فرهاد نامجو

هدف: هدف از پژوهش حاضر تدوین بسته آموزشی ارتقاء وضعیت روان شناختی فرزندان خانواده های شاهد و ایثارگر و مقایسه اثربخشی آن با درمان پردازش شناختی بر تحمل پریشانی و تنظیم شناختی هیجان آنان بود. روش پژوهش : روش پژوهش از نوع ترکیبی طرح اکتشافی متوالی و حاوی دو بعد کیفی و کمی بود. هدف بخش کیفی تعیین محتوا، ساختار و شکل نهایی بسته آموزش ارتقاء وضعیت روان شناختی فرزندان خانواده های شاهد و ایثارگر بر مبنای تجارب زیسته آن ها بود. برای تد وین بسته آموزشی ارتقا وضعیت روانشناختی فرزندان شاهد و ایثارگر از رویکرد کیفی و برای مقایسه اثربخشی آن با درمان پردازش شناختی از رویکرد کمی و روش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه و پیگیری دو ماهه استفاده شد ه است. جامعه آماری بخش کیفی پژوهش، علاوه بر متون علمی،  شامل کلیه فرزندان خانواده های شاهد و ایثارگر شهرستان یاسوج بود، که در سال تحصیلی 1397-1398 در مدارس متوسطه شاهد و دانشگاه یاسوج مشغول به تحصیل بودند. جامعه بخش کمی را کلیه فرزندان خانواده های شاهد و ایثارگر شهرستان یاسوج تشکیل دادند. نمونه گیری کیفی، به صورت هد فمند انجام و با 15 نفر مصاحبه نیمه ساختار یافته تا اشباع نظری انجام شد . د ر بخش کمی نیز 45 نفر از فرزندان خانواده های شاهد و ایثارگر شهرستان یاسوج به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به سه گروه آزمایش اول (15 نفر)، آزمایش دوم (15 نفر) و گروه گواه (15 نفر) به صورت تصادف کاربندی شد ند . گروه آزمایش اول با استفاده از بسته آموزشی ارتقاء وضعیت روان شناختی محقق ساخته در هشت هفته و گروه آزمایش دوم با استفاده از درمان پردازش شناختی ریسک و همکاران (2007) در دوازده هفته 90 دقیقه ای به صورت گروهی تحت مداخله قرار گرفتند. ابزارهای پژوه پرسشنامه های تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی و همکاران (2002) و تحمل پریشانی سیمونز و گاهر(2005) بود. د اد ه های کیفی به روش پدیدارشناسی و به شیوه مورد تاکید کلایزی و د اد ه های کمی به کمک آزمون واریانس اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی توکی تحلیل شد ند . یافته ها: محتوای بسته ارتقاء وضعیت روان شناختی فرزندان خانواده های شاهد و ایثارگر شامل چهار مفهوم اصلی است: آموزش مقابله با سوگ و فقدان، مقابله و غلبه بر رنج و درد، گسترش حمایت اجتماعی، سازگاری هدفمند با شرایط و موقعیت بود و روایی بسته آموزشی نیز برابر با 87/0 گزارش شد. بخش کمی نتایج نشان دادند دو گروه آموزش بسته آموزشی ارتقاء وضعیت روان شناختی فرزندان شاهد و ایثارگر و درمان پردازش شناختی بر تنظیم شناختی هیجان (0.035=F=3.64،P) و تحمل پریشانی  (0.001=F=8.70، P) موثر بودند و این تاثیر در مرحله پیگری پایدار بود. همچنین نتایج آزمون تعقیبی توکی نشان داد تفاوت معناداری بین دو گروه آزمایش نبود (05/0<P). نتیجه گیری : از آنجا که بسته آموزشی ارتقاء وضعیت روان شناختی و درمان پردازش شناختی، تحمل پریشانی و تنظیم شناختی هیجان را ارتقاء میدهد؛ بنابراین برای بهبود تحمل پریشانی و تنظیم شناختی هیجان در فرزندان خانواده های شاهد و ایثارگر می توان از آن استفاده کرد.

زمینه و هدف: اختلال نقص توجه/ بیش فعالی یکی از شایع ترین مشکلات رفتاری کودکان در سراسر جهان است که بر زندگی مبتلایان، والدین و جامعه تأثیر می گذارد. ویژگی اصلی این اختلال، الگوی پایدار نبود توجه و یا بیش فعالی و تکانشگری است که در مقایسه با افرادی که در همان سطح از رشد قرار دارند، علایم فراوان تر و شدیدتری دارند. روش پژوهش: هدف از پژوهش حاضر تعیین تفاوت کارکردهای اجرایی و کمک طلبی در دانش آموران مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش فعالی و دانش آموزان عادی بود. پژوهش حاضر توصیفی و از نوع علی-مقایسه ای بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان(دختر و پسر) پایه های چهارم تا ششم دوره ابتدایی شهر یاسوج در سال تحصیلی 99 – 1398 تشکیل دادند . از بین جامعه آماری 50 نفر از دانش آموز عادی به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و 50 نفر از دانش آموز مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش فعالی به روش هدفمند (مبتنی بر هدف) انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های کمک طلبی تحصیلی ریان و پینتریچ (۱۹۹۷) و کارکردهای اجرایی بریف(2000) استفاده شد. بعد از جمع آوری و استخراج داده ها، نمرات شرکت کنندگان با استفاده از تحلیل واریانس (تک متغیره و چند متغیره) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . یافته ها : نتایج تحلیل واریانس چند متغیره نشان داد که بین کارکردهای اجرایی و کمک طلبی تحصیلی در دانش آموزان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش فعالی و دانش آموزان عادی تفاوت معنادار وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد بین مؤلفه های کارکردهای اجرایی(تنظیم رفتار، فراشناختی)، مؤلفه های کمک طلبی تحصیلی(پذیرش کمک و اجتناب از کمک طلبی) بین دو گروه دانش آموزان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش فعالی و دانش آموزان عادی تفاوت معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: کودکانی که از اختلال نقص توجه/ بیش فعالی رنج می برند، در مقایسه با کودکان بهنجار اختلال بیشتری در کارکردهای اجرایی دارند و از رفتارهای کم ک طلب ی ب رای حل مسائل کمتر س ود م ی برن د. بنابراین لازم است مداخله ها و آموزش های روانشناختی در جهت بهبود و اصالح مشکلات این دانش آموزان لحاظ شود.

زمینه و هدف: وضعیت تحصیلی و روان شناختی افراد تیزهوش در قابلیت ارزیابی زندگی نقش اساسی دارد؛ از این رو پژوهش حاضر باهدف بررسی رابطه ابعاد خردمندی با سر زندگی تحصیلی و بهزیستی روان شناختی در دانش آموزان دختر تیزهوش انجام شد. روش پژوهش: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری تمام دانش آموزان دختر مقطع متوسطه اول مدارس تیزهوشان شهر اصفهان در سال تحصیلی 1399-1398 بود و نمونه پژوهش شامل 85 نفر بود که به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار های پژوهش پرسشنامه ابعاد خردمندی آردلت (2003)، پرسشنامه سر زندگی تحصیلی دهقانی زاده و حسین چاری (1391) و پرسشنامه بهزیستی روان شناختی ریف (1955) بود. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون خطی استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد بین ابعاد خردمندی با سر زندگی تحصیلی (0/15= r ) و بهزیستی روان شناختی (0/50= r ) ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد و فرضیه های پژوهش تائید شد (0/01> p )؛ نتایج نشان داد خردمندی شناختی و تأملی پیش بینی کننده سر زندگی تحصیلی و خردمندی تأملی و عاطفی پیش بینی کننده بهزیستی روان شناختی بودند. نتیجه گیری : با توجه به نتایج پژوهش خردمندی به عنوان پیش بینی کننده ای قابل اعتماد برای سر زندگی تحصیلی و بهزیستی روان شناختی دانش آموزان تیزهوش است و دانش آموزان خردمند از سر زندگی تحصیلی و بهزیستی روان شناختی بالاتری برخوردارند.

هدف: هدف پژوهش تعیین اثربخشی طرحواره درمانی و مقایسه آن با ایماگوتراپی بر نگرش به انتخاب همسر و ترس از ازدواج در دختران بود. روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری 2 ماهه بود؛ انتخاب نمونه به صورت هدفمند از بین دانشجویان دختر مجرد دانشگاه های تهران بود که با فراخوان عمومی جهت شرکت در پژوهش، 44 دختر مجرد دانشجو به پرسشنامه نگرش به انتخاب همسر کوب، لارسون و واتسون (2003) و ترس از ازدواج سمیعی، یوسفی و نشاط دوست (1392) پاسخ دادند که از بین آن ها 36 دختر انتخاب و در دو گروه آزمایش طرحواره درمانی (12 دختر)، گروه آزمایش ایماگوتراپی (12 دختر) و گروه گواه (12 دختر) به صورت تصادفی جایگزین شدند. هر دو گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای تحت مداخله طرحواره درمانی یانگ، کلوسکو و ویشار (2003) و ایماگوتراپی هندریکس (2008) قرار گرفتند و گروه کنترل هیچ مداخله ای را دریافت نکردند. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس مختلط اندازه های مکرر بررسی شد. یافته ها: نتایج حاکی از تأثیر مداخله طرحواره درمانی بر نگرش به انتخاب همسر (29/75=P=0/001,F) و ترس از ازدواج (12/14=P=0/004,F) و مداخله ایماگوتراپی بر نگرش به انتخاب همسر (28/51=P=0/002,F) و بر ترس از ازدواج (14/48=P=0/003,F) و پایداری این تأثیر در مرحله پیگیری بود. نتیجه گیری: نتایج پژوهش شواهدی را پیشنهاد می کند که آموزش طرحواره درمانی و ایماگوتراپی برای کاهش ترس از ازدواج و نگرش به انتخاب همسر روش مناسبی است.

زمینه و هدف: شیوع کووید-19 آثار روان شناختی گوناگونی بر روی مردم جهان داشته است. با وجود رونق فضای مجازی در این دوره، بررسی پست های روان شناختی مردم در این فضا اهمیت خاصی دارد. این تحقیق با هدف تبیین و طبقه بندی پست های روان شناختی در دوران شیوع کووید-19 انجام شد. روش پژوهش: روش این مطالعه کیفی از نوع تحلیل محتوای متن قراردادی و جهت دار بود که به روش آنتروپی شانون در بازه زمانی خرداد 1399 تا اسفند 1399 انجام شد. جامعه این مطالعه شامل کلیه پست های روان شناختی در شبکه های اجتماعی درباره کووید-19 در دوران شیوع این ویروس بود. به دلیل ماهیت کیفی این مطالعه بر اساس قاعده اشباع نظری و با توجه به نظر متخصصان این حوزه، 223 پست با مضمون روان شناختی به صورت هدفمند انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. سپس به صورت دستی طبقات و زیرطبقات تحلیل شدند. یافته ها: پست های روان شناختی در دوران شیوع کووید-19، در دو طبقه اصلی بهزیستی روان شناختی و آسیب شناسی روانی قابل تقسیم هستند. بهزیستی روان شناختی دارای زیرطبقه های مهارت های زندگی، مثبت نگری، معنا و هدف مندی، حمایت اجتماعی و شکرگزاری و قدردانی است. آسیب شناسی روانی نیز دارای سه زیرطبقه برون سازی و درون سازی مشکلات روانی- رفتاری و مکانیسم های دفاعی است. همچنین هرکدام از زیرطبقه ها دارای زیرطبقه های ردیف دوم می باشند که زیرطبقه ها به واسطه آنها مشخص و متمایز می شوند. نتیجه گیری: پست های گوناگون روان شناختی و غیر روان شناختی ارائه شده در دوران شیوع کووید-19 نیاز به مطالعه بیشتری دارند. بر این اساس پیشنهاد می شود در مطالعات آتی پست های روان شناختی با توجه به بیماری های روانی بررسی شوند.

هدف: هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی درمان پردازش شناختی بر تنظیم شناختی هیجان و رشد فردی فرزندان خانواده-های شاهد و ایثارگر بود. روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با پیش آزمون- پس آزمون و گروه گواه با پیگیری یک ماهه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه فرزندان خانواده های شاهد و ایثارگر بود که در سال تحصیلی 1399-1398 در مدارس متوسطه دوم شاهد و دانشگاه یاسوج مشغول به تحصیل بودند. 70 نفر از فرزندان شاهد و ایثارگر داوطلب مشارکت در پژوهش به پرسشنامه های تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی و همکاران (2002) و رشد فردی روبیتچک (1998) پاسخ دادند که پس از غربالگری 30 نفر انتخاب و در گروه آزمایشی پردازش شناختی (15 نفر) و گروه گواه (15 نفر) به صورت تصادفی جایگزین شدند. گروه آزمایش به مدت 12 جلسه 90 دقیقه ای تحت مداخله درمان پردازش شناختی رسیک، نیشیس، ویور، آستین و فیوئر (2007) قرار گرفت،. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس مختلط اندازه های مکرر تحلیل شد. یافته ها: نتایج حاکی از تأثیر درمان پردازش شناختی بر تنظیم هیجانی راهبرد انطباقی (70/6 =F، 015/0=P)، تنظیم هیجان راهبرد غیرانطباقی (71/15 =F، 001/0=P) و اقدام به رشد فردی (14/5 =F، 031/0=P) در مرحله پس آزمون و پایداری این تأثیر در مرحله پیگیری بود. نتیجه گیری: از آنجا که درمان پردازش شناختی تنظیم هیجانی رشد فردی را ارتقاء می دهد؛ بنابراین برای بهبود تنظیم شناختی هیجان و رشد فردی در فرزندان خانواده های شاهد و ایثارگر می توان از آن استفاده کرد.

هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه بین تعارض کار-خانواده و تعارض زناشویی با نقش واسطه ای سرمایه روان شناختی در کارکنان ایران خودرو دیزل بود. روش: این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری آن را 5260 نفر از کارکنان ایران خودرو دیزل تشکیل دادند که 360 نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب و به مقیاس های تعارض کار-خانواده کارلسون و همکاران (2000)، تعارض زناشویی اشتراوس (1979) و سرمایه روان شناختی لوتانز و آویلو (2007) پاسخ دادند. داده های به دست آمده با استفاده از ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون گام به گام مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: همبستگی بین متغیرها نشان داد که بین تعارض کار-خانواده و ابعاد آن با تعارض زناشویی رابطه منفی و بین سرمایه روان شناختی و خرده مقیاس های خودکارآمدی، امیدواری، تاب آوری و خوش بینی با تعارض زناشویی رابطه منفی (001/0= P ) معناداری دارد. همچنین بین سرمایه روان شناختی و خرده مقیاس های خودکارآمدی، امیدواری، تاب آوری و خوش بینی با تعارض کار-خانواده و ابعاد آن رابطه منفی (001/0= P ) معناداری به دست آمد. تحلیل رگرسیون گام به گام نیز تعارض کار-خانواده و سرمایه روان شناختی را پیش بینی کننده های معنی داری برای تعارض زناشویی نشان داد؛ هم چنین بر اساس نتایج معلوم شد که ابعاد خودکارآمدی، امیدواری، تاب آوری و خوش بینی پیش بینی کننده قوی تعارض زناشویی هستند. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که سرمایه روان شناختی به عنوان یک عامل ضربه گیر می تواند تأثیر منفی تعارض خانواده-کار و سرریزشدگی کار-خانواده بر تعارضات زناشویی کارکنان را تضعیف کند.

هدف از پژوهش حاضر پیش بینی رضایت شغلی بر مبنای تاب آوری و خود اثربخشی در کارکنان بانک کشاورزی شهرستان یاسوج بود. پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بوده که جامعه ی آماری آن کلیه کارکنان شعب بانک کشاورزی شهرستان یاسوج می باشد. در این پژوهش نمونه آماری بر اساس جدول مورگان شامل 133 نفر (110 مرد و 23 زن) می باشد، که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های تاب آوری کانر و دیویدسون (2003)، خود اثربخشی اولندیک و همکاران (1984) و رضایت شغلی استفاده شده است. داده ها با استفاده از روشهای آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که تاب آوری و خود اثربخشی پیش بین های مناسبی برای رضایت شغلی هستند(05/0= P ). همچنین تاب آوری توانست ابعاد رضایت از کار، رضایت از همکاران، رضایت از ارتقا، رضایت از سرپرست و رضایت از پرداخت را پیش بینی کند اما خوداثربخشی تنها قادر به پیش بینی رضایت از کار و رضایت از پرداخت بود (05/0= P ). نتایج نشان داد که خوداثربخشی و ت اب آوری دارای ارتب اط متقاب ل با رضایت شغلی می باشند.

هدف: هدف پژوهش تعیین اثربخشی آموزش گروهی تحلیل ارتباط محاوره ای مادر-کودک بر ایمنی دلبستگی پسرهای 6 تا 10 سال دچار اختلال نافرمانی مقابله ای بود. روش: روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه گواه و پیگیری سه ماهه و جامعه آماری 148دانش آموز پسر پیش دبستانی و دبستانی ارجاع داده شده به مرکز مشاوره آموزش و پرورش شهر خمین در سال تحصیلی 96-95 بود. پس از غربال گری، از میان دانش آموزانی که بیشترین نمره را در پرسشنامه های علائم مرضی کودکان گادو و اسپرافکین نسخه والدین(2007) و طبقه های Q دلبستگی واترز 1987، به دست آوردند، 24 دانش آموز انتخاب و مادران آن ها در دو گروه آزمایش و گواه به صورت تصادفی جایگزین شدند و بسته آموزش گروهی تحلیل ارتباط محاوره ای اریک برن 1961، در 8 جلسه 80 دقیقه ای یک بار در هفته در مورد گروه آزمایش اجرا و داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس آمیخته با اندازه گیری مکرر تحلیل شد. یافته ها: نتایج تفاوت معناداری را بین عملکرد دو گروه آزمایش و گواه در ایمنی دلبستگی(20/59 =F، 001/0 =P) و اختلال نافرمانی مقابله ای (42/15 =F، 001/0 =P) در مرحله پس آزمون و پس از سه ماه پیگیری نشان داد. نتیجه گیری: با توجه به این که آموزش گروهی تحلیل ارتباط محاوره ای می تواند میزان تعامل ها و سطح ایمنی دلبستگی مادر-کودک را افزایش دهد؛ پیامدهای تحولی مهمی در پی دارد. از این رو به نظرمی رسد در موقعیت های بالینی با انجام مداخله هایی از این دست و با ارتقاء سلامت روانی والدین، بتوان گام های مثبت و استواری در جهت رفع و یا تخفیف مشکلات رفتاری کودکان برداشت.