ناصر اژدری فام

هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت توسعه دانش، شناسایی خوشه های موضوعی اصلی، تحولات مفهومی و بازیگران کلیدی در حوزه رباتیک آموزشی می باشد. روش تحقیق در پژوهش حاضر از حیث هدف کاربردی و از لحاظ روش شناسی پژوهشی کمی است و به روش مرور سیستماتیک انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، 248پژوهش پس از انجام غربالگری بین سال های 2010 تا کنون می باشد. برای تجزیه و تحلیل از نرم افزارVOSviewer استفاده شد. بر اساس یافته های پژوهش در حوزه های اصلی مورد مطالعه در ربات های آموزشی از سال 2010 تا کنون محور های مطالعاتی ربات های آموزشی، فناوری آموزشی و توسعه تفکر محاسباتی، مطالعاتی که به تاثیرات ربات های آموزشی بر روی دانش اموزان و همچنین دانش اموزان استثنائی ، محیط تعاملی، کارایی و بهره وری، دستاوردهای دانشی و برنامه تحصیلی متمرکز بوده است. در مورد تحول زمانی، یافته های پژوهش نشان داد، اولویت ها و موضوعات تحقیق در طول زمان تکامل یافته اند و مفاهیم کلیدی مانند یادگیری، خلاقیت و تاثیرات ربات های آموزش در طول زمان تکرار شده اند. در حوزه همکاری های بین سازمانی نیز یافته های پژوهش نشان داد میزان این همکاری ها بسیار پایین بوده و حوزه مطالعاتی مورد نظر از ادبیات پراکنده ای برخوردار می باشد که بیشتر از از ادبیات علمی امریکا و اتحادیه اروپا تاثیر پذیرفته است. در جمع بندی از یافته های پژوهش می توان اشاره داشت این حوزه مطالعاتی در سال های اخیر رشد پر شتابی داشته و بنظر می رسد در سالهای آتی و با گسترش فناوری های نوین در حوزه رباتیک، و گسترش هوش مصنوعی بیش از پیش مورد توجه رشته های علوم تربیتی و سایر رشته ها و اثرگذار در فرآیندهای آموزشی آنها قرار گیرد.

پژوهش با هدف طراحی و اعتباریابی الگوی برنامه درسی مبتنی بر یادگیری همراه با تأکید بر الگوی اکر در آموزش عالی انجام پذیرفت. بنابراین پژوهش، از نوع آمیخته(کمی - کیفی) بود. بدین منظور در بخش سنتزپژوهی برای بررسی پیشینه پژوهش و جمع آوری داده های متناسب با هدف پژوهش از منابع موجود در پایان نامه ها، کتابخانه، طرح های پژوهشی و مقالات موجود در پایگاه های اطلاعات داخل کشور و خارج کشور استفاده شد. کلیدواژگان مورد استفاده برای جستجو شامل یادگیری همراه، برنامه درسی مبتنی بر یادگیری همراه، آموزش از دور، آموزش مجازی، یادگیری مبتنی بر وب، آموزش برخط و الگوی اکر در آموزش عالی بود. روند بررسی مقالات و اسناد به ترتیب شامل؛ کل مطالعات مرتبط با کلید واژه ها 48 مورد، حذف مقالات نامرتبط پس از بررسی عناوین9 مورد، بنابراین در این پژوهش 39 سند بررسی گردید. در بخش دوم، داده های مورد نظر از طریق مصاحبه به شکل نیمه ساختاری و با استفاده از یادداشت برداری گردآوری شد. در بخش کمی (پیمایشی) برای اعتباریابی، پرسشنامه ها بین 267 نفر و با روش نمونه گیری هدفمند پخش شدند. پس از گردآوری داده ها، یافته ها و نتایج پژوهش ها به تفکیک استخراج و مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. بر این اساس نتایج نشان از آن دارد که 10 مولفه و 102 شاخص که به ترتیب برای مولفه منطق و چرایی 14شاخص، اهداف 8 شاخص، محتوی و سازماندهی14 شاخص، فعالیت های یادگیری 9 شاخص، نقش معلم 15 شاخص، مواد و منابع 15 شاخص، گروه بندی 7 شاخص، مکان 6 شاخص، زمان 4 شاخص و سنجش و ارزشیابی 10شاخص استخراج شد. در گام آخر با استفاده از مدل معادلات ساختاری اعتبارسنجی الگوی برنامه درسی مبتنی بر یادگیری همراه با تأکید بر الگوی اکر در آموزش عالی انجام که نتایج حاکی از وجود برازش مدل دارد. 

پژوهش با هدف سنتزپژوهی برنامه درسی مبتنی بر یادگیری همراه با تأکید بر الگوی اکر در آموزش عالی انجام پذیرفته است. بر این اساس پژوهش، از نوع سنتزپژوهی بود. بدین منظور برای بررسی پیشینه پژوهش و جمع آوری داده های متناسب با هدف پژوهش از منابع موجود در پایان نامه ها، کتابخانه، طرح های پژوهشی و مقالات موجود در پایگاه های اطلاعات داخل کشور و خارج کشور استفاده شد. کلیدواژگان مورد استفاده برای جستجو شامل برنامه درسی، یادگیری همراه، برنامه درسی مبتنی بر یادگیری همراه، آموزش از دور، آموزش مجازی، یادگیری مبتنی بر وب، آموزش برخط، الگوی اکر در آموزش عالی بود. در روند بررسی مقالات و اسناد به ترتیب، 48 مورد مطالعه مرتبط با کلیدواژه ها به دست آمد که پس از بررسی عناوین 9 مورد  مقاله نامرتبط حذف شد؛ بنابراین در این پژوهش 39 مورد، بررسی شد. پس از گردآوری داده ها، یافته ها و نتایج پژوهش ها به تفکیک استخراج و مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که برنامه درسی مبتنی بر یادگیری همراه با تأکید بر الگوی اکر دارای 10 مولفه و 82 شاخص است که به ترتیب برای مؤلفه منطق و چرایی 25 شاخص، اهداف 7 شاخص، فعالیت های یادگیری 9 شاخص، نقش معلم 3 شاخص، مواد و منابع 13 شاخص، گروه بندی 3 شاخص، مکان 3 شاخص، زمان 2 شاخص و سنجش و ارزشیابی 8 شاخص استخراج شده است. براساس نتایج مؤلفه منطق و چرایی بیشترین شاخص و مؤلفه زمان کمترین شاخص را به خود اختصاص داده است.