معصومه پوررجب

هدف اصلی این مقاله مروری بررسی عوامل اثرگذار بر فرسودگی شغلی در معلمان می باشد. جهت بررسی این عوامل ابتدا تحقیقات و مطالعات انجام شده در این زمینه موردبررسی قرار گرفت و سه دسته عوامل شامل: عوامل فردی، اجتماعی و اداری جمع آوری گردید. سپس ابعاد فرسودگی شغلی، شامل خستگی عاطفی، کاهش عملکرد شخصی و مسخ شخصیت موردبررسی واقع شد. همچنین استراتژی های ابقاء و نگهداری به سه دسته راهبردهای فردی، راهبردهای اداری و آموزش معلمان دسته بندی گردید. در انتها با توجه به نتایج تحقیقات صورت گرفته در این زمینه، راهکارهای عملی جهت کاهش و یا جلوگیری از فرسودگی شغلی ارائه گردیده است.

مدارس اصلی ترین نهاد تعلیم و تربیت قلمداد می گردند و عملکرد موفق این نهاد بدون حضور پررنگ و مشارکت همه جانبه والدین قابل تحقق نمی باشد. از سوی دیگر والدین اولین معلمان کودکان بشمار می آیند و اهمیت مشارکت آنان بر هیچ یک از متخصصان امر آموزش و پرورش و سیاستگذاران آموزشی پوشیده نیست. با توجه به اهمیت مشارکت اولیا در آموزش و پرورش، در این مقاله مروری سعی شده است تا نقش مشارکت والدین در دستیابی به اهداف آموزشی مورد بررسی قرار گیرد. از اینرو محققان این پژوهش، با جستجوی دقیق در منابع فارسی و لاتین و بررسی تحقیقات و پژوهش های داخلی و بین المللی بیست ساله اخیر سعی نموده اند عوامل موثر بر مشارکت والدین در امور مدرسه مشخص نمایند و این عوامل را در دو گروه عوامل تاثیر گذار و عوامل تاثیر پذیر دسته بندی نمایند. در انتها با توجه به یافته های این تحقیق، پیشنهاداتی جهت افزایش مشارکت بیشتر اولیاء در امور آموزشی و مدرسه در جهت بهبود عملکرد دانش آموزان ارائه گردیده است.

بیماری کووید-19 در عرض کمتر از چند هفته نگاه جهانی به آموزش را تغییر داد و نحوه ی آموزش به دانش آموزان در سراسر جهان را دستخوش تغییرات فراوان نمود. با گسترش این بیماری در سراسر آسیا، اروپا، خاورمیانه، استرالیا و ایالات متحده آمریکا، بسیاری از کشورها اقدامات سریع و قاطعی را برای کاهش توسعه همه گیر و همه جانبه ی آن انجام داده اند و مسئولان آموزشی از دانش آموزان درخواست کردند تا در خانه، آموزش را پیگیری نمایند. متولیان در مناطق درگیر به فراخور امکانات موجود، شروع به تدوین بسته های آموزشی از راه دور نمودند. در ایران و در استان اصفهان، با استفاده از سامانه جامع منابع سازمانی ( ERP ) و تجهیز و راه اندازی استودیوهای کروماکی و real از همان ابتدای شیوع این بیماری، به تدوین محتوای آموزشی با توجه به بودجه بندی کتب درسی پرداخت، تا به شعار « آموزش تعطیل نیست » جامه عمل بپوشاند. در این مقاله ضمن بررسی ویژگی ها و ساختار ERP سعی گردیده است گوشه ای از تلاش های اداره کل آموزش وپرورش این استان در امر آموزش از راه دور، نشان داده شود. در پایان با توجه به امکانات موجود و پیش بینی شرایط آینده، را ارائه پیشنهاداتی در این زمینه می پردازد.

هدف از این پژوهش بررسی تاثیر آموزش داستان های اجتماعی به شیوه ایفای نقش بر رفتارهای سازشی و عزت نفس کودکان کم توان ذهنی آموزش پذیر بوده است. روش پژوهش به شیوه آزمایشی و با طرح پیش آزمون-پس آزمون باگروه کنترل اجرا گردید. جامعه ی مورد مطالعه، تمامی دانش آموزان کم توان ذهنی آموزش پذیر مدارس شهرستان لردگان در سال تحصیلی 97-96را در برداشته و نمونه آماری شامل 30 دانش آموز بود. همچنین برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری چند مرحله ای و تصادفی ساده استفاده شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل: پرسشنامه رفتارسازشی وایلند، پرسشنامه عزت نفس روزنبرگ و داستان های اجتماعی محقق ساخته می باشد. داده های عددی با استفاده ازتحلیل کواریانس چند متغیری تحلیل گردیده و نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که تحلیل کوواریانس در متغیر عزت نفس (001/0 >p) معنی دار بوده و تحلیل کواریانس در متغییر رفتار سازشی ( 001/0 >p) نیز معنادار بوده است. همچنین تفاوت بین عملکرد دانش آموزان کم توان ذهنی در دو گروه آزمایش و کنترل در تمام خرده مهارت های رفتار سازشی (اجتماعی بودن – ارتباط – جابه جایی وحرکت مسائل شغلی – خودرهبری – خودیاری در پوشیدن – خودیاری در خوردن – خودیاری عمومی) معنادار بوده است. بر اساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که شرکت دانش آموزان جامعه هدف درجلسات آموزشی داستان های اجتماعی، میزان عزت نفس آنان را افزایش و مشکلات سازشی آنان را کاهش می دهد.

یکی از مهارت هایی که لازم است معلمان به آن مجهز باشند، مهارت های ارتباطی است که این مجموعه مهارت ها می تواند تأثیر بسیاری بر عملکرد حرف ه ای آنان گذارد. هدف از پژوهش کیفی حاضر، بررسی رابطه بین مهارت های ارتباطی و کیفیت زندگی دبیران شهرستان اصفهان است. جامعه آماری شامل 1400 نفر می باشد که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان حجم نمونه 300 نفر برآورد گردید. جهت جمع آوری داده ها از دو پرسشنامه کیفیت زندگی ( sf-36 ) و مهارت های ارتباطی بارتون استفاده گردید. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که تفاوت معناداری بین مهارت های ارتباطی در میان زنان و مردان وجود ندارد و همچنین وضعیت تا هل دبیران بر مهارت های ارتباطی تأثیرگذار نمی باشد، اما تفاوت معناداری بین مهارت های ارتباطی و سطح تحصیلات دبیران مشاهده گردید. همچنین، رابطه معناداری بین مهارت های ارتباطی و ابعاد هشت گانه کیفیت زندگی دبیران وجود دارد. در انتها راهکارهایی جهت افزایش استفاده از مهارت های ارتباطی در میان دبیران به منظور ارتقاء شاخص های کیفیت زندگی و اصلاح روند بر مبنای نتایج حاصل از پژوهش، ارائه گردیده است.

موضوع «شادی و شادمانی» در وجود آدمی، تاریخی به اندازه قدمت خود انسان دارد و مباحث مربوط به آن جزء کهن ترین مسائل بشری محسوب می شوند. روانشناسی جدید در سال های اخیر به دستاوردهای خوبی در زمینه «روانشناسی شادی» نائل گردیده است. «اصول چهارده گانه فوردایس» که محور بسیاری از تحقیقات و پژوهش های دانشگاهی با موضوع «شادمانی» قرارگرفته، یکی از اصلی ترین یافته ها در این زمینه است. کارگاه ها و دوره های آموزش شادی و نشاط نیز در میان برخی از آحاد جامعه در حال انجام است. نتایج پژوهش ها در این زمینه نشان داده که این دوره ها توانسته، از طریق آموزش شادمانی به افراد، اثرات مثبتی در کاهش آسیب های روانی، اجتماعی و حتی جسمی فراگیران داشته باشد. این مقاله، ضمن بررسی محتوای این اصول شادی بخش درصدد آن است تا مشخص کند چه ردپایی از آن را می توان در منابع و متون اسلامی یافت و در تربیت و اخلاق اسلامی تا چه حد بر محتوای این اصول، تأکید شده است.

هدف پژوهش حاضرتحلیلی بر اصالت «نظام اخلاق اسلامی»است.در اینپژوهش با روش توصیفی-تحلیلی، دیدگاه افرادی بررسی شده است که  منکر «نظام اخلاق اسلامی» شده اند. در این پژوهش، بر دیدگاه های منکران «نظام اخلاق اسلامی» و نیز اندیشمندان مسلمان برای تلفیق آراء فلاسفه یونان تاکید و بر روی دو کلیدواژه مهم این نظام، یعنی «فضیلت» و «عدالت» به عنوان دو مؤلفه مؤثر در تدوین ساختار نظام اخلاق اسلامی، تمرکز شده است. نتایج نشان داد که برخی از دلایل منکران نظام اخلاق اسلامی تا حدودی موجه است، ازجمله اینکه کتب اخلاقی در طول تاریخ تحت تأثیرآموزه های اخلاق یونان (بویژه افلاطون و ارسطو) قرار گرفته اند و این که عدالت ارسطویی بیشتر از نوع «عدالت اجتماعی» است که از «فرد» آغاز می شود و به تقسیم مواهب، درآمد، سود، قضاوت و داوری منجر می گردد. همچنین  آموزه های اخلاقی در آیات و روایات منسجم نیست و به صورت پراکنده است. با این وجود، همه این دلایل باعث نمی شود که تلاش ارزشمند اندیشمندانی همچون ابن مسکویه، خواجه نصیر طوسی، ملامهدی نراقی و ده ها اندیشمند دیگر را در تدوین نظام اخلاق اسلامی حاصل بی توجهی به داشته های بومی خود تلقی کنیم.