهاجرت باعث توزیع نامتعادل خدمات شده است. همچنین بیشترین خدمات شهری در بخش قدیمی و مرکز شهر استقرار یافته است. بدین منظور در ابتدا کمبود و اختلاف از سرانه های استاندارد را برای خدمات عمومی محاسبه کرده و سپس شعاع فضایی مطلوب آن را در محیط GIS ترسیم کرده ایم و با توجه به تعداد خدمات مستقرشده در محلات و نواحی، آن ها را از لحاظ دسترسی به این کاربری ها مشخص کرده ایم و سپس آن ها را در گروه های برخوردار یا غیربرخوردار دسته بندی کرده ایم. در پایان کار به این نتیجه رسیدیم که اولاً خدمات عمومی در نواحی چهارگانه شهر با کمبود مواجه است و ثانیاً به صورت نامتوازن توزیع شده اند.

مخاطرات محیطی و بحران های بوم شناسی برآیند تعامل متغیرهای محیطی و محیط زیستی، اقتصادی، فرهنگی و حتی سیاسی هستند. تحقق شاخص های توسعه پایدار در مقیاس های مختلف بین المللی، ملی و محلی قابل اعمال است. این امر در قالب مقیاس بین المللی، ضرورت ارتباط بین المللی را می طلبد. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و بر پایه مطالعات کتابخانه ا ی و میدانی است. در این پژوهش جمع آوری داده ها (در سال 1396) از طریق پرکردن پرسشنامه و مصاحبه رو در رو با مردم با حجم 384 نفر بوده و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام گرفته است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که در آزمون T-Tes t حکمروایی شایسته استان مازندران دارای امتیاز 78/2 است و در حد متوسط به پایین است، همچنین از میان شاخص های مربوط به حکمروایی شایسته در ارتیاط با تأثیر مخاطرات انسانی و طبیعی بر روی شاخص های توسعه پایدار که به طور بارز شامل شاخص های محیط زیستی، اقتصادی و اجتماعی است، شاخص های عدالت و برابری و مشارکت در استان مازندران نسبت به سایر شاخص ها وضعیت بهتری را نشان می دهد و شاخص های شفافیت، و پاسخگویی و قانون محوری از دید مردم کم تر از حد متوسط ارزیابی شده اند و از این حیث دارای وضعیت مناسبی نیستند.

گردشگری شهری یکی از ابزارها و راهبردهای توسعه پایدار شهرها به شمار می رود و در این میان گردشگران خارجی و بازار و نقاضای گردشگری در توسعه گردشگری شهرها اهمیت بسیاری دارد. بر همین اساس است که برنامه ریزان شهری همواره به دنبال برنامه ریزی و اولویت بندی سرمایه های شهری، شناخت تقاضای گردشگری و مدل های توسعه گردشگری خارجی در شهرها بودند. ضرورت توسعه مطلوب گردشگری خارجی تبریز، شناخت عوامل موثر، تقاضای گردشگری خارجی شهر و ارائه مدل مطلوب توسعه گردشگری شهری است. بنابراین هدف اصلی پژوهش، ارائه مدل پیشنهادی مطلوب برای توسعه گردشگری خارجی در شهر تبریز می باشد. برای این منظور ابتدا از طریق روش تحلیل محتوای کیفی استقرایی و با داده های حاصل از مردم، گردشگران داخلی و خارجی، کارشناسان و مشاهدات میدانی، مقوله ها و عوامل اصلی موثر بر گردشگری خارجی شهر تبریز شناسایی شد و سپس با تکمیل پرسشنامه از 221 گردشگر خارجی، تقاضای گردشگری بررسی شد. نتایج نشان می دهد که تقاضای گردشگری در شهر تبریز دارای کشش پذیری بالایی است و توان های گردشگری و امنیت بالا و برنامه های تازه در کنار رقبای گردشگری، چالش های شهری و ضعف حفاظت و مسائل قومی و نژادی در شکل گیری سیستم گردشگری خارجی تبریز، نقش آفرین هستند. در نهایت مدل مطلوب توسعه گردشگری در این شهر بر پایه گردشگران چند کارکردی، آژانس های چند منظوره، فرهنگ سازی گردشگری، تجربه های گردشگری، رقبای گردشگری، مدیریت یکپارچه گردشگری، تطبیق محصول – بازار گردشگری، نوآوری و کارآفرینی و پیوندهای قومی و فرهنگی طرح ریزی و ارائه شده است

گردشگران خارجی و تقاضای گردشگری در توسعه گردشگری شهرها اهمیت بسیاری دارد. بر همین اساس است که برنامه ریزان و مدیران شهری همواره به دنبال سنجش تقاضای گردشگری و شناخت عوامل و مقوله های موثر بر آن بوده و اقدام به شناسایی و اولویت بندی این عوامل کردند تا در چارچوب این امر، برنامه ریزی لازم را بر پایه هر گروه و خوشه از عوامل تاثیرگذار در تقاضای گردشگری خارجی انجام دهند. شهر تبریز با داشتن سرمایه های گردشگری مختلف، یکی از مقصدهای گردشگری برای گردشگران خارجی به شمار می رود. ضرورت توسعه بهینه گردشگری خارجی شهر تبریز، شناخت عوامل موثر بر تقاضای گردشگری خارجی شهر و خوشه بندی و اولویت بندی آن است. بنابراین هدف اصلی پژوهش، خوشه بندی عوامل موثر بر تقاضای گردشگری خارجی در شهر تبریز به منظور برنامه ریزی راهبردی آتی می باشد. برای این منظور از طریق روش های کتابخانه ای و میدانی، مجموعه عوامل موثر بر تقاضای گردشگری تبریز، شناسایی شده و پس از ارزیابی میزان این عوامل از طریق 221 گردشگر خارجی ورودی به شهر تبریز که نمونه آماری حاصل از فرمول کوکران در این پژوهش بودند، مورد ارزیابی قرار گرفت