رحیم شبانی

یکی از مسائل دانش آموزان دوره ابتدایی مشکل درک مفاهیم ریاضی است. این مشکلات می تواند برای یادگیری ریاضی در کلاس های بالاتر تأثیر بگذارد. لذا توجه ویژه به این مسئله می تواند کمک بزرگی به یادگیری دانش آموز نماید. این مطالعه یک اقدام پژوهی بود که با هدف برطرف کردن مشکلات دانش آموزان پایه پنجم مدرسه فرهمند شهر مرند در یادگیری درس ریاضی اجرا شد. ابتدا فهرستی از مفاهیم ریاضی پایه سوم و چهارم تهیه شد. با ارزشیابی های انجام شده مشخص گردید که دانش آموز در چه مفاهیمی دچار مشکل هستند. با آموزش این مفاهیم با استفاده از رسانه های آموزشی، ارزشیابی های مستمر و روش ذکرشده در کتاب اختلالات ریاضی (تبریزی، 1377)، تحقیق اجرا شد. بعد از انجام مراحل ذکرشده، میانگین نمرات مستمر کلاس 4/5 نمره نسبت به آزمون اول افزایش یافت؛ به این معنی که دانش آموزان توانستد در درس ریاضی پیشرفت خوبی به دست آورند.

این پژوهش با هدف تحلیل محتوای صفحه عنوان فصل های کتاب علوم تجربی دوم دبستان از لحاظ تناسب رنگ ها با ویژگی های روان شناختی دانش آموزان اجرا شد. روش پژوهش بر اساس تحلیل محتوای مقوله ای و کلیه تصاویر صفحه عنوان فصل های کتاب علوم تجربی دوم دبستان به عنوان جامعه پژوهش مورد ارزیابی قرار گرفت. در این راستا داده ها بر اساس معیارهای ارزیابی تصاویر گردآوری شد. نتایج نشان داد که از لحاظ رنگ غالب به کار رفته در تصاویر مذکور به ترتیب سبز 42%، سفید و قهوه ای هر کدام 21%، سیاه 14%، آبی و بنفش هر کدام 7% را شامل شدند. نتیجه اینکه رنگ های تصاویر صفحه عنوان فصل های کتاب با ویژگی های روان شناختی دانش آموزان در ترجیح رنگ های گرم تناسب ندارد؛ لذا این تصاویر به بازنگری نیاز دارد.

دیکته از جمله مهارت های آموزشی و نوشتنی بسیار مهمی است که نیاز به پرداز های متعدد ذهنی دارد. نقص در هر بخش یا فرآیند می تواند منجر به یک خطای نوشتاری شود، شناسایی خطاهای شایع می تواند به فهم بهتر علل این خطاها و ارائه ی راه کارهای موثر برای حذف یا تعدیل آنها در کودکان ابتدایی کمک شایانی کند. در این پژوهش در مورد درمان مشکل درس دیکته نویسی دانش آموزی به نام معین که در پایه اول مشغول به تحصیل است می باشد. با بررسی دلایل و علائم اختلال دیکته نویسی در دانش آموز متوجه شد که دچار اختلال دانش آموز ناشی از نارسانویسی، قرینه نویسی یا وارونه نویسی و عدم تمرکز حواس و بی رغبتی می باشد. راه حل-هایی جهت حل و درمان این اختلال ارائه نمودم که با بکاربستن این راه حل ها تأثیر فراوانی در درمان اختلال دیکته دانش آموز رویت نمودم و متوجه شدم که کارهای صورت گرفته توانسته است تا حدود زیادی از تکرار اشتباهات مکرر وی در دیکته نویسی به ویژه نارسانویسی، وارونه-نویسی و قرینه نویسی و سایر دروس جلوگیری داشته باشد به طوری که خود دانش آموز، خانواده، معلم و همکاران در مدرسه از درمان اختلال دیکته نویسی دانش آموز ابراز خوشحالی کردند. در این زمینه جهت درمان با اختلالات دیکته نویسی دانش آموزان پیشنهاداتی ارائه شده است.

این پژوهش با هدف تعیین نقش واسطه ای انگیزه های استفاده از اینترنت در رابطه بین سبک های دلبستگی با اعتیاد به اینترنت انجام شد. جامعه آماری این پژوهش همه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه در سال تحصیلی 1395-1394 بودند که 204 نفر از آن ها با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و از آن ها خواسته شد که پرسشنامه سبک های دلبستگی، پرسشنامه انگیزه های استفاده از اینترنت و آزمون اعتیاد به اینترنت را تکمیل کنند. داده های گردآوری شده با آزمون آماری تحلیل مسیر و با استفاده از نرم افزارهای 20 SPSS و LISREL-8.53 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که سبک های دلبستگی ایمن و دوسوگرا به طور مستقیم با اعتیاد به اینترنت رابطه دارند . سبک دلبستگی ایمن با واسطه انگیزه فرار/ وقت گذرانی بر اعتیاد به اینترنت اثر غیرمستقیم و مثبت دارد، اما اثرغیرمستقیم سبک دلبستگی دوسوگرا و اجتنابی بر اعتیاد به اینترنت معنادار نبود . مدل فرضی تحقیق با داده های مشاهده شده برازش مطلوب دارد. متغیرهای پیش بین 23 درصد از تغییرات اعتیاد به اینترنت دانشجویان را تبیین می کنند. در مجموع نتایج پژوهش حاضر مؤید این است که توجه به نقش عوامل درون فردی سبک های دلبستگی و انگیزه های استفاده از اینترنت در مطالعه اعتیاد به اینترنت دانشجویان ضروری است.

این پژوهش باهدف تحلیل تصاویر لوحه های کتاب ریاضی اول دبستان از لحاظ تناسب زاویه دید و نمای دوری و نزدیکی با ویژگی های رشدی دانش آموزان اجرا شد. روش پژوهش بر اساس تحلیل محتوای مقوله ای بود. مجموع لوحه های کتاب ریاضی اول دبستان به عنوان جامعه پژوهش ارزیابی شد. نتایج نشان داد که از لحاظ زاویه دید عمودی، 40، 32 و 28 درصد لوحه ها به ترتیب دارای زاویه دید روبه رو، روبه پائین و تلفیقی بودند. از لحاظ زاویه دید محور افقی، 52 درصد لوحه های تمام رخ، 36 درصد لوحه ها زاویه دید دوسوم رخ، 8 درصد زاویه دید تلفیقی و 4 درصد زاویه دید تلفیقی داشتند. از لحاظ نمای دوری و نزدیکی، 36 درصد لوحه ها دارای نمای دور متوسط، 24 درصد نمای دور،16 درصد نمای متوسط و 12 درصد نمای متوسط نزدیک بودند. نتیجه اینکه تصاویر برخی لوحه ها کتاب ریاضی اول دبستان با ویژگی های رشدی دانش آموزان تناسب نداردو به بازنگری بیشتری نیاز دارد. .

این پژوهش، با هدف بررسی رابطه عملکرد تحصیلی در دوره متوسطه و دوره کارشناسی در دانشجو معلمان رشته آموزش ابتدایی دانشگاه فرهنگیان انجام شده است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. شرکت کنندگان پژوهش 252 نفر بودند. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه ویژگی های جمعیت شناختی و معدل دیپلم و کارشناسی بود. برای تجزیه وتحلیل داده ها، ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون و آزمون t مستقل مورد استفاده قرار گرفت. نتایج پژوهش، بیانگر رابطه معنادار بین عملکرد تحصیلی سوم متوسطه و دوره کارشناسی دانش آموختگان بود (001/0> P)؛ تحلیل رگرسیون نشان داد 37 درصد از واریانس مشاهده شده در وضعیت عملکرد تحصیلی توسط معدل دیپلم تبیین می شود (89/154 F=و 001/0> P)؛ همچنین بین عملکرد تحصیلی دانش آموختگان دختر و پسر تفاوت معنادار وجود داشت (001/0>P)؛ به طوری که دختران در دوره متوسطه و کارشناسی، عملکرد تحصیلی بالاتری نسبت به پسران داشتند. نتایج این پژوهش از یک سو در توسعه آگاهی مدیران برای برنامه ریزی های آتی و از سوی دیگر برای بهبود عملکرد تحصیلی دانشجویان می تواند مؤثر باشد.

هدف از این پژوهش، تعیین نقش سبک های پردازش هویت در پیش بینی درگیری تحصیلی دانشجومعلمان بود. جامعه آماری شامل دانشجویان دانشگاه فرهنگیان در پردیس های استان آذربایجان غربی در سال تحصیلی 96-1395 بود. تعداد 160نفر از دانشجومعلمان با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و از آن ها درخواست شد تا پرسشنامه های درگیری تحصیلی و سبک های پردازش هویت را تکمیل کنند. داده ها با نرم افزار  SPSS20و با استفاده از روش های آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه همزمان تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که رابطه مثبت و معنی داری بین سبک هویت هنجاری و سبک هویت اجتنابی با درگیری تحصیلی دانشجویان وجود دارد. همچنین رگرسیون چندگانه همزمان نشان داد که سبک هویت هنجاری و سبک هویت سردرگم/ اجتنابی می تواند حدود 7 درصد از واریانس متغیر درگیری تحصیلی دانشجومعلمان را پیش بینی کند. بر اساس یافته های پژوهش حاضر می توان نتیجه گرفت که سبک های پردازش هویت تا حدودی در درگیری تحصیلی نقش دارند و توجه به این متغیرها در ارتقای درگیری تحصیلی دانشجویان اهمیت دارد.

مقدمه: اختلال نافرمانی مقابله ای یکی از مهم ترین اختلالات دوران کودکی و نوجوانی است که از طیف اختلالات رفتار ایذایی و برونی ساز می باشد. هدف: هدف مطالعه حاضر بررسی مقایسه ای اثربخشی درمان شناختی رفتاری و هیپنوتراپی بر بهبود مهارت های تنظیم هیجانی و مهارت های ارتباطی نوجوانان دارای اختلال نافرمانی مقابله ای بود. روش: این پژوهش در قالب طرح کارآزمایی بالینی با پیش آزمون و پس آزمون و دوره پیگیری یک ماهه اجرا شد. از میان دانش آموزان مقطع دبیرستان شهرستان ارومیه، با تشخیص اختلال نافرمانی مقابله ای که در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ مشغول به تحصیل بودند، ۵۱ نفر به شکل هدفمند و با کمک مدیران و معلمان مدارس، والدین و استفاده از مصاحبه تشخیصی و همچنین معیارهای ورود انتخاب و در سه گروه (۱۷ نفر درمان شناختی رفتاری، ۱۷ نفر هیپنوتراپی و ۱۷ نفر کنترل) به شکل تصادفی جایگذاری شدند. سپس گروه شناختی رفتاری هیپنوتراپی براساس پروتکل های استاندارد مداخله ای تحت مداخله قرار گرفته، اعضای کنترل مداخله ای دریافت نکردند و پس از پایان یک ماه آزمون پیگیری به عمل آمد و مقیاس های پژوهش مجدداً استفاده شد. ابزارهای این پژوهش شامل: سیاهه رفتاری نسخه والدین (CBCL)، پرسشنامه ی تنظیم شناختی هیجان و پرسشنامه مهارت های ارتباطی بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSSنسخه ۲۲ و آزمون تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر استفاده شد. یافته ها: یافته های این پژوهش نشان داد که هر دو درمان شناختی رفتاری و هیپنوتراپی در بهبود مهارت های ارتباطی (۰/۲۲۴>P، ۱/۵۳=F)، مهارت های سازگارانه تنظیم هیجان (۰/۵۷۵>P، ۲/۴۵=F) و کاهش مهارت های ناسازگارانه تنظیم هیجان (۰/۱۲۷>P، ۲/۵۶=F) به یک میزان مؤثر واقع شده اند و تفاوت معناداری بین آن ها وجود نداشت. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن است که درمان هیپنوتراپی و درمان شناختی رفتاری به یک اندازه می توانند در بهبود مهارت های تنظیم هیجان و مهارت های ارتباطی مؤثر عمل کنند و می توان در کار با نوجوانان دارای اختلال نافرمانی مقابله ای از این مداخلات سود جست.