حسین نادری پور

ارتقاء بهزیستی روان شناختی یکی از وظایف مهم برای مدیران و متخصصان نظام آموزشی است. بهزیستی روان شناختی همواره در محیط های علمی مورد توجه روانشناسان بوده است. پژوهش حاضر با هدف تبیین بهزیستی روان شناختی بر اساس ذهن آگاهی، نیاز به شناخت و سرمایه های روان شناختی در دانشجویان صورت گرفت. روش پژوهش توصیفی - همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا همدان در سال تحصیلی 96-1395 بود. نمونه آماری با استفاده از جدول برآورد کرجسی و مورگان به تعداد 375 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه های مقیاس ذهن آگاهی براون و رایان، مقیاس نیاز به شناخت کاسیوپو، پتی و کائو، پرسشنامه بهزیستی روان شناختی ریف و پرسشنامه سرمایه های روان شناختی لوتانز بود. داده ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که بین بهزیستی روان شناختی با سرمایه های روان شناختی (001/0>P؛ 730/0=R)، نیاز به شناخت (001/0>P؛ 505/0=R) و ذهن آگاهی (001/0>P؛ 382/0=R) همبستگی مثبت معنادار وجود دارد. در ضمن ذهن آگاهی، سرمایه روان شناختی و نیاز به شناخت 56 درصد از واریانس بهزیستی روان شناختی را تبیین می کنند. با توجه به اینکه متغیرهای ذهن آگاهی، نیاز به شناخت و سرمایه های روان شناختی پیش بینی کننده های معناداری برای بهزیستی روان شناختی هستند، می توان با ایجاد و ارتقاء چنین ظرفیت هایی بهزیستی روان شناختی دانشجویان را بهبود بخشید.

مطالعات نشان داده است که خردورزی یک عامل مهم در بسیاری از حوزه ها از جمله عملکرد تحصیلی است. بنابراین هدف این پژوهش ساخت و اعتباریابی مقیاسی برای اندازه گیری خردورزی تحصیلی بود. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی و اعتباریابی آزمون بود. به همین منظور نمونه ای شامل 420 نفر از دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا همدان در سال تحصیلی 1402-1401 به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و مقیاس محقق ساخته خردورزی تحصیلی، پرسشنامه درگیری تحصیلی و مقیاس ترس از شفقت به خود را تکمیل نمودند. داده ها با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. بررسی داده ها در تحلیل عاملی اکتشافی بیانگر آن بود که هر 18 گویه بار عاملی قابل قبولی دارند و یافته ها حاکی از سه عامل بودند (شناختی، عاطفی، تأملی). نتایج تحلیل عاملی تأییدی نیز نشان داد که مقیاس برازش قابل قبولی دارد. یافته ها نشان داد که بین خردورزی تحصیلی با درگیری تحصیلی و ترس از شفقت به خود همبستگی معنادار وجود دارد. همچنین، نتایج بیانگر آن بود که آلفای کرونباخ مقیاس از وضعیت مطلوبی برخوردار بوده است. بنابراین، می توان نتیجه گرفت که این مقیاس از روایی و پایایی خوبی بهره مند است و کارایی لازم برای اندازه گیری خردورزی تحصیلی در سه عامل مذکور را دارد.

هدف از این پژوهش تدوین مدل علی درگیری تحصیلی بر مبنای ذهن آگاهی تحصیلی با میانجی گری ترس از شفقت به خود، خردورزی تحصیلی و هسته ارزشیابی خود در دانشجویان بود. روش پژوهش همبستگی (در قالب مدل یابی معادلات ساختاری) بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا همدان در سال تحصیلی 1402-1401 بود. برای تعیین حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای تعداد 420 نفر از دانشجویان انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه درگیری تحصیلی (Reeve & Tseng, 2011; Reeve, 2013) ، پرسشنامه ذهن آگاهی تحصیلی، مقیاس ترس از شفقت به خود (Gilbert et al., 2011)، مقیاس خردورزی تحصیلی و مقیاس هسته ارزشیابی خود (Judge et al., 2003) بود. داده ها با استفاده از همبستگی پیرسون و مدل یابی معادلات ساختاری مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته ها بیانگر آن بود که مدل با برازش مناسبی مورد تأیید قرار گرفته است. نتایج مدل نشان داد که ذهن آگاهی تحصیلی، ترس از شفقت به خود، خردورزی تحصیلی و هسته ارزشیابی خود در درگیری تحصیلی اثر مستقیم و معناداری داشته اند. همچنین نتایج نشان داد که ذهن آگاهی تحصیلی با میانجی گری ترس از شفقت به خود، خردورزی تحصیلی و هسته ارزشیابی خود در درگیری تحصیلی اثر معناداری داشته است. در این پژوهش، اثر متغیرهای بیان شده در درگیری تحصیلی دانشجویان تأیید شد. این نتایج نشان دهنده اهمیت پرداختن به این چهار متغیر در جهت تبیین درگیری تحصیلی است.