افسانه جوربنیان

مطالعه حاضر با هدف تعیین نقش میانجی کمال­گرایی، عاطفه منفی در رابطه بین سیستم بازداری رفتاری و شدت نشانه‌های اختلال اضطراب اجتماعی انجام گرفت.طرح پژوهش حاضر به روش توصیفی و جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه تبریز در سال 1398 بود که به شیوه نمونه­گیری در دسترس تعداد 333 نفر انتخاب شدند. پرسشنامه­های اضطراب اجتماعی، سیستم­های مغزی بازداری و فعالسازی رفتاری (BIS/BAS) کارور و وایت، مقیاس چندبعدی کمالگرایی (MPS) و مقیاس عاطفه مثبت و عاطفه منفی (PANAS) بعنوان ابزارهای پژوهش مورد استفاده قرار گرفتند. داده‌ها با استفاده از روش مدل­یابی معادلات ساختاری مورد تجزیه‌و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که کمال گرایی و عاطفه منفی می­تواند رابطه بین سیستم بازداری رفتاری و نشانه‌های اختلال اضطراب اجتماعی را میانجی­گری کنند.یافته ها نشان می­دهد که کمال­گرایی و عاطفه منفی می توانند تأثیر سیستم بازداری رفتاری را بر اختلال اضطراب اجتماعی افزایش دهند

پیش زمینه و هدف: اضطراب اجتماعی اختلالی شایع و رنج آور است که ویژگی کلیدی آن ترس از ارزیابی و شرمندگی در موقعیت های اجتماعی و عملکرد است. مطالعه حاضر با هدف بررسی نقش میانجی نشخوار فکری در رابطه بین کانون توجه متمرکز بر خود و شدت نشانه های اختلال اضطراب اجتماعی انجام گرفت. مواد و روش کار: طرح پژوهش حاضر به روش توصیفی و جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه تبریز در سال 1398 بود که به شیوه نمونه گیری در دسترس تعداد 296 نفر انتخاب شدند. پرسشنامه های اضطراب اجتماعی کانور و همکاران (2000)، کانون توجه چامبلس و گلاس (1997) و نشخوار فکری هوکسما و مارو (1991) به عنوان ابزار پژوهش مورد استفاده قرار گرفت. داده ها با استفاده از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار)، آزمون ضریب همبستگی پیرسون و معادلات ساختاری مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: توجه معطوف به خود و نشخوار فکری با نشانه های اختلال اضطراب اجتماعی رابطه مستقیم و معناداری نشان داد. مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) نشان داد که نشخوار فکری می تواند رابطه بین توجه معطوف به خود و نشانه های اختلال اضطراب اجتماعی را میانجی گری کنند. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که نشخوار فکری می تواند بر رابطه توجه معطوف به خود و نشانه های اضطراب اجتماعی اثر داشته و بر شدت آن ها بیفزاید، بنابراین این یافته ها را می توان در امر مداخله بکار گرفت.

اختلال اضطراب اجتماعی یکی از شایع ترین اختلالات روانشناسی به شمار می رود. هدف از اجرای این پژوهش بررسی روابط ساختاری عوامل روانی- اجتماعی مؤثر بر اضطراب اجتماعی بوده است که در آن مؤلفه هایی همچون سبک والدگری مستبدانه، تنظیم هیجان، حساسیت اضطرابی، اجتناب رفتاری، حمایت اجتماعی ادراک شده و نشخوار ذهنی در قالب یک مدل مورد مطالعه قرار گرفته اند. مطالعه حاضر از نوع همبستگی با رویکرد تحلیل مسیر بود که در آن متغیرهای مورد مطالعه با اجرای پرسشنامه های علائم اضطراب اجتماعی، سبک های فرزند پروری، مقیاس دشواری در تنظیم هیجان، مقیاس حساسیت اضطرابی، مقیاس چندبعدی حمایت اجتماعی ادراک شده، مقیاس اجتناب شناختی رفتاری و مقیاس پاسخ های نشخواری روی 410 (210 دختر و 200 پسر) دانشجوی مشغول به تحصیل دانشگاه تبریز موردبررسی قرار گرفته اند و داده های به دست آمده از طریق نرم افزارهای آماری SPSS21 و AMOS23 تحلیل شدند. نتایج تحلیل ها نشان داد که اضطراب اجتماعی با درصد بالایی از معناداری (001/0>P) از سبک والدگری مستبدانه، ضعف در تنظیم هیجان و حساسیت اضطرابی اثر می پذیرد و بر احساس فقدان حمایت اجتماعی، اجتناب رفتاری و نشخوار ذهنی اثر می گذارد، همچنین احتساب شاخص های برازش مدل نهایی نشان از برازندگی مطلوب مدل مورد مطالعه داشت. طبق نتایج مشخص می شود که سبک والدگری مستبدانه به عنوان یک عامل زمینه ای تا چه اندازه می تواند به صورت مستقیم و غیرمستقیم پیامدهای مخرب کوتاه و بلندمدتی در زمینه های مربوط به تنظیم هیجان، حساسیت اضطرابی، رفتارهای اجتنابی، احساس حمایت اجتماعی و مهم تر از همه، اضطراب اجتماعی ایجاد نماید.

اهداف مطالعه حاضر به بررسی سهم هر یک از ابعاد نابهنجار شخصیتی معرفی شده در راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی- ویرایش پنجم، در پیش بینی ابعاد ناگویی هیجانی می پردازد. مواد و روش ها در سال تحصیلی 92-93، از بین دانش آموزان مقطع دبیرستان شهرستان رامسر، یک نمونه 250 نفری انتخاب شد که با استفاده از پرسشنامه شخصیت براساس DSM- 5 و مقیاس ناگویی هیجانی تورنتو مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده ها به وسیله نرم افزار آماری SPSS18 و به روش رگرسیون هم زمان مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها یافته ها حاکی از این بود که بین ناتوانی در شناسایی هیجان و عاطفه منفی (28/0r=)، مهارگسیختگی (20/0r=) و روان پریش خویی (16/0r=) روابط معنی داری وجود دارد. بین ناتوانی در توصیف هیجان با عاطفه منفی (19/0r=)، گسلش (14/0r=)، مهارگسیختگی (16/0r=) و روانپریش خویی (27/0r=) و همچنین بین تفکر عینی با تمام ابعاد نابهنجار شخصیت (عاطفه منفی منفی (74/0r=)، گسلش (59/0r=)، مخالفت ورزی (57/0r=)، مهار گسیختگی (51/0r=) و روانپریش خویی (56/0r=) رابطه مثبت و معنی دار (01/0>P) وجود دارد. این ابعاد شخصیتی می توانند عامل مؤثری در پیش بینی ناگویی هیجانی به شمار آیند. نتیجه گیری با توجه به همبستگی های به دست آمده بین ابعاد ناگویی هیجانی و ابعاد نابهنجار شخصیت، شایسته است هم آیندی این دو متغیر در فرایند سبب شناسی و درمان اختلال های شخصیتی و هیجانی، مورد توجه قرار گیرد.