اسفندیار سپهوند

درس پژوهی یک رویکرد ساختار مند مطالعه توسعه و بهبود آموزش و یادگیری است به بیان دیگر یک چرخه پژوهشگری درباره یادگیری دانش آموزان است که به منظور یادگیری معلمان و اصلاح و بهبود آموزش اجرا می شود. روش تحقیق و آموزش درس پژوهی میتواند به عنوان ابزاری کارآمد جهت ایجاد توانایی مذکور در معلمان شود. پژوهش حاضر یک نمونه درس پژوهی است که در آن سعی بر انتقال تجربه گروه درس پژوهی خود به دیگر همکاران و دانشجو معلمان است.  متن حاضر درباره چگونگی تدریس درس عصر شکوفایی از کتاب درسی پایه دوازدهم انسانی به روش مناظره است. پس از کسب اطلاعات لازم در مورد درس مذکور، روش تدریس مناظره، اجرای دو طرح درس و اجرا و تدریس ودریافت بازخوردها و نقدهای گروه درس پژوهی، این درس پژوهی آماده و تدریس شد. نتایج به دست آمده پس از انجام فرایند درس پژوهی نشان داد که انجام این فرایند باعث  افزایش فعالیت دانش آموزان در کلاس درس شده است و دراجرای مجدد آگاهی دانش آموزان در مبحث  نسبت به اجرای شماره 1 افزایش داشته است وهمچنین این فرایند منجر به توسعه دانش حرفه ای معلمان شرکت کننده در تیم  درس پژوهی شده است. این مقاله می تواند مبنایی برای انجام درس پژوهی برای دانشجو معلمان و دبیران دانشگاه فرهنگیان باشد

این مقاله با هدف بررسی مفهوم و پیامدهای سایش اجتماعی و رابطه آن با دلبستگی شغلی کارکنان به روش پژوهش اسنادی- تحلیلی و توصیفی- همبستگی انجام گرفته است. علاوه بر منابع چاپی و الکترونیکی، از بین جامعه آماری کارکنان آموزش و پرورش ناحیه دو خرم آباد به روش نمونه گیری تصادفی نسبی تعداد 86  نفر، ابزارهای اندازه گیری را تکمیل نمودند. برای گردآوری داده ها از مقیاس های دلبستگی شغلی ادواردز و کیلپاتریک (1984) و سایش اجتماعی دافی و همکاران (2002)  و  برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شد. یافته ها بیانگر آن است که سایش اجتماعی شامل همه رفتارهای منفی است که در طول زمان از کارکنان صادر می شود  و باعث تضعیف توانایی های شخص می گردد. پیامدهای سایش اجتماعی عبارتند از: پیامدهای نگرشی، پیامدهای سلامت و بهزیستی و پیامدهای رفتاری. همچنین،  نتایج نشان داد: بین ابعاد سایش اجتماعی (سرپرست،  همکار) و دلبستگی شغلی رابطه منفی و معنی داری وجود دارد. هر دو بعد سایش اجتماعی قابلیت پیش بینی تغییرات دلبستگی شغلی را داشته و حدود 3/7 درصد واریانس نمرات را تبیین کرده اند.

یکی از مباحث اصلی در نظام آموزش و پرورش چگونگی تدریس دروس علوم انسانی است. لذا با توجه به این مسئله، یکی از دروسی که هویت سازی و همچنین، در تغییر نگرش انسان ها به محیط اجتماعی نقش قابل ملاحضه ایی دارد درس تاریخ است. این پژوهش با هدف، شناسایی تجارب تدریس معلمان پیشکسوت تاریخ و ارائه راهکارهایی برای تسریع وصول به اهداف آموزشی و بالا بردن سطح کیفی آموزش تاریخ انجام گرفته است.روش پژوهش،کیفی و از نوع پدیدارشناسی است. جمع آوری اطلاعات با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام و با روش کدگذاری موضوعی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. با توجه به یافته های پژوهش که طی کد گذاری های باز، محوری و انتخابی به دست آمدند دو محور اصلی در تدریس تاریخ نقش دارند.1) انتخاب بهترین فنون تدریس 2) چگونگی انجام فرایند آموزشی. در بخش اول، استفاده از روش های مختلف تدریس و کاربرد مهارت درآموزش تاریخ و در بخش دوم توجه به یادگیری اطلاعات و روحیات دانش آموزان در طول تدریس موثر بوده و موجب افزایش انگیزه دانش آموزان و معلمان نیز به نتایج مطلوب فرایند یاددهی و یادگیری دست پیدا می کنند.

هدف پژوهش حاضر، آزمون و مقایسه  مدل رابطه علی الگوهای ارتباط خانوادگی(گفت و شنود و همرنگی، فراشناخت و گرایش به تفکر انتقادی  با میانجی گری باورهای معرفت شناختی در دانش آموزان پسر  و دختر  پایه های  مختلف تحصیلی دبیرستانی( متوسطه اول و  دوم)  شهر اهواز بود.  جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان  پسر و دختر  دبیرستان های شهر اهواز بود که به روش نمونه گیری  خوشه ای تصادفی چند مرحله ای 808 نفر به عنوان نمونه از میان آن ها انتخاب شدند. در پژوهش حاضر پنج پرسشنامه،  یعنی الگوهای ارتباط خانوادگی کوئرنر و فیتزپاتریک (2002)، آگاهی های فراشناختی شرا و دنیسون (1994)، پرسشنامه  باورهای معرفت شناختی بیلس (2009) و پرسشنامه گرایش به تفکر انتقادی ریکتس (2003)  جهت جمع آوری داده ها مورداستفاده قرار گرفتند. ارزیابی مدل پیشنهادی از طریق  مدل سازی معادلات ساختاری و با استفاده  از  نرم افزارهای SPSS  و AMOS  ویراست 21 انجام گرفت. در این مدل،  رابطه گفت و شنود،  فراشناخت و باورهای معرفت شناختی با  گرایش به تفکر انتقادی مثبت و معنی دار بود.  همچنین،  رابطه همرنگی و گرایش به  تفکر انتقادی منفی و معنی دار بود.  شاخص های برازندگی نشان دادند که در کل نمونه مدل با داده ها برازش قابل قبول دارد.  فرضیه های غیر مستقیم با استفاده از روش بوت استراپ بررسی شدند و نتایج نشان داد  همه فرضیه های غیر مستقیم مورد تأیید می باشند.  همچنین، برای مقایسه مدل پایه های مختلف تحصیلی از روش تحلیل چند گروهی استفاده شد.  نتایج حاصل از مقایسه مدل ها  نشان داد سه مسیر در دانش آموزان دو پایه تحصیلی (سوم متوسطه اول  با سوم متوسطه دوم)  با هم تفاوت معنی دار داشتند.

این پژوهش با هدف بررسی و مقایسه ی سازگاری عاطفی، اجتماعی، آموزشی، خودتنظیمی و اضطراب امتحان دانش آموزان پسر تیزهوش و عادی شهر خرم آباد انجام شده است. جامعه آماری عبارت بودند از کلیه دانش آموزان پسر تیزهوش و عادی شهر خرم آباد که در سال تحصیلی 97-96 مشغول به تحصیل بودند، به روش نمونه گیری تصادفی ساده از بین دانش آموزان مدرسه استعدادهای درخشان شهر خرم آباد تعداد 206 نفر انتخاب و برابر با همین گروه به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای از بین مدارس عادی پسرانه شهر خرم آباد نیز تعداد 206 نفر انتخاب شدند. جهت سنجش متغیرهای تحقیق از پرسشنامه های سازگاری دانش آموزان سینها و سینگ، پرسشنامه خود تنظیمی در یادگیری دانش آموزان زیمرمن و مارتینز پونز و پرسشنامه اضطراب امتحان اهواز استفاده شد. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس چند راهه(مانوا) تحلیل شدند. نتایج نشان داد که دو گروه دانش آموزان تیزهوش و عادی از لحاظ سازگاری عاطفی، خودتنظیمی و اضطراب امتحان دارای تفاوت معنی داری می باشند ( p<0/05 ). با نگاهی به میانگین های گروه ها، نتایج حاکی از آن است که گروه دانش آموزان عادی از میزان سازگاری عاطفی بالاتر و اضطراب امتحان پایین تری برخوردارند، ولی دانش آموزان تیزهوش سازگاری عاطفی پایین تر و اضطراب امتحان بیشتری دارند، در متغیر خودتنظیمی دانش آموزان تیزهوش از میانگین بالاتری نسبت به دانش آموزان عادی برخوردارند( p<0/01 ). ولی بین سازگاری اجتماعی و آموزشی دو گروه تفاوت معنی داری به دست نیامد.

هدف از انجام پژوهش حاضر آزمون مدلعِلّی رابطه الگوهای ارتباط خانوادگی (گفت و شنود و همرنگی)، فراشناخت و ویژگی های شخصیتی باز بودن به تجربه و وجدانی بودن با گرایش به تفکرانتقادی با میانجی گری باورهای معرفت شناختی در دانش آموزان پسر پایه های مختلف تحصیلی دبیرستانی شهر اهواز بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پسر دبیرستانی شهر اهواز بود که به روش تصادفی چند مرحله ای 402 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. در این پژوهش از پنج پرسشنامه، الگوهای ارتباط خانوادگی کوئرنر و فیتزپاتریک، آگاهی های فراشناختی شرا و دنیسون، پرسشنامه پنج عاملی نئو، پرسشنامه باورهای معرفت شناختی بیلس و پرسشنامه گرایش به تفکر انتقادی ریکتس، جهت جمع آوری داده ها استفاده شد. ارزیابی مدل پیشنهادی با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری انجام گرفت. نتایج نشان داد که تمامی ضرایب مسیرهای بین متغیرها و گرایش به تفکرانتقادی معنی دار بودند. در این مدل، روابطه گفت و شنود، فراشناخت، ویژگی های شخصیتی وجدانی بودن و باز بودن به تجربه و باورهای معرفت شناختی با گرایش به تفکرانتقادی مثبت و معنی دار بود و رابطه همرنگی با گرایش به تفکرانتقادی نیز منفی و معنی دار بود. شاخص های برازندگی نشان دادند که مدل با داده ها برازش قابل قبولی دارد. نتایج ضرایب مسیرهای غیرمستقیم، با استفاده از روش بوت استراپ در برنامه ماکرو، نتایج نشان داد همه فرضیه های غیرمستقیم معنی دار می باشند.