سعید رحیمی پور

مقایسه ی عرضی آثار هنری اخیرا مورد توجه محققان قرار گرفته است. در این مقاله موضوع آرزوی داشتن زندگی آرمانی در موضوعات داستان در آثار برگزیده چینوا آچه به و غلامسحین ساعدی مورد بررسی قرار گرفت. آچه به، راه رسیدن به رستگاری را در پایان دادن به استعمارگری غرب، نجات وطن، برگشتن به رسم و رسومات و فرهنگ اصیل آفریقا می داند؛ ساعدی راه رسیدن به زندگی آرمانی را در سکوت و آرامش زندگی روستایی و خلاصی از مشکلات و گرفتاری های زندگی مدرن و رهایی از مشکلات روحی و روانی می یابد. هر دو نویسنده در انتخاب شخصیت های داستان و صحنه پردازی ها در مسیر اهداف هنری خود، وجوه مشترک زیادی دارند. در این مقاله، دو بازیگر نقش اصلی داستان، ایده ها و اسیده ال ها، طرز فکر و تفکرات آن ها از هستی و آرزوهای آرمانی و شیوه انتخاب صحنه و تاثیر پذیری آنها از جهت گیریهای سیاسی و اجتماعی تجزیه و تحلیل و تشابه آنها مشخص شد.

شعر حافظ به سبب ویژگی های خاص ساختاری و تنیدگی منحصر به فرد واژگانی اش برای هر خواننده ای همیشه تازه و شاداب جلوه می کند؛ منشوری است که از هر طرف که خواننده به آن بنگرد به خواننده نگریسته و در یک کلام بازتاب همیشه بیدار تحولات روح آدمی است. آن چه برای حافظ بیش از هر چیز دیگری اهمیت دارد شاعری است، با تمام لوازم و امکانات و در نهایت دغدغه هایش. این نگرش به شعر در کنار تسلط مثال زدنی او به زیر و بم و فنون بلاغی، شعر او را گاهی تا حد اعجاز پیش می برد؛ گواه این مدعا نکته های نغزی است که بعد از قریب به هفتصد سال همچنان از شعر او حاصل می شود. در این میان آن گونه که شایسته ی نام حافظ است به مباحث زیبایی شناختی شعر او پرداخته نشده است. با توجه به نگرش ویژه ی فرمالیست های روسی به مقوله ی «شکل» در آثار ادبی و بررسی وجوه هنری یک اثر ادبی از این رهگذار و البته توجه خاص حافظ به شکل و ساختار خلق غزلیاتش، نویسنده ی این مقاله با روش تحلیل محتوایی بیت: «مرغ کم حوصله را گو غم خود خور که بر او رحم آن کس که نهد دام چه خواهد بودن» را با تکیه بر آرای صورت گرایان روسی بررسی کرده و این نتیجه به دست آمده که اگرچه از دیدگاه فرمالیسم ها «صورت» یک قطعه ی ادبی در کانون توجه قرار داد، اما توجه به ظرایف این شیوه در درک و انتقال مفهوم یک شعر می تواند کمک شایانی به خواننده داشته باشد

پژوهش حاضر با هدف تحلیل رمان های انگلیسی زبان شامل: رمان کشتن پرنده مقدس هارپر لی و الیور تویست چارلز دیکنز وتأثیر آن ها بر حقوق کودک می باشد .در این مقاله از روش پژوهش تحلیلی-استنتاجی استفاده شده است. نخست، کودک و شرایط وی به عنوان یکی از کاراکترهای اصلی دو رمان ذکر شده مورد تحلیل قرار گرفت و سپس از قاب کنوانسیون حقوق کودک به شکل گیری کنوانسیون و تأثیر از چنین فعالیت های ادبی و تأثیر متقابل آن بر شرایط کودکان مورد استنتاج قرار گرفت. ضمن بررسی دیدگاه های هردو نویسنده از نظر شخصی و مکتبی، در حوزه ادبی دامنه تحقیق به دو عنصر رمان، یعنی شخصیت پردازی و فضا سازی محدود گردید. تحلیل ها نشان داد که در رمان هارپر لی، کودک راوی مشکلات بزرگسالان که خود نیز قربانی بالقوه آن شرایط در آینده است و در رمان الیور تویست،کودک و شرایط او تم اصلی و محوری رمان می باشد. چنین انتخاب زاویه بیان نشان می دهد که هر دو نویسنده دغدغه حقوق کودکان را به سهم خود در مجامع علمی و ادبی و فهم عامه تجلی و روشن کرده اند که نقش آن ها را در به حرکت در آوردن موج های اجتماعی و انسان دوستی و شکل گیری کنوانسیون حقوق کودک نشان می دهد.

در هر برهه از زمان و در هر نقطه ای از جهان، روشنفکران به دنبال کشف ابدیت و آرمان های خود، جامعه و جهان آرمانی بوده اند. از این رو آن ها توجه خود را معطوف به آثار هنری و ادبیات نموده اند که کانون اصلی دغدغه های فکری و الهامات آن ها بوده است. یکی ار توجهات قبلی و فعلی انسان و اشتیاق دیرینه او دستیابی به مدینه فاضله و آرمانی بوده که تمام خصلت های خلقت او را در برگیرد. با توجه به مؤلفه های داستان مثل موضوع پردازی، صحنه پردازی و شخصیت پردازی، هدف از این مقاله نگرش تحلیلی به اثر برگزیده هوکسلی «دنیای شگفت انگیز نو» و اثر هارپر لی «کشتن مرغ مینا» است تا به این پرسش که آیا تشابهی یا وجه مشترکی بین این دو اثر با توجه به موضوع تحقیق وجود دارد یا خیر، پاسخ داده شود. همچنین، در این مقاله این حقیقت به وضوح نشان داده می شود که ادبیات و تکنیک های برجسته آن، حوزه وسیعی از هنر و علوم را در انعکاس و پیش بینی آینده بشر در جهان را در بر می گیرد.

ادبیات تطبیقی با کنار هم قرار دادن افراد، افکارو آثار، بستری برای روشنفکری فراتر از مرزهای یک ادبیات فراهم کرده است. دراین تحقیق دو اثر معرفی شده از دو نویسنده ،در دو نقطه دور از هم از منظر شخصیت پردازی و فضا سازی به عنوان دونوع از مهمترین عناصر رمان با هم مقایسه می شوند تا وجوه اشتراک و تفاوت های این دو از نظر موضوع آرمانشهر حیاتی و جلوه نمایی آن معرفی شوند. ساعدی با انتخاب شخصیتی گریزان از زندگی پر قیل و قال شهری به فضای داستان یعنی روستای تاتار خندان نقل مکان می کند و قهرمان هوکسلی از دنیای مرفه ساختگی به زندگی پر از مشقت واقعی بر می گردد. هر دو از منظر آرمانشهر زندگی و حیات پراز رنج روحی و دغدغه ی زندگی، برای حصول آرمانشهر زندگی خود در فضای بستر سازی شده قهرمانان ،داستانی خلق میکنند تا از این طریق تسخیر تم مورد نظر برایشان میسر شود.معرفی جلوه های ذهنی، مکانی و فلسفه حیاتی این شخصیت ها و فضای فیزیکی تلاش آن ها در کشمکش درونی و بیرونی و تجلی آنها در این دو رمان و توجیه آنها از منظر تئوری آشوب هدف این تحقیق بوده تا مشترکات تم، تفکر حیاتی و نحوه تلاش این دو نویسنده در قالب ژانر رمان پیش رو گذاشته و فضای نویسندگی داستان نویسان شرقی و غربی در کنار هم مقایسه شود. تحقیق، اتوپیای اجتماعی مشترک دو نویسنده از منظر دوالمان معرفی شده را بر حول لولای تئوری آشوب تایید و نشان می دهد